26
Rudolf Creutz:
habeant fortem virtutem, ut
possint resistere virtuti dissol-
venti sicut mineralia propter for-
tem coagulationem resistunt vir-
tuti dissolventi. Unde Avi-
cenna „utinam corpora no-
stra esse nt mineralia, ut non
ita cito dissolverentnr“. Secun-
da causa est quia componuntur
ex contrariis quae ad invicem
agunt et paciuntur. Omnis au-
tem passio magis sancta abicit
a substantia secundum philo-
sophum et ita continue dissolvi-
tur. Tertia causa est elongatio
nutrientis a re nutrita. Nutri-
mentum enim receptum in cor-
pore nostro multa inmutacione
mutatur antequam nutriat. Di-
geritur enim prima digestione et
secunda et tertia et ita multa fit
deperditio antequam nutriens
nutriat, relinquit etiam multas
superstites in corpore que con-
trarie sunt naturae nostri corpo-
ris et corrumpunt corpus. Ut
ergo corpus humanum non
dissolveretur subito ab huius-
modi causis dissolventibus, ne-
cessaria fuit aliqua ars re-
tardans tantam resolutionem.
H ec autein est me dicina. Est
autem medicina nobilissima sci-
entiarum, est enim de corpo
re humano et ita de nobilis-
simo subjecto, hoc enim apud
theologos dicitur nobilissima cre-
atura. Praeterea alie scientie aut
sunt de rebus generalibus et cor-
ruptibilibus tantum, aut de ce-
dissolutioretardaretur,ne-
cessaria fuit aliqua ars. Ad
hoc inventa fuit medicina,
ad quam, utpote nobilem, con-
currit omnis scientia teste Gon-
stantino in Pantegni; dicit enim,
quod in hanc scientiam omnes
incidunt. Cum igitur ista sit no-
bilis, tum quia est de subjec-
to nobilissimo. Ideo multi
auctores laboraverunt in
ipsarn inter quos principa-
tum obtinet nobilissimum
Y p o c r a s, qui cum in ea aditum
studuisset et laborasset, tandem
eleganciora et utiliora abrevia-
vit, cum ea aphorismatice tradi-
dit in libro aphorismorum, de
quo präsens est intentio. Patet
ergo quae sit causa efficiens quia
Ypocras et quae sit causa inten-
tionis quia ad breviationem re-
duxit quae sunt eleganciora et
utiliora in hac scientia, seil, in
medicina. Y el causa intentionis est
redarguere emoptoycos (!?),
qui solurn utilibus insiste-
bant et empiricos, qui solum
particularibus insistebant
et logicos approbare, qui utilia
particularibus applicabant. Iste
autem tres secte erant apud
veteres medicos. Causa materi-
alis, ut quondam dicunt, sunt
maximepropositiones medi-
cales. Alii dicunt et bene, quod
humanum corpus [est causa ma-
terialis] cum de ipso et de
ei us partibus probantur
passiones. Causa finalis est
Rudolf Creutz:
habeant fortem virtutem, ut
possint resistere virtuti dissol-
venti sicut mineralia propter for-
tem coagulationem resistunt vir-
tuti dissolventi. Unde Avi-
cenna „utinam corpora no-
stra esse nt mineralia, ut non
ita cito dissolverentnr“. Secun-
da causa est quia componuntur
ex contrariis quae ad invicem
agunt et paciuntur. Omnis au-
tem passio magis sancta abicit
a substantia secundum philo-
sophum et ita continue dissolvi-
tur. Tertia causa est elongatio
nutrientis a re nutrita. Nutri-
mentum enim receptum in cor-
pore nostro multa inmutacione
mutatur antequam nutriat. Di-
geritur enim prima digestione et
secunda et tertia et ita multa fit
deperditio antequam nutriens
nutriat, relinquit etiam multas
superstites in corpore que con-
trarie sunt naturae nostri corpo-
ris et corrumpunt corpus. Ut
ergo corpus humanum non
dissolveretur subito ab huius-
modi causis dissolventibus, ne-
cessaria fuit aliqua ars re-
tardans tantam resolutionem.
H ec autein est me dicina. Est
autem medicina nobilissima sci-
entiarum, est enim de corpo
re humano et ita de nobilis-
simo subjecto, hoc enim apud
theologos dicitur nobilissima cre-
atura. Praeterea alie scientie aut
sunt de rebus generalibus et cor-
ruptibilibus tantum, aut de ce-
dissolutioretardaretur,ne-
cessaria fuit aliqua ars. Ad
hoc inventa fuit medicina,
ad quam, utpote nobilem, con-
currit omnis scientia teste Gon-
stantino in Pantegni; dicit enim,
quod in hanc scientiam omnes
incidunt. Cum igitur ista sit no-
bilis, tum quia est de subjec-
to nobilissimo. Ideo multi
auctores laboraverunt in
ipsarn inter quos principa-
tum obtinet nobilissimum
Y p o c r a s, qui cum in ea aditum
studuisset et laborasset, tandem
eleganciora et utiliora abrevia-
vit, cum ea aphorismatice tradi-
dit in libro aphorismorum, de
quo präsens est intentio. Patet
ergo quae sit causa efficiens quia
Ypocras et quae sit causa inten-
tionis quia ad breviationem re-
duxit quae sunt eleganciora et
utiliora in hac scientia, seil, in
medicina. Y el causa intentionis est
redarguere emoptoycos (!?),
qui solurn utilibus insiste-
bant et empiricos, qui solum
particularibus insistebant
et logicos approbare, qui utilia
particularibus applicabant. Iste
autem tres secte erant apud
veteres medicos. Causa materi-
alis, ut quondam dicunt, sunt
maximepropositiones medi-
cales. Alii dicunt et bene, quod
humanum corpus [est causa ma-
terialis] cum de ipso et de
ei us partibus probantur
passiones. Causa finalis est