Incertarum fabularum fragmenta (fr. 623)
141
Equ. 17[16]—19 {ΟΙ. B'} άλλ’ ούκ ένι μοι τό θρέττε. πώς σ.ν ούν ποτέ / εϊποιμ’
αν αύτό δήτα κομψευριπικώς; / „πώς αν σύ μοι λέξειας άμε χρή λέγειν;“ / {ΟΙ.
Α'} μή μοί γε, μή ’μοι, μή διασκανδικίσης, mit Eur. Hipp. 345 πώς ’άν σύ μοι
λέξειας άμε χρή λέγειν;). Granatapfelkerne dürften allerdings die mythische
Entführung der Persephone durch Hades suggerieren, der ihr kurz vor ihrer
Rückkehr sechs davon in den Mund drückte (vgl. Bothe 1805, 604: „Ceres,
ni fallor, ad Proserpinam“; in Anlehnung daran dachte Butler 1816, 237 an
die aischyleische Tragödie Eleusinioi und fügte hinzu: „possint esse verba
cujusdam ad άμύητον cui sacra communicanda erant“).
Das von einigen Kommentatoren suggerierte erotische double entendre
(vgl. Dobree 1833, 256: „An sensus est, Nondum maturae puellae vim paras?“,
anhand von Hör. Carm. II 5,10 immitis uvae-, zuletzt Henderson 2007, 421
A. 148: „Perhaps metaphorically of deflowering a girl“; vgl. auch die frag-
würdige Deutung in Komornicka 1981, 73: „Jeu de mots sur κόκκος, pepin
et pudendum muliebre [...] et κύσθος (κυσός)“) läßt sich nicht weiter be-
gründen (interessant für die Rezeption des Verses als Spruch ist die philo-
sophische Deutung des Erasmus, Adag. 2087. 111,1,87: „Desinam, si Aeschyli
versum ascripsero, quem lulius Pollux libro vi. capite xi. testatur extare apud
Aristophanem: Όξυγλυκυΐάν τάρα κοκκιεϊς ρόαν, id est Et dulciter acre tem-
perabis punicum. Huius enim pomi grana gratam quandam habent acrimoni-
am. Ad eundem modum temperata est vita mortalium“). Die erwägenswerte
Möglichkeit, daß der Vers aus einem Satyrspiel des Aischylos kommt (Mancini
1896, 20, Steffen 1935, 33, Steffen 1952,146), hätte zur Folge, daß das vermeint-
liche erotische Bild vielleicht bereits bei Aischylos vorhanden war, aber das
muß genauso spekulativ bleiben wie der erotische Kontext selbst.
Die Versuche einer Zuweisung zu einer bestimmten Komödie sind zu-
mal bei einem paratragischen Fragment wie diesem notwendigerweise mit
Vorsicht zu genießen (an den Gerytades denkt Fritzsche 1845, 279, unter
Verweis auf Ar. fr. 188 [Gerytades], mit dem Ausdruck ρόαι, und einer ver-
meintlichen Erwähnung des Aischylos; vgl. aber Kassel-Austin in PCG III.2
101, mit Verweis auf Kaibel: „prior certe pars non apud inferos agebatur, sed
Athenis ad ipsum ut videtur Bacchi templum. de altera parte iudicarem, si
fr. 696 ad Gerytadem referendum esse constaret, ubi ipse Aeschylus de sua
arte disserens inducitur“; die Zuweisung zum Gerytades von Ar. fr. 696 - be-
reits in Meineke 1827, 38 - ist jedoch nur eine von vielen Möglichkeiten: vgl.
Kassel-Austin z. St.; Elmsley in Blaydes 1885, 357 dachte an die noch weniger
bekannte Poiesis, von der auch keine Spuren einer aischyleischen Präsenz
überliefert sind).
Die Diktion des Fragments zeichnet sich durch ein außerhalb der medizi-
nischen Literatur nirgends belegtes Adj. und ein nur hier vorkommendes Verb
141
Equ. 17[16]—19 {ΟΙ. B'} άλλ’ ούκ ένι μοι τό θρέττε. πώς σ.ν ούν ποτέ / εϊποιμ’
αν αύτό δήτα κομψευριπικώς; / „πώς αν σύ μοι λέξειας άμε χρή λέγειν;“ / {ΟΙ.
Α'} μή μοί γε, μή ’μοι, μή διασκανδικίσης, mit Eur. Hipp. 345 πώς ’άν σύ μοι
λέξειας άμε χρή λέγειν;). Granatapfelkerne dürften allerdings die mythische
Entführung der Persephone durch Hades suggerieren, der ihr kurz vor ihrer
Rückkehr sechs davon in den Mund drückte (vgl. Bothe 1805, 604: „Ceres,
ni fallor, ad Proserpinam“; in Anlehnung daran dachte Butler 1816, 237 an
die aischyleische Tragödie Eleusinioi und fügte hinzu: „possint esse verba
cujusdam ad άμύητον cui sacra communicanda erant“).
Das von einigen Kommentatoren suggerierte erotische double entendre
(vgl. Dobree 1833, 256: „An sensus est, Nondum maturae puellae vim paras?“,
anhand von Hör. Carm. II 5,10 immitis uvae-, zuletzt Henderson 2007, 421
A. 148: „Perhaps metaphorically of deflowering a girl“; vgl. auch die frag-
würdige Deutung in Komornicka 1981, 73: „Jeu de mots sur κόκκος, pepin
et pudendum muliebre [...] et κύσθος (κυσός)“) läßt sich nicht weiter be-
gründen (interessant für die Rezeption des Verses als Spruch ist die philo-
sophische Deutung des Erasmus, Adag. 2087. 111,1,87: „Desinam, si Aeschyli
versum ascripsero, quem lulius Pollux libro vi. capite xi. testatur extare apud
Aristophanem: Όξυγλυκυΐάν τάρα κοκκιεϊς ρόαν, id est Et dulciter acre tem-
perabis punicum. Huius enim pomi grana gratam quandam habent acrimoni-
am. Ad eundem modum temperata est vita mortalium“). Die erwägenswerte
Möglichkeit, daß der Vers aus einem Satyrspiel des Aischylos kommt (Mancini
1896, 20, Steffen 1935, 33, Steffen 1952,146), hätte zur Folge, daß das vermeint-
liche erotische Bild vielleicht bereits bei Aischylos vorhanden war, aber das
muß genauso spekulativ bleiben wie der erotische Kontext selbst.
Die Versuche einer Zuweisung zu einer bestimmten Komödie sind zu-
mal bei einem paratragischen Fragment wie diesem notwendigerweise mit
Vorsicht zu genießen (an den Gerytades denkt Fritzsche