5
10
15
20
25
30
25.6 drittes testament von bucer vom 23. januar 1548, lat.
573
testante hoc scripto quodam, quod propriis manibus conceptum descripserat manibusque
tenebat, ordinare ac disponere voluit. Quod Scriptum extremam eius voluntatem
complectens, mihi Notario in praesentia testium in manus tra- | 70 | didit,
quod et continuo promulgatum ac de verbo ad verbum veritatum est in hanc sententiam.
Quandoquidem Dominus deus hominibus permittit, imo praecipit ac mandat, ut
suam de corporibus ac bonis, quae privatim unicuique concredidit propriaque addixit,
voluntatem, quid se post suum ex hac vita discessum de illis fieri velint, ordinent
atque disponant, quinetiam vult, ut quaecunque hoc pacto decreverint, quatenus
tamen Verbo suo ac publico Iuri non repugnent, firma rataque habeantur, haec
inquam, cum Deo patri coelesti placeant ᵇ , ab eoque et permittantur et praecipiantur,
ordino ac dispono, primum omnium quantum ad Spiritualia pertinet, ut charissima
fidelissimaque uxor mea, Wibranda Rosenblettin ¹ , ac dilecti liberi nostri utriusque
partis, in fide ac doctrina perpetuo ac sedulo pergant atque in finem usque
perseverent, quam a dilectis patribus nostris, Ioanne Oecolampadio ² , Wolffgango
Capitone ³ et me quoque audierunt, quemadmodum et ego Deum ac patrem meum
per Dominum nostrum Iesum Christum summopere precor, ut in eadem me doctrina
ac fide ad finem usque conservet nempe in doctrina ac confessione quam Augustae
coram Imperatore ac caeteris Ordinibus Imperii exhibuimus, ac deinceps in
Apologia nostra ⁴ plenius explicuimus, quam et ego pro exiguo meo dono in libris
a me editis descripsi ac primum De innato nobisque quamdiu in hac vita sumus
inhaerente vitio, peccato ac depravatione humanae naturae ab Adam in nos usque
derivata. Item De gratia Dei per Christum Dominum nostrum, quam vera tantummodo
ac viva Euangelii fide nos accipere oportet, hoc est De iustificatione. Item De
vera poenitentia, fide, spe ac dilectione, bonis operibus, eorumque remuneratione:
qua de re Articulos quosdam conscripsi eo in libro, quem latina lingua promulgavi,
sub titulo, De vera Ecclesiarum in doctrina, caeremoniis et disciplina reconciliatione
et compositione. Item in eo libro, qui iam sub prelo est, de iis, quae super | 71 | hoc
negotio in Colloquio Ratisponensi disputata sunt, cui titulus est: Disputata in ultimo
Colloquio Ratisponensi Anno XLVI et Responsa Colloquutorum Confessionis
Augustae, completa de iustificatione. ⁵ Item in Apologia Reformationis Coloniensis
⁶ Et de usu Sacrae Coenae Dominicae, Invocatione sanctorum, sacerdotum
b) Schrf.: placant.
1. Wibrandis Rosenblatt; s. oben S. 521.
2. Johannes Oekolampad; s. oben S.522.
3. Wolfgang Capito; s. oben S.522.
4. Bucer, ›De vera ecclesiarum in doctrina, in ceremoniis, et disciplina reconciliatione ...‹, [Straßburg:
Wendelin Rihel, 1542] (VD 16 B 8929; Bucer-Bibliographie 124).
5. Bucer, ›Acta Colloquii in comitiis imperii Ratisponae habiti‹, Straßburg: Wendelin Rihel, September
1541 (VD 16 B 8831; Bucer-Bibliographie 112). Edition in BDS 9,2, S.115–227. Bucer, ›Alle
Handlungen und Schrifften ...‹, Straßburg: Wendelin Rihel, 1541 (VD 16 B 8836; Bucer-Bibliographie
114). Edition in BDS 9,2, S.229–428.
6. Bucers erste und zweite Kölner Verteidigungschrift: ›Was im namen des Heiligen Euangeli ...‹,
[Bonn: Laurenz von der Mülen] 1543 (VD 16 B 8955; Bucer-Bibliographie 127; Edition in BDS
11,1, S. 19–131); ›Die ander verteydigung und erklerung ...‹, Bonn: Laurenz von der Mülen, 1543
10
15
20
25
30
25.6 drittes testament von bucer vom 23. januar 1548, lat.
573
testante hoc scripto quodam, quod propriis manibus conceptum descripserat manibusque
tenebat, ordinare ac disponere voluit. Quod Scriptum extremam eius voluntatem
complectens, mihi Notario in praesentia testium in manus tra- | 70 | didit,
quod et continuo promulgatum ac de verbo ad verbum veritatum est in hanc sententiam.
Quandoquidem Dominus deus hominibus permittit, imo praecipit ac mandat, ut
suam de corporibus ac bonis, quae privatim unicuique concredidit propriaque addixit,
voluntatem, quid se post suum ex hac vita discessum de illis fieri velint, ordinent
atque disponant, quinetiam vult, ut quaecunque hoc pacto decreverint, quatenus
tamen Verbo suo ac publico Iuri non repugnent, firma rataque habeantur, haec
inquam, cum Deo patri coelesti placeant ᵇ , ab eoque et permittantur et praecipiantur,
ordino ac dispono, primum omnium quantum ad Spiritualia pertinet, ut charissima
fidelissimaque uxor mea, Wibranda Rosenblettin ¹ , ac dilecti liberi nostri utriusque
partis, in fide ac doctrina perpetuo ac sedulo pergant atque in finem usque
perseverent, quam a dilectis patribus nostris, Ioanne Oecolampadio ² , Wolffgango
Capitone ³ et me quoque audierunt, quemadmodum et ego Deum ac patrem meum
per Dominum nostrum Iesum Christum summopere precor, ut in eadem me doctrina
ac fide ad finem usque conservet nempe in doctrina ac confessione quam Augustae
coram Imperatore ac caeteris Ordinibus Imperii exhibuimus, ac deinceps in
Apologia nostra ⁴ plenius explicuimus, quam et ego pro exiguo meo dono in libris
a me editis descripsi ac primum De innato nobisque quamdiu in hac vita sumus
inhaerente vitio, peccato ac depravatione humanae naturae ab Adam in nos usque
derivata. Item De gratia Dei per Christum Dominum nostrum, quam vera tantummodo
ac viva Euangelii fide nos accipere oportet, hoc est De iustificatione. Item De
vera poenitentia, fide, spe ac dilectione, bonis operibus, eorumque remuneratione:
qua de re Articulos quosdam conscripsi eo in libro, quem latina lingua promulgavi,
sub titulo, De vera Ecclesiarum in doctrina, caeremoniis et disciplina reconciliatione
et compositione. Item in eo libro, qui iam sub prelo est, de iis, quae super | 71 | hoc
negotio in Colloquio Ratisponensi disputata sunt, cui titulus est: Disputata in ultimo
Colloquio Ratisponensi Anno XLVI et Responsa Colloquutorum Confessionis
Augustae, completa de iustificatione. ⁵ Item in Apologia Reformationis Coloniensis
⁶ Et de usu Sacrae Coenae Dominicae, Invocatione sanctorum, sacerdotum
b) Schrf.: placant.
1. Wibrandis Rosenblatt; s. oben S. 521.
2. Johannes Oekolampad; s. oben S.522.
3. Wolfgang Capito; s. oben S.522.
4. Bucer, ›De vera ecclesiarum in doctrina, in ceremoniis, et disciplina reconciliatione ...‹, [Straßburg:
Wendelin Rihel, 1542] (VD 16 B 8929; Bucer-Bibliographie 124).
5. Bucer, ›Acta Colloquii in comitiis imperii Ratisponae habiti‹, Straßburg: Wendelin Rihel, September
1541 (VD 16 B 8831; Bucer-Bibliographie 112). Edition in BDS 9,2, S.115–227. Bucer, ›Alle
Handlungen und Schrifften ...‹, Straßburg: Wendelin Rihel, 1541 (VD 16 B 8836; Bucer-Bibliographie
114). Edition in BDS 9,2, S.229–428.
6. Bucers erste und zweite Kölner Verteidigungschrift: ›Was im namen des Heiligen Euangeli ...‹,
[Bonn: Laurenz von der Mülen] 1543 (VD 16 B 8955; Bucer-Bibliographie 127; Edition in BDS
11,1, S. 19–131); ›Die ander verteydigung und erklerung ...‹, Bonn: Laurenz von der Mülen, 1543