1. Nicolaus Cusanus und Ps. Dionysius im Lichte der Zitate
27
1438, Koblenz: ,,Et iterum cum Dionysio in principio Angelicae
hierarchiae orantes dicamus: Domine sancte Pater, qui es pater
luminum, a quo omnis illuminatio in caelo et terra.“ (unvollständig,
p. 1I,39V). In derselben Predigt (p. II,39V) vorher das Zitat: ,,Doc-
trina sanctorum Pauli, Dionysii et aliorum impetremus a Verbo
hodie, dum melliflui facti sunt caeli carne facto puero gratiosissimo,
ut insufficientiam suppleat.“ Endlich ebd. (Vl5 61ra; ρ. II, 40r):
., Dionysius in epistola ad eum, quae est ultima, eurn (seil. Ioan-
nem) theologum et solem Evangelii vocat.“ — Das erste Zitat stammt
aus GH I, i; das zweite Zitat ist sehr allgemein. Vielleicht könnte
man an DN II, 10—11 erinnern. Das dritte Zitat ist entnommen
aus Ep. 10 (PG 3, 1118a—1119a).
XIV. ,,Nomen eius Iesus“ vom 1. Januar 1439 Koblenz
(cod. cus. 220 f. 103 r"v> fehlt in p) enthält folgende Zitate:
,,Primum nomen deitatis ineffabile non aliter quam negative
attingitur, secundum ut creatoris non nisi in creaturis et per ipsa-
rum similitudines varie et late ostenditur, tertium per incarnatio-
nis gratiam latissime explicatur, ut sic dicamus cum Dionysio et
Bartholomeo apostolo per ipsum allegato in De mystica theo-
logia sermonem de nomine Dei esse sanctissimum atque brevissi-
mum, sermonem de creatore esse latum, sermonem de recreatore
esse latissimum atque maximum. (103r)
Quare triplici via secundum Dionysium ad Deum ascendi-
mus, scilicet ab istis visibilibus ut a causatis. . . Secundo per emi-
nentiam. . . Tertio per remotionem. . . . (103r)
Quoad verum nomen, quod nobis indicare deberet quid sit Deus,
Hicit Dionysius Deum innominabi em, ineffabi em, quia non
intelligitur. . . Unde sicut non est bonus, sed superbonus, ita et
nominabilis non est, sed supernominabilis. (103r)
Et pro nostra instructione de metaphora ignis secundum
Dionysium 16 Hierarchiae videamus. (103v) Dionysius ange-
licae hierarchiae c. 16 inter omnia corporalia ignem dicit Dei ima-
ginem propinquius repraesentare. Ignis in se est invisibilis; nam
non videtur nisi in ignito aliquo. Ita Deus u. s. w. Das ganze Ka-
pitel wird in 24 Punkten besprochen.
Postquam enim per circumcisionem cum lapide acuto firmi-
tatis fidei Christi, qui fuit vera petra, et in octava resurrectionis
die a labe mundi sunt postposita omnia mundana pro inquisitione
deitatis per viam abnegationis, ut dicit Dionysius, tune appa-
ruit salvator. . . . (103v)
27
1438, Koblenz: ,,Et iterum cum Dionysio in principio Angelicae
hierarchiae orantes dicamus: Domine sancte Pater, qui es pater
luminum, a quo omnis illuminatio in caelo et terra.“ (unvollständig,
p. 1I,39V). In derselben Predigt (p. II,39V) vorher das Zitat: ,,Doc-
trina sanctorum Pauli, Dionysii et aliorum impetremus a Verbo
hodie, dum melliflui facti sunt caeli carne facto puero gratiosissimo,
ut insufficientiam suppleat.“ Endlich ebd. (Vl5 61ra; ρ. II, 40r):
., Dionysius in epistola ad eum, quae est ultima, eurn (seil. Ioan-
nem) theologum et solem Evangelii vocat.“ — Das erste Zitat stammt
aus GH I, i; das zweite Zitat ist sehr allgemein. Vielleicht könnte
man an DN II, 10—11 erinnern. Das dritte Zitat ist entnommen
aus Ep. 10 (PG 3, 1118a—1119a).
XIV. ,,Nomen eius Iesus“ vom 1. Januar 1439 Koblenz
(cod. cus. 220 f. 103 r"v> fehlt in p) enthält folgende Zitate:
,,Primum nomen deitatis ineffabile non aliter quam negative
attingitur, secundum ut creatoris non nisi in creaturis et per ipsa-
rum similitudines varie et late ostenditur, tertium per incarnatio-
nis gratiam latissime explicatur, ut sic dicamus cum Dionysio et
Bartholomeo apostolo per ipsum allegato in De mystica theo-
logia sermonem de nomine Dei esse sanctissimum atque brevissi-
mum, sermonem de creatore esse latum, sermonem de recreatore
esse latissimum atque maximum. (103r)
Quare triplici via secundum Dionysium ad Deum ascendi-
mus, scilicet ab istis visibilibus ut a causatis. . . Secundo per emi-
nentiam. . . Tertio per remotionem. . . . (103r)
Quoad verum nomen, quod nobis indicare deberet quid sit Deus,
Hicit Dionysius Deum innominabi em, ineffabi em, quia non
intelligitur. . . Unde sicut non est bonus, sed superbonus, ita et
nominabilis non est, sed supernominabilis. (103r)
Et pro nostra instructione de metaphora ignis secundum
Dionysium 16 Hierarchiae videamus. (103v) Dionysius ange-
licae hierarchiae c. 16 inter omnia corporalia ignem dicit Dei ima-
ginem propinquius repraesentare. Ignis in se est invisibilis; nam
non videtur nisi in ignito aliquo. Ita Deus u. s. w. Das ganze Ka-
pitel wird in 24 Punkten besprochen.
Postquam enim per circumcisionem cum lapide acuto firmi-
tatis fidei Christi, qui fuit vera petra, et in octava resurrectionis
die a labe mundi sunt postposita omnia mundana pro inquisitione
deitatis per viam abnegationis, ut dicit Dionysius, tune appa-
ruit salvator. . . . (103v)