DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.29836#0027
BRIEFE AN FRIEDRICH NAUSEA (jANUAR I 541)
23
gerent adversus verbum Domini, asacros canonesa et patrum doctrinam et usum in
ecclesiam irrepsisse.
Una quidem timetur valde difficultasb ab eo, quod episcopi nostri et alii praelati
principes externarum ditionum1 et satrapae sunt2. Munus autem episcopale et prae-
5 latorum id requiritc secundum scripturam et omnes canones, imo ex ipsa sui natura,
ut praelati prorsus ab omni seculari negocio liberid, tantum doctrinae Christi et dis-
ciplinae dispensandae et retinendae incumbant. Sed si tantum nullum a Romanis im-
pedimentum iniiciatur, a quibus summus metus adfertur, ea ratio sine magna diffi-
cultate inveniri possit, ut qui principes sunt et externa administrant, principes et
10 externarum rerum administri maneant, et nihilominus ecclesiis de idoneis pastori-
bus et ministris prospiciatur, si tantum placet Christi regnum admittere, in quo soloe
omnia nobis bona proposita sunt, et sine quo necesse est nos hic et inf aeternum per-
ire. Nam sicut quaerentibus regnum Dei et iustitiam eius caetera expetenda adiiciun-
I 298 I tur omnia3, ita hoc regnum et iusticiam eius negligentibus, nedum respuenti-
15 bus et persequentibus, auferentur caetera omnia.
Haec utinam clementissimis dominis nostris quicunque id possint, fideliter expo-
nant et persuadeant. Ipsi enim summi pastores nostri sunt, ipsis omnis anima sub-
iecta esse debet4, in hoc ipsorum quidem imperio, et Deus nunc maximam eisg occa-
sionem afferth res Germaniae sancte et fideliter1 pacificandi. Quod si studeant, non
20 solum apud Deum et homines sempiternam sibi laudem parabunt et subditis suis et
patriae debitum officium praestabunt, sed efficienL etiam, ut consentientisk iam et
ipsis hoc amplius addictae et obsequentis' Germaniae viribus non solum Turcas pro-
pulsare, sed suam etiam dignitatem suaque iura adversus quosvis alios tueri facilius
possint.
25 Dominus Iesus valetudinem tibi restituat, amplissime vir, et donet ut tum omnia
sancta et salutaria consilia Serenissimae Regiae Maiestati semper ingerere, et ille una
a-a) canones sacros A.
b) difficultas A; facultas B.
c) hinzugefügt: ut A,B.
d) libereA,B.
e) solaR.
f) fehlt in A.
g) eius A,B.
h) effertT; vielleicht hatte das Original »offert«.
i) feliciter A.
]) efficiunt A.
k) consentientibus A.
l) obsequentibus A.
m) tu A; tum B.
1. Hier: außerhalb ihres Amtsbezirks als geistliche Würdenträger.
2. Für die im Folgenden erwähnte Schwierigkeit s. das »Consilium Buceri<, BDS 9,1, S. 71—78, in
dem er ausführlich die hier gegebene Lösung erörtert.
3. Vgl. Mt 6,33.
4. Vgl. Röm 13,1.
23
gerent adversus verbum Domini, asacros canonesa et patrum doctrinam et usum in
ecclesiam irrepsisse.
Una quidem timetur valde difficultasb ab eo, quod episcopi nostri et alii praelati
principes externarum ditionum1 et satrapae sunt2. Munus autem episcopale et prae-
5 latorum id requiritc secundum scripturam et omnes canones, imo ex ipsa sui natura,
ut praelati prorsus ab omni seculari negocio liberid, tantum doctrinae Christi et dis-
ciplinae dispensandae et retinendae incumbant. Sed si tantum nullum a Romanis im-
pedimentum iniiciatur, a quibus summus metus adfertur, ea ratio sine magna diffi-
cultate inveniri possit, ut qui principes sunt et externa administrant, principes et
10 externarum rerum administri maneant, et nihilominus ecclesiis de idoneis pastori-
bus et ministris prospiciatur, si tantum placet Christi regnum admittere, in quo soloe
omnia nobis bona proposita sunt, et sine quo necesse est nos hic et inf aeternum per-
ire. Nam sicut quaerentibus regnum Dei et iustitiam eius caetera expetenda adiiciun-
I 298 I tur omnia3, ita hoc regnum et iusticiam eius negligentibus, nedum respuenti-
15 bus et persequentibus, auferentur caetera omnia.
Haec utinam clementissimis dominis nostris quicunque id possint, fideliter expo-
nant et persuadeant. Ipsi enim summi pastores nostri sunt, ipsis omnis anima sub-
iecta esse debet4, in hoc ipsorum quidem imperio, et Deus nunc maximam eisg occa-
sionem afferth res Germaniae sancte et fideliter1 pacificandi. Quod si studeant, non
20 solum apud Deum et homines sempiternam sibi laudem parabunt et subditis suis et
patriae debitum officium praestabunt, sed efficienL etiam, ut consentientisk iam et
ipsis hoc amplius addictae et obsequentis' Germaniae viribus non solum Turcas pro-
pulsare, sed suam etiam dignitatem suaque iura adversus quosvis alios tueri facilius
possint.
25 Dominus Iesus valetudinem tibi restituat, amplissime vir, et donet ut tum omnia
sancta et salutaria consilia Serenissimae Regiae Maiestati semper ingerere, et ille una
a-a) canones sacros A.
b) difficultas A; facultas B.
c) hinzugefügt: ut A,B.
d) libereA,B.
e) solaR.
f) fehlt in A.
g) eius A,B.
h) effertT; vielleicht hatte das Original »offert«.
i) feliciter A.
]) efficiunt A.
k) consentientibus A.
l) obsequentibus A.
m) tu A; tum B.
1. Hier: außerhalb ihres Amtsbezirks als geistliche Würdenträger.
2. Für die im Folgenden erwähnte Schwierigkeit s. das »Consilium Buceri<, BDS 9,1, S. 71—78, in
dem er ausführlich die hier gegebene Lösung erörtert.
3. Vgl. Mt 6,33.
4. Vgl. Röm 13,1.