DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.29836#0071
RESPONSUM DE REFORMANDIS ABUSIBUS (1541)
67
erant, plures suffraganei, archipresbyteri atque archidiaconi constituti fuerunt1.
Quantum enim damni ecclesiis hoc dederit, quod non singulae, quibus opus erat,
idoneos ministros habuere ac vere episcopali cura et inspectione destitutae fuerunt,
nemo verbis explicare satis poterit.
2Item quoniam nemini possibile est ut simul ecclesiasticam et civilem administratio-
nem rite aobeat, qua ratione3 4 et canones veteres omnes tam severiter vetant ne quis
functioni ecclesiasticae deputatus, bminime autem omnium episcopib, curam ullam
rerum secularium suscipiantc3, necessarium et istudd erit ut munera ista procuratio-
nis politicae et ecclesiasticae in administris seiungantur et omnino alii curam eccle-
siarum spiritualem, alii gubernationem ditionum civilem sustineant.
4Cum itaque qui nunc episcopi vocantur per se nihil quam civilem ditionem procu-
rent nec fere sic instituti sint ut episcopale munus docendo, sacramenta dispen-
sando, disciplinam exercendo cum in clero tum in populo ita ut oportet defungi1 va-
leant, non videmus rationemg, statibus communiter et seorsim totique reipublicae
hGermanicae tolerabiliorem*1 ac 'commodiorem, vel1 etiam ecclesiis, ut nunc res
Germaniae habent, salubriorem) quam utk procuratio ditionum his, qui nunc eas ad-
ministrant et ad eam administrationem deligi solent, relinquatur, ea1 omnino condi-
tione et lege utm dignitatem et potestatem, quam nunc habent et habere consueve-
runt, salvam retineant, 5ecclesiis vero tam cathedralibus6 quam iis, quae secundum
canones ndebebant habere suos proprios episcopos”, ministri et pastores modo et ra-
a-a) administret quare B.
b-b) fehlt in B.
c) suscipiat minime autem omnium episcopi B.
d) hoc B.
e) Drf. seiunssi B.
f) administrare B.
g) rationem cum qua B.
h-h) Germaniae tolerabilius B.
i -i) commodius tum B.
]) salubrius civilia et ecclesiastica munera [Drf. munia] seiungi queant B.
k) si B.
l) idque ea B.
m) ut illi ipsi omnem B.
n-n) suos proprios habere episcopos debebant B.
1. S. dafür Feine 1, 3. Aufl., S. 180-184.
2. Procuratio civilis et ecclesiastica in ministris seiungenda. [Marg. 2?].
3. Bucer beruft sich in >Von Kirchengüterm, Bl.fiab, auf Decr. Grat. I, Dist. 88, c.3, 6, 14;
Dist. 89, c .2; Decr. Grat. II, Causa 5, qu. 3, c. 3; Causa 16, qu.7, c. 21 (Friedberg 1, Sp. 307-308, 310,
311, 547-548, 806).
4. Qua ratione civilis et ecclesiastica administratio commodissime seiungf queat [Marg. 5],
5. Munus exequentium officium episcopale. [Marg. 5].
6. Die Kirche des Bischofs.
67
erant, plures suffraganei, archipresbyteri atque archidiaconi constituti fuerunt1.
Quantum enim damni ecclesiis hoc dederit, quod non singulae, quibus opus erat,
idoneos ministros habuere ac vere episcopali cura et inspectione destitutae fuerunt,
nemo verbis explicare satis poterit.
2Item quoniam nemini possibile est ut simul ecclesiasticam et civilem administratio-
nem rite aobeat, qua ratione3 4 et canones veteres omnes tam severiter vetant ne quis
functioni ecclesiasticae deputatus, bminime autem omnium episcopib, curam ullam
rerum secularium suscipiantc3, necessarium et istudd erit ut munera ista procuratio-
nis politicae et ecclesiasticae in administris seiungantur et omnino alii curam eccle-
siarum spiritualem, alii gubernationem ditionum civilem sustineant.
4Cum itaque qui nunc episcopi vocantur per se nihil quam civilem ditionem procu-
rent nec fere sic instituti sint ut episcopale munus docendo, sacramenta dispen-
sando, disciplinam exercendo cum in clero tum in populo ita ut oportet defungi1 va-
leant, non videmus rationemg, statibus communiter et seorsim totique reipublicae
hGermanicae tolerabiliorem*1 ac 'commodiorem, vel1 etiam ecclesiis, ut nunc res
Germaniae habent, salubriorem) quam utk procuratio ditionum his, qui nunc eas ad-
ministrant et ad eam administrationem deligi solent, relinquatur, ea1 omnino condi-
tione et lege utm dignitatem et potestatem, quam nunc habent et habere consueve-
runt, salvam retineant, 5ecclesiis vero tam cathedralibus6 quam iis, quae secundum
canones ndebebant habere suos proprios episcopos”, ministri et pastores modo et ra-
a-a) administret quare B.
b-b) fehlt in B.
c) suscipiat minime autem omnium episcopi B.
d) hoc B.
e) Drf. seiunssi B.
f) administrare B.
g) rationem cum qua B.
h-h) Germaniae tolerabilius B.
i -i) commodius tum B.
]) salubrius civilia et ecclesiastica munera [Drf. munia] seiungi queant B.
k) si B.
l) idque ea B.
m) ut illi ipsi omnem B.
n-n) suos proprios habere episcopos debebant B.
1. S. dafür Feine 1, 3. Aufl., S. 180-184.
2. Procuratio civilis et ecclesiastica in ministris seiungenda. [Marg. 2?].
3. Bucer beruft sich in >Von Kirchengüterm, Bl.fiab, auf Decr. Grat. I, Dist. 88, c.3, 6, 14;
Dist. 89, c .2; Decr. Grat. II, Causa 5, qu. 3, c. 3; Causa 16, qu.7, c. 21 (Friedberg 1, Sp. 307-308, 310,
311, 547-548, 806).
4. Qua ratione civilis et ecclesiastica administratio commodissime seiungf queat [Marg. 5],
5. Munus exequentium officium episcopale. [Marg. 5].
6. Die Kirche des Bischofs.