DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.30652#0223
3- DE CONCILIO
2I9
5
io
r5
20
25
3°
lia1, per dispensationes2 et id genus depraedationes alias. Vel haec tam
necessaria omnium confessione nobis Gropperus a Pontifice, Cardinali-
bus aliisque Praelatis impetret, liberet Germaniam patriam suam aliasque
Christiani nominis nationes imanissimis3 et scandalis et despoliationibus,
quas a Romana curia patitur. Atque ni Pontifex eiusque curia his adeo ne-
cessariis Ecclesiae Dei legibus parere velint, et tam confessa emendare sce-
lera fretus authoritate Christi et Ecclesiae eius, eos, ita ut Canones praeci-
piunt,4 tanquam Simoniacos haereticos, ut Antichristos fugiendos et
omnino Ecclesia Dei deturbandos censeat. Hoc enim necessarium of-
ficium eius est, qui in Synodo christiani Sacerdotis et doctoris partes obire
velit.
Sed non vult bonus civis principibus populi sui maledicere, non vult
pius Antichristi filius patris sui pudenda cum impio Cham detegere5
(quod nec potest quidem, cum oculis totius orbis ita horrende, proh dolor,
exposita sint), non dum enim eo progressus philosophiae est, ut cum Con-
tareno, quamlibet laudato ipsi viro, mori Socratice cupiat:6 Imo non vult
imponere aliis leges, quas ipse ferre non statuit, non vult authoritatem con-
vellere, quae una suae et aliorum deformationi presidio est, non vult arcem
oppugnare, in quam omnium disciplinae Christi violatorum atque cano-
num conculcatorum ultimum perfugium est.
Sed quid detineo Celsitfudines] Vfestras]? Quis non videat istos Deo et
hominibus plane illudere, cum verba de Reformatio- I ria I ne faciunt, cum
Veterum disciplinam, cum traditiones Apostolicas crepant? Nam et doc-
trina ipsorum et vita et ceremoniae pugnant ex diametro cum illis omni-
bus.
Sunt omnino quinque res, de quibus tanquam veteris Ecclesiae discipli-
nae sese studiosos inprimis efferunt et nos tanquam eius disciplinae viola-
tores gravissime accusant: Signa quaedam et ritus externi, quibus usi fue-
runt veteres, dignitas et authoritas Cleri prae reliquo populo, caelibatus
Sacerdotum, cultus divorum et exequiae mortuorum. Sed nullum illi pro-
ferent signum, nullum Ecclesiae ritum veterem, catholicum quidem, hoc
est observatum a Sanctis in Ecclesia semper et ubique7 atque habitum ad
Officium Groppen, si
praestare velit, de quo se
iactat
In quibus Adversarii vete-
rum authoritatem falso
lactant
1. Pallium: mantelartiger Überwurf; vom Papst den Erzbischöfen verliehene Insig-
nie; vgl. LThK3 7, Sp. 1299E
2. Dispens: Aufhebung der Verpfhchtungskraft eines rein kirchlichen Gesetzes
durch eine Person mit >potestas regiminis exsecutivaq vgl. LThK3 3, Sp. 265 f.
3. Sc. immanissimis.
4. Vgl. Decr. Grat. II, C. 1, qu. 3, c. 13 (Friedberg I, Sp. 417).
5. Vgl. Gropper, Warhafftige Antwort vnd gegenbenchtung, Bl. xlvijb/Miijb; vgl.
auch Gen 9,21 f.
