DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.29836#0025
BRIEFE AN FRIEDRICH NAUSEA (jANUAR 1541)
21
gis aatque magis3 abundemus1 2. Disciplinam etiam plenissime restitui optamus, et fa-
temur hanc apud nos nimium adhuc iacere, quanquam in revocanda ea non omnino
negligenter laboramush Valeant hic et revocentur veteres canones; eligantur, exami-
nentur et ordinentur clerici et episcopi, hique regant ecclesias, cvisitent suas paro-
5 chias, celebrent synodos, vivant deniquec et commissum munus episcopale summa
cum cura gerant, ut secundum scripturam et a sanctissimis conciliis dtraditur et pio-
rum quoque principum legibus sancitum esse scimus. Nec repugnabimus, ut metro-
politani, primates atque primi etiam illi patriarchae, sicut olim in primariis illis et
sanctissimis conciliisd2 constitutum fuit, sua quisque potestate in ecclesiis, ad aedifi-
10 cationem autem, non ad destructionem3, utanture et locum fdignitatis suaef obti-
neant.
Quid ? De tota politia ecclesiastica, ut vetera concilia decreverunt, facile consen-
tiemus. Nec quicquam etiam deg disciplina vel cleri vel populi in veteribus canoni-
bus traditum est, quod non optemush quamprimum restitui exceptis tantum duobus
15 locis, qui tamen eiusmodi sunt ut de his facile componi possit, cum utrinque in his
ipsis sit facta maior quam conveniat remissio. Coelibatum scis1 patres statim admo-
dum magni fecisse et a clero exegisse, tum etiam ieiunia, vigilias et alias corporis cas-
tigationes, cum in poenitentia, tum alias maiore severitate imposuisse quam hodie
provehendae pietati utile foret, vel etiam utile olim fuerit. Sed antequam nostri prae-
20 lati et clerici severitatem admittant eorum canonum, qui non solum fornicationem,
sed omnem etiam eius occasionem et suspicionem severissime puniunt, 'haud grava-
tim de matrimonio dispensabuntk. Nec ita affligere corpus cupiunt, ut plus ieiunio-
rum et aliarum castigationum imposituri nobis sint quam ferre1 possimus; siquidem
nihil imponere ipsis conceditur nisi quod ipsi quoque praestent, imo inm quo prae-
25 eant, ut oportet. Novin etiam °te non latere0, Augustinum questum ecclesiam iam
a-a) magisqueZl.
b) laboremus A.
c-c) A; fehlt in B. Ich folge hier und im Folgenden A. Es ist wenig wahrscheinlich, daß die kür-
zere Fassung die ursprüngliche ist.
d-d) A; fehlt in B.
e) utantur A; utatur B.
f-f) dignitatis suae A; suae dignitatis B.
g) fehlt in A.
h) optemus A; optemur B.
i) scit Dominatio Tua A.
]) hinzugefügt: dispensabuntA
k) fehlt inA
l) forte A.
m) in A; nisi B.
n) Novit A
0-0) Dominatio TuaA
1. Vgl. II Kor 9,8.
2. In den Bestimmungen der ökumenischen Konzile begegnet >metropolitanus< zum ersten Mal
im ersten Nizänum (32 5), c. 6, >primas< in Chalkedon (451), c. 9, >patriarcha< im 4. Konzil von Kon-
stantinopel (869-870), c. 10; s. COD, S. 8-9,91,174.
3. Vgl. II Kor 13,10.
21
gis aatque magis3 abundemus1 2. Disciplinam etiam plenissime restitui optamus, et fa-
temur hanc apud nos nimium adhuc iacere, quanquam in revocanda ea non omnino
negligenter laboramush Valeant hic et revocentur veteres canones; eligantur, exami-
nentur et ordinentur clerici et episcopi, hique regant ecclesias, cvisitent suas paro-
5 chias, celebrent synodos, vivant deniquec et commissum munus episcopale summa
cum cura gerant, ut secundum scripturam et a sanctissimis conciliis dtraditur et pio-
rum quoque principum legibus sancitum esse scimus. Nec repugnabimus, ut metro-
politani, primates atque primi etiam illi patriarchae, sicut olim in primariis illis et
sanctissimis conciliisd2 constitutum fuit, sua quisque potestate in ecclesiis, ad aedifi-
10 cationem autem, non ad destructionem3, utanture et locum fdignitatis suaef obti-
neant.
Quid ? De tota politia ecclesiastica, ut vetera concilia decreverunt, facile consen-
tiemus. Nec quicquam etiam deg disciplina vel cleri vel populi in veteribus canoni-
bus traditum est, quod non optemush quamprimum restitui exceptis tantum duobus
15 locis, qui tamen eiusmodi sunt ut de his facile componi possit, cum utrinque in his
ipsis sit facta maior quam conveniat remissio. Coelibatum scis1 patres statim admo-
dum magni fecisse et a clero exegisse, tum etiam ieiunia, vigilias et alias corporis cas-
tigationes, cum in poenitentia, tum alias maiore severitate imposuisse quam hodie
provehendae pietati utile foret, vel etiam utile olim fuerit. Sed antequam nostri prae-
20 lati et clerici severitatem admittant eorum canonum, qui non solum fornicationem,
sed omnem etiam eius occasionem et suspicionem severissime puniunt, 'haud grava-
tim de matrimonio dispensabuntk. Nec ita affligere corpus cupiunt, ut plus ieiunio-
rum et aliarum castigationum imposituri nobis sint quam ferre1 possimus; siquidem
nihil imponere ipsis conceditur nisi quod ipsi quoque praestent, imo inm quo prae-
25 eant, ut oportet. Novin etiam °te non latere0, Augustinum questum ecclesiam iam
a-a) magisqueZl.
b) laboremus A.
c-c) A; fehlt in B. Ich folge hier und im Folgenden A. Es ist wenig wahrscheinlich, daß die kür-
zere Fassung die ursprüngliche ist.
d-d) A; fehlt in B.
e) utantur A; utatur B.
f-f) dignitatis suae A; suae dignitatis B.
g) fehlt in A.
h) optemus A; optemur B.
i) scit Dominatio Tua A.
]) hinzugefügt: dispensabuntA
k) fehlt inA
l) forte A.
m) in A; nisi B.
n) Novit A
0-0) Dominatio TuaA
1. Vgl. II Kor 9,8.
2. In den Bestimmungen der ökumenischen Konzile begegnet >metropolitanus< zum ersten Mal
im ersten Nizänum (32 5), c. 6, >primas< in Chalkedon (451), c. 9, >patriarcha< im 4. Konzil von Kon-
stantinopel (869-870), c. 10; s. COD, S. 8-9,91,174.
3. Vgl. II Kor 13,10.