Metadaten

Wolgast, Eike [Editor]; Seebaß, Gottfried [Editor]; Heidelberger Akademie der Wissenschaften [Editor]; Kirchenrechtliches Institut der Evangelischen Kirche in Deutschland [Editor]; Sehling, Emil [Bibliogr. antecedent]
Die evangelischen Kirchenordnungen des XVI. Jahrhunderts (12. Band = Bayern, 2. Teil): Schwaben: Reichsstädte Augsburg, Dinkelsbühl, Donauwörth, Kaufbeuren, Kempten, Lindau, Memmingen, Nördlingen, Grafschaft Oettingen-Oettingen — Tübingen: J.C.B. Mohr (Paul Siebeck), 1963

DOI Page / Citation link: 
https://doi.org/10.11588/diglit.30628#0321
License: Free access  - all rights reserved
Overview
loading ...
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
Renovatio Ecclesiae Nordlingiacensis

mus quibusdam circumforaneis et subsannatoribus
fidei nostrae, quorum nominibus1 parcimus, aliquan-
do mentionem facturi, si non resipiscant. Debemus
etiam papisticis pfaffis (non enim sacerdotes mihi
aut presbyteri vocabuntur, utroque nomine indigni).
Hi sua avaritia, suis vigiliis2 et ad negociandum
mercandumque instructis tentoriis3 abstulerunt om-
nem de dormientibus spem et cognitionem, ut abji-
ciantur ceu cadavera, qui non aliquando sint nobis-
cum in futuro regno, ad quod jam manumissi sunt
regnaturi.
Nos autem scientes, fratres nostros ad Dominum
praemissos - sic enim solvi cupiebat Paulus ad vi-
tam cum Christo agendam [Phil. 1, 23] -, scientes
etiam, eos, qui obdormierunt in Domino praeventu-
ros nos in die Domini, cum tuba vocem dederit [1.
Thess. 4, 16f.], prosequimur obdormientes omni
studio, coeptam in hac vita per Spiritum in nobis
operantem charitatem non remittentes. Neque vero
adeo improbamus veteris ecclesiae factum, quo ad-
vigilabatur loculis martyrum et fratrum, et Spiritus
quoque Sanctus non reprehendit, qui ad Dorcados4
funus studiose aderant. Huc pertrudebat charitas,
huc adigebat confessio sancta, ut desiderio fratrum
perpetuo tenerentur christiani, ut mihi, quia desiit
fieri, exemplum esse pessimorum, de quibus Domi-
nus praedixerat, temporum videatur.
Non hoc dicemus, ut sanctorum auxilium et pa-
trocinium imploretur; nam ut maxime certum sit,
illos intercedere et pro ecclesiae salute solicitos esse,
tamen minime omnium constat nos ab illis exaudiri.
Cum Abrahamum, Isaacum, Jacobum, Josephum

1 Damit wird wohl an den Verzicht auf die Beteiligung
eines Geistlichen bei der Bestattung, wie er teil-
weise in Nürnberg erfolgte (M. Simon, Zur Ent-
stehung der Kirchenbücher, in: Zeitschrift für baye-
rische Kirchengeschichte 28 [1959] 137f.), gedacht
gewesen sein.
2 Vigiliae sind hier nach Art einer Vigil (der Vorfeier
eines höheren Festes) gehaltene Totenoffizien
(Braun 363. 350. — Hartmann 116ff.). — Üher
solche von den Geistlichen ihren Gemeindegliedern
bei Todesfällen pflichtmäßig auferlegte Lasten vgl.
Sehling 11, 78. — Diese ganzen Ausführungen sind
unverkennbar beeinflußt durch Eberlins von Günz-
burg Flugschrift ,,Das lob der pfarrer von dem un-
nutzen unkosten, der gelegt wirt auf dem gemeinen,
unverstendigen volk auf meßlesen, volgung, begreb-
nus, sibent, dreißigst, jartag, etc.“ (1522). Die Schrift

sepelirent fratres, quo id studio, quo fervore spiritus
fecerint, arbitramur esse in confesso et tamen, non
huc pertinebat eorum officium, ut vellent apud
Deum patronos, sed quod ad tempus interceptos,
non amissos, ut, qui viverent, essent aüquando re-
cepturi ac vitam cum illis acturi perpetuam. Turpe
autem sit et indecorum fratri, charitatem ponere,
cum absit aliquandiu frater, ne juxta proverbium de
christianorum charitate dici queat: Ab oculis, a
corde. [Rand: De charitate in defunctos retinenda.]
Gentes religiosa habent sepulchra, et christiani,
quibus resurrectio constat et recipiendi fratris testi-
monium datum est resurgente Domino, contemnent ?
Audimus facilem esse jacturam sepulchri. At hoc et
gentes dicunt, nullam ex Deo charitatem habentes,
et ut maxime christiani dicerent tamen nostrum fu-
nus nollent contemni a fratribus. Aliud est fratres
esse et nullo mortis genere divelli, aliud impios et
cum hac vita ponere obdormientis fratris memoriam.
Apost[olus] non jubet abjicere obdorminentes. De-
ducere jubet ea, qua aequum est charitate, emen-
dans enim factum Thessalonicensium non arguit
aliud quam moerorem [1. Thess, 4, 13]. Qui lugent
ademptos, hi sane sedula opera deducunt et memo-
riam obdormientis alunt ipsis lachrimis; nunc autem
apostolus in funere deducendo non sedulitatem, non
memoriam, hoc est: charitatem carpit, sed fletum,
sed luctum, quasi perierint, ut essent lugendi. Nobis
est in funere laetandum habentibus spem, quia Do-
minus noster Jesu Christus resurrexerit, non dolen-
dum gentium more. Libera charitas, libera memoria
alenda est, ut Paulus aut quisquis est in Hebraeis
wurde als der Siebente Bundesgenosse in die ,,Fünf-
zehn Bundesgenossen“ aufgenommen und scheint
ganz besondere Verbreitung gefunden zu haben
(Eberlin, Ausgewählte Schriften 1 [= Flugschrif-
ten aus der Reformationszeit 11] Halle 1896. 67-78).
3 Gedacht ist offenbar an Jahrmarktzelten ähnliche
Vorrichtungen beim Ablaßvertrieb, bes. des Jahres
1518. Letzterer, bei dem ja vor allem der Ablaß für
Verstorbene (Brieger, Indulgenzen, in: RE 9,90bis
94) feilgeboten wurde, erfolgte in der Diözese Augs-
burg 1518 durch Jod. Lorcher, wurde aber durchaus
nicht überall von den Landesherren - auch geistli-
chen - erlaubt (M. von Rauch, Jod. Lorcher, in:
ZbKG 2 [1927] 9-13).
4 In der Vorlage als Druckfehler: Doriados. — Δορχας
= Gazelle (Luther: Rehe) = Tabea (Ap.-G. 9, 36
bis 41).

20 Sehling, Bd. XII, Bayern II: Sehwaben

305
 
Annotationen
© Heidelberger Akademie der Wissenschaften