6. Vgl. dazu oben S. 218 Anm. 1.
7. Bucer bezieht sich hier auf die an Act 24,3 rückgebundene Definition des Begriffes
>katholisch< durch Vinzenz von Lerins, die das Traditionsprmzip bestätigt; vgl. Vinzenz
von Lerins, Commonitonum pro Catholicae fidei antiquitate et umversitate 11,3: »Ih
lpsa item catholica ecclesia magnopere curandum est, ut ld teneamus, quod ubique,
quod semper, quod ab ommbus creditum est; hoc est etenim vere proprieque catholi-
2I9
5
io
r5
20
25
3°
lia1, per dispensationes2 et id genus depraedationes alias. Vel haec tam
necessaria omnium confessione nobis Gropperus a Pontifice, Cardinali-
bus aliisque Praelatis impetret, liberet Germaniam patriam suam aliasque
Christiani nominis nationes imanissimis3 et scandalis et despoliationibus,
quas a Romana curia patitur. Atque ni Pontifex eiusque curia his adeo ne-
cessariis Ecclesiae Dei legibus parere velint, et tam confessa emendare sce-
lera fretus authoritate Christi et Ecclesiae eius, eos, ita ut Canones praeci-
piunt,4 tanquam Simoniacos haereticos, ut Antichristos fugiendos et
omnino Ecclesia Dei deturbandos censeat. Hoc enim necessarium of-
ficium eius est, qui in Synodo christiani Sacerdotis et doctoris partes obire
velit.
Sed non vult bonus civis principibus populi sui maledicere, non vult
pius Antichristi filius patris sui pudenda cum impio Cham detegere5
(quod nec potest quidem, cum oculis totius orbis ita horrende, proh dolor,
exposita sint), non dum enim eo progressus philosophiae est, ut cum Con-
tareno, quamlibet laudato ipsi viro, mori Socratice cupiat:6 Imo non vult
imponere aliis leges, quas ipse ferre non statuit, non vult authoritatem con-
vellere, quae una suae et aliorum deformationi presidio est, non vult arcem
oppugnare, in quam omnium disciplinae Christi violatorum atque cano-
num conculcatorum ultimum perfugium est.
Sed quid detineo Celsitfudines] Vfestras]? Quis non videat istos Deo et
hominibus plane illudere, cum verba de Reformatio- I ria I ne faciunt, cum
Veterum disciplinam, cum traditiones Apostolicas crepant? Nam et doc-
trina ipsorum et vita et ceremoniae pugnant ex diametro cum illis omni-
bus.
Sunt omnino quinque res, de quibus tanquam veteris Ecclesiae discipli-
nae sese studiosos inprimis efferunt et nos tanquam eius disciplinae viola-
tores gravissime accusant: Signa quaedam et ritus externi, quibus usi fue-
runt veteres, dignitas et authoritas Cleri prae reliquo populo, caelibatus
Sacerdotum, cultus divorum et exequiae mortuorum. Sed nullum illi pro-
ferent signum, nullum Ecclesiae ritum veterem, catholicum quidem, hoc
est observatum a Sanctis in Ecclesia semper et ubique7 atque habitum ad
Officium Groppen, si
praestare velit, de quo se
iactat
In quibus Adversarii vete-
rum authoritatem falso
lactant
1. Pallium: mantelartiger Überwurf; vom Papst den Erzbischöfen verliehene Insig-
nie; vgl. LThK3 7, Sp. 1299E
2. Dispens: Aufhebung der Verpfhchtungskraft eines rein kirchlichen Gesetzes
durch eine Person mit >potestas regiminis exsecutivaq vgl. LThK3 3, Sp. 265 f.
3. Sc. immanissimis.
4. Vgl. Decr. Grat. II, C. 1, qu. 3, c. 13 (Friedberg I, Sp. 417).
5. Vgl. Gropper, Warhafftige Antwort vnd gegenbenchtung, Bl. xlvijb/Miijb; vgl.
auch Gen 9,21 f.
6. Vgl. dazu oben S. 218 Anm. 1.
7. Bucer bezieht sich hier auf die an Act 24,3 rückgebundene Definition des Begriffes
>katholisch< durch Vinzenz von Lerins, die das Traditionsprmzip bestätigt; vgl. Vinzenz
von Lerins, Commonitonum pro Catholicae fidei antiquitate et umversitate 11,3: »Ih
lpsa item catholica ecclesia magnopere curandum est, ut ld teneamus, quod ubique,
quod semper, quod ab ommbus creditum est; hoc est etenim vere proprieque catholi-