DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.29836#0158
154
ACTA COLLOQUII (1541)
clesiarum reformationi iniectum iri. Tamen, qui semel instituisset agere paterne et
quoad liceat ex sententia omnium procerum imperii, rogare sententiam legati de ac-
tis colloquii, id quoda electores et principes caeteri alterius partis petierant, voluit.
Sed tamen, ne non (quantum et praesens tempus et suscepta semel agendi ratio fer-
ret) haec ipsa, quae boni a legato impedimenta speratae et concordiae et instauratio- 5
nis ecclesiarum metuebant, amoliretur, singulari diligentia et gravissima authoritate
utrumque, et iudicium de actis colloquii et aliquod ad reformationem ecclesiarum
initium, a legato requisivit, admonito cum necessarium sit restaurandis ecclesiae re-
bus manum statim admovere, quam etiam saepe et instanter id in prioribus comitiis
flagitatum sit. Quo merito legatus intelligere debuit imperatorem et ordines summa io
urgeri salutis suae et patriae necessitate, ut de instauratione ecclesiarum suarum et
pacificatione tandem ipsi statuant, postquam a Roma ludificari se tantum malaque
sua magis atque magis indies exacerbari vident. Quid enim aliud quam ludibrium
Christi, ecclesiae et imperatoriae maiestatis est illud, quod legatus Romanus, cum ab
imperatore in tanta ecclesiae adflictione tam graviter appellatus esset non de funden- i5
dis inaniter verbis ad episcopos, sed de reformatione I 73 b I re ipsa instituenda, ipse
convocatos ad se admonuit communi oratione de luxu et pompa, de studiis restitu-
endis, vel ita ut fere in fictis illis synodis facere solent, nec praeterea quicquam vel fe-
cit vel futurum certo promisit.
Deinde observandum piis et illud, quidnam maxime imperatori in praesentia ob- 20
stiterit, ne aliquod reformationis initium fecerit. Nam vere id de se testatus est, plu-
rimum se operae, laboris et molestiae in hac causa insumpsisse et pertulisse1. Tametsi
enim et aliquot ex proceribus imperii, dum veras emergendi vel cupita retinendi vel
se de iis, a quibus se laesos arbitrantur, ulciscendi rationes aut non vident aut sequi
nolunt, pios imperatoris conatus frustrari magna contentione operam dederunt. At 25
longe maximum tamen illud obstaculum illi fuit, quod legatus causam religionis om-
nem ad pontificem reiiciendam esse respondit; quare haec causa, quod in instituto
conciliationis et instaurationis ecclesiarum negotio nunc nihil effici potuerit, in im-
peratoris responso necessario expraessa est2. Eo enim, pontificalis scilicet authorita-
tis praeiudicio freti, ii proceres imperii, qui hoc ipsum quamvis unice salutare et ne- 30
cessarium negotium reiectum volebant, reiectionem eius urserunt et confidentius et
praefractius. Instanter ergo orandus Dominus est, ut imperatori et religiosis princi-
pibus omnibus largiatur quo et plene cognoscant, quo loco habere debeant eos, qui
quam pro veritate tantum et ad aedificationem ecclesiae habere iure possunt, contra
veritatem et ad destructionem ecclesiae potestatem convertunt3; et ut quod se- 35
cundum legem Dei et sanctos canones statuere de eiusmodi debent, commode perfi-
cere possint. Vident emm iampridem, quid a Romanis expectari possit, et sunt ipsi
summi populi Dei pastores4, qui cunctis male facientibus terrori esse debent, sicut
a) Drf. qnod.
1. Vgl. unten, S. 290,24-29.
2. Vgl. unten, S. 290,26-27.
3. Vgl. II Kor 10,8; 13,8-10.
4. Vgl. Jer 23,1-8; Ez 34.
ACTA COLLOQUII (1541)
clesiarum reformationi iniectum iri. Tamen, qui semel instituisset agere paterne et
quoad liceat ex sententia omnium procerum imperii, rogare sententiam legati de ac-
tis colloquii, id quoda electores et principes caeteri alterius partis petierant, voluit.
Sed tamen, ne non (quantum et praesens tempus et suscepta semel agendi ratio fer-
ret) haec ipsa, quae boni a legato impedimenta speratae et concordiae et instauratio- 5
nis ecclesiarum metuebant, amoliretur, singulari diligentia et gravissima authoritate
utrumque, et iudicium de actis colloquii et aliquod ad reformationem ecclesiarum
initium, a legato requisivit, admonito cum necessarium sit restaurandis ecclesiae re-
bus manum statim admovere, quam etiam saepe et instanter id in prioribus comitiis
flagitatum sit. Quo merito legatus intelligere debuit imperatorem et ordines summa io
urgeri salutis suae et patriae necessitate, ut de instauratione ecclesiarum suarum et
pacificatione tandem ipsi statuant, postquam a Roma ludificari se tantum malaque
sua magis atque magis indies exacerbari vident. Quid enim aliud quam ludibrium
Christi, ecclesiae et imperatoriae maiestatis est illud, quod legatus Romanus, cum ab
imperatore in tanta ecclesiae adflictione tam graviter appellatus esset non de funden- i5
dis inaniter verbis ad episcopos, sed de reformatione I 73 b I re ipsa instituenda, ipse
convocatos ad se admonuit communi oratione de luxu et pompa, de studiis restitu-
endis, vel ita ut fere in fictis illis synodis facere solent, nec praeterea quicquam vel fe-
cit vel futurum certo promisit.
Deinde observandum piis et illud, quidnam maxime imperatori in praesentia ob- 20
stiterit, ne aliquod reformationis initium fecerit. Nam vere id de se testatus est, plu-
rimum se operae, laboris et molestiae in hac causa insumpsisse et pertulisse1. Tametsi
enim et aliquot ex proceribus imperii, dum veras emergendi vel cupita retinendi vel
se de iis, a quibus se laesos arbitrantur, ulciscendi rationes aut non vident aut sequi
nolunt, pios imperatoris conatus frustrari magna contentione operam dederunt. At 25
longe maximum tamen illud obstaculum illi fuit, quod legatus causam religionis om-
nem ad pontificem reiiciendam esse respondit; quare haec causa, quod in instituto
conciliationis et instaurationis ecclesiarum negotio nunc nihil effici potuerit, in im-
peratoris responso necessario expraessa est2. Eo enim, pontificalis scilicet authorita-
tis praeiudicio freti, ii proceres imperii, qui hoc ipsum quamvis unice salutare et ne- 30
cessarium negotium reiectum volebant, reiectionem eius urserunt et confidentius et
praefractius. Instanter ergo orandus Dominus est, ut imperatori et religiosis princi-
pibus omnibus largiatur quo et plene cognoscant, quo loco habere debeant eos, qui
quam pro veritate tantum et ad aedificationem ecclesiae habere iure possunt, contra
veritatem et ad destructionem ecclesiae potestatem convertunt3; et ut quod se- 35
cundum legem Dei et sanctos canones statuere de eiusmodi debent, commode perfi-
cere possint. Vident emm iampridem, quid a Romanis expectari possit, et sunt ipsi
summi populi Dei pastores4, qui cunctis male facientibus terrori esse debent, sicut
a) Drf. qnod.
1. Vgl. unten, S. 290,24-29.
2. Vgl. unten, S. 290,26-27.
3. Vgl. II Kor 10,8; 13,8-10.
4. Vgl. Jer 23,1-8; Ez 34.