IV. Visitationsordnung
29
legis et si denunciat suis parochianis et qualiter et si sciat septem mortalia
peccata,26 septem sacramenta etc. Et hic moneantur, quod sint diligentes
perlegendo tractatum sacramentalem, qui eis deputatus est.27
(61) Item an aliqua anniuersaria mortuorum sint ibi instituta et qualiter
illis deseruiatur et satisfiat.
(62) Item an ante lucem missam ibidem celebrent. [ 147r]
(63) Item an ipse rector et sui sacerdotes dicant omni die horas cano-
nicas et an seruent ordinarium ecclesie kathedralis vel alium, et si alium,
qua licentia et auctoritate id faciant.
(64) Item videatur, an ne rector nimio senio sit confractuse) vel eius
cooperator, ita quod in celebracione periculum accidere posset.
(65) Item an ne aliquis presbiterorum in membris suis notabilem patia-
tur defectum vel vnde scandalum generari posset et si sic, an desuper cum
eo sit legittime dispensatum.
Deinde queratur eciam a clericis de factis parochianorum uel eciam ab
ipsis parochianis honestis.
Ceterum post inquisitionem de moribus clericorum poterit peri inqui-
sitio ab eodem uel aliis probis super condicionibus parochianorum. Et hoc
caute, in genere petendo qualia vicia magis regnent in parochia sua, non
nominando personas, nisi vicia sint notoria, vt secundum hoc possit visi-
tatoris sermo melius adaptari.
(66) „Inquiratur ergo si in parochia sint plures excommunicati“ et ex
quibus causis, „vt visitans possit ad eorum absolutionem procurandam me-
lius procedere.“
(67) „Item si ibi regnent hereses, sortilegia et qualiter et si sint super-
stitiones“ alique.28
(68) Item si sint blasfemie, vsure uel false incantationes, si nigromantici
et commercium cum malignis spiritibus habentes, an ne aliqui de huius-
modi informati sint, vt de sortilegiis, incantationibus, diuinacionibus etc.,
heresibus, si furta, si peccata contra naturam, si adulteria, si concubinatus
publici et similia, quia secundum ista poterit visitator predicacionem suam
vel visitationem vel confessiones fructuosius adaptare. [147v]
e) darüber von anderer Hand: confectus
26 G.: .. . et videatur de doctrinali simplicium vel de tractaculis aliis ad hoc
ordinatis; quoniam haec sunt magis necessaria et utilia quam solae constitutiones
synodales.
27 Die „Summa de sacramentis“ des Johannes Aurbach oder die Schrift „De
fide et sacramentis“ des Thomas von Aquin. S. S. 54 f.
28 G.: . . . supersticiones in ligaturis, scripturis et brevibus appensis.
5
10
15
20
25
30
29
legis et si denunciat suis parochianis et qualiter et si sciat septem mortalia
peccata,26 septem sacramenta etc. Et hic moneantur, quod sint diligentes
perlegendo tractatum sacramentalem, qui eis deputatus est.27
(61) Item an aliqua anniuersaria mortuorum sint ibi instituta et qualiter
illis deseruiatur et satisfiat.
(62) Item an ante lucem missam ibidem celebrent. [ 147r]
(63) Item an ipse rector et sui sacerdotes dicant omni die horas cano-
nicas et an seruent ordinarium ecclesie kathedralis vel alium, et si alium,
qua licentia et auctoritate id faciant.
(64) Item videatur, an ne rector nimio senio sit confractuse) vel eius
cooperator, ita quod in celebracione periculum accidere posset.
(65) Item an ne aliquis presbiterorum in membris suis notabilem patia-
tur defectum vel vnde scandalum generari posset et si sic, an desuper cum
eo sit legittime dispensatum.
Deinde queratur eciam a clericis de factis parochianorum uel eciam ab
ipsis parochianis honestis.
Ceterum post inquisitionem de moribus clericorum poterit peri inqui-
sitio ab eodem uel aliis probis super condicionibus parochianorum. Et hoc
caute, in genere petendo qualia vicia magis regnent in parochia sua, non
nominando personas, nisi vicia sint notoria, vt secundum hoc possit visi-
tatoris sermo melius adaptari.
(66) „Inquiratur ergo si in parochia sint plures excommunicati“ et ex
quibus causis, „vt visitans possit ad eorum absolutionem procurandam me-
lius procedere.“
(67) „Item si ibi regnent hereses, sortilegia et qualiter et si sint super-
stitiones“ alique.28
(68) Item si sint blasfemie, vsure uel false incantationes, si nigromantici
et commercium cum malignis spiritibus habentes, an ne aliqui de huius-
modi informati sint, vt de sortilegiis, incantationibus, diuinacionibus etc.,
heresibus, si furta, si peccata contra naturam, si adulteria, si concubinatus
publici et similia, quia secundum ista poterit visitator predicacionem suam
vel visitationem vel confessiones fructuosius adaptare. [147v]
e) darüber von anderer Hand: confectus
26 G.: .. . et videatur de doctrinali simplicium vel de tractaculis aliis ad hoc
ordinatis; quoniam haec sunt magis necessaria et utilia quam solae constitutiones
synodales.
27 Die „Summa de sacramentis“ des Johannes Aurbach oder die Schrift „De
fide et sacramentis“ des Thomas von Aquin. S. S. 54 f.
28 G.: . . . supersticiones in ligaturis, scripturis et brevibus appensis.
5
10
15
20
25
30