DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.41998#0021
Cusanus-Studien: IY. Medizinisch-physikalisches Denken bei Nik. v. Gues. 21
ticulam sic procedit ac dicit quot
sunt doctrine ordinarie quia tres
consequenter dicit que sunt,
quod prima est ex notione finis
id est ex quali notione id est su-
premi finaliter quaesiti et dubi-
tati id est secundum dissolutio-
nem fit et haec (Lücke von einer
halben Zeile) notificatio, quia si
clubitetur de substantia divida-
tur usque ad substantias notas
et ad principia nota seil, usque
ad individua, ut substantia alia
corporea, aliaincorporea, ut sub-
stantia iterum diyidatur usque
ad individua et sic erit doctrina
ordinaria quia procedit resolven-
do per subiacentia et praedicta,
antececlentia et praedicta, ante-
cedentia et subsequentia in qui-
bus est ordo, cum essentia unius
solvetur in altero.
Compositiva vero est quae
modo contrario procedit ut si
dubitetur de sorte ( ?) et fiat as-
census usque ad supremum et
fit ibi collatio et ibi universale
collectum plurium in unam noti-
ciam et quanto universalius,
tanto plus colligit et facit notici-
am propter quod et baec est
secunda. Tertia est resolutiva
termini sive diffiniens, vel diffi-
nitum quam eligit in hac scien-
tia.
Hoc habito dicit quod diffini-
tio multis modis a diversis ap-
pellatur et hoc patet in littera.
Hoc habito ponit causam sus-
cepti operis dicens quod quidam
dum partem etc. Haec est divi-
sio et sex sunt particule. Circa
primam particulam sic procedit
ac dicens quot sunt doctrine or-
dinarie, quia tres consequenter
dicit quae sunt, dicens quod
prima est ex finis notione, id est
qualicunque notificatione finis,
id est finaliter quaesiti et dubi-
tati que secundum dissolutio-
nem fit et haec appellatur doc-
trina ordinaria resolutiva et
notio termini, ut si dubitetur de
substantia dividatur usque ad
substantias notas et ad princi-
pia nota seil, usque ad individua,
ut substantia alia corporea, alia
incorporea. Item substantia cor-
porea dividitur et dividitur us-
que ad individua et sic erit doc-
trina ordinaria, quia procedit
generi resolutivo per subiectio-
nem et praedictionem ante-
cedentia et subsequentia in qui-
bus est ordo, ut essentia unius
solvetur in essentiam alterius.
Compositiva vero modo contra-
rio procedit, ut si dubitetur de
corpore et veniat usque ad ulti-
mum signum et fiat ascensus et
collatio. Est enim universale
collectum plurium in unam na-
turam colligi et quanto altius as-
cendit, tanto plura colligit et fa-
cit noticiam propter quid et haec
est secunda. Tertia est resolu-
tiva sive diffinitiva, quam elegit
in bac scientia. Hoc habito quod
diffinitiva multis modis appel-
latur a diversis et hoc patet in
ticulam sic procedit ac dicit quot
sunt doctrine ordinarie quia tres
consequenter dicit que sunt,
quod prima est ex notione finis
id est ex quali notione id est su-
premi finaliter quaesiti et dubi-
tati id est secundum dissolutio-
nem fit et haec (Lücke von einer
halben Zeile) notificatio, quia si
clubitetur de substantia divida-
tur usque ad substantias notas
et ad principia nota seil, usque
ad individua, ut substantia alia
corporea, aliaincorporea, ut sub-
stantia iterum diyidatur usque
ad individua et sic erit doctrina
ordinaria quia procedit resolven-
do per subiacentia et praedicta,
antececlentia et praedicta, ante-
cedentia et subsequentia in qui-
bus est ordo, cum essentia unius
solvetur in altero.
Compositiva vero est quae
modo contrario procedit ut si
dubitetur de sorte ( ?) et fiat as-
census usque ad supremum et
fit ibi collatio et ibi universale
collectum plurium in unam noti-
ciam et quanto universalius,
tanto plus colligit et facit notici-
am propter quod et baec est
secunda. Tertia est resolutiva
termini sive diffiniens, vel diffi-
nitum quam eligit in hac scien-
tia.
Hoc habito dicit quod diffini-
tio multis modis a diversis ap-
pellatur et hoc patet in littera.
Hoc habito ponit causam sus-
cepti operis dicens quod quidam
dum partem etc. Haec est divi-
sio et sex sunt particule. Circa
primam particulam sic procedit
ac dicens quot sunt doctrine or-
dinarie, quia tres consequenter
dicit quae sunt, dicens quod
prima est ex finis notione, id est
qualicunque notificatione finis,
id est finaliter quaesiti et dubi-
tati que secundum dissolutio-
nem fit et haec appellatur doc-
trina ordinaria resolutiva et
notio termini, ut si dubitetur de
substantia dividatur usque ad
substantias notas et ad princi-
pia nota seil, usque ad individua,
ut substantia alia corporea, alia
incorporea. Item substantia cor-
porea dividitur et dividitur us-
que ad individua et sic erit doc-
trina ordinaria, quia procedit
generi resolutivo per subiectio-
nem et praedictionem ante-
cedentia et subsequentia in qui-
bus est ordo, ut essentia unius
solvetur in essentiam alterius.
Compositiva vero modo contra-
rio procedit, ut si dubitetur de
corpore et veniat usque ad ulti-
mum signum et fiat ascensus et
collatio. Est enim universale
collectum plurium in unam na-
turam colligi et quanto altius as-
cendit, tanto plura colligit et fa-
cit noticiam propter quid et haec
est secunda. Tertia est resolu-
tiva sive diffinitiva, quam elegit
in bac scientia. Hoc habito quod
diffinitiva multis modis appel-
latur a diversis et hoc patet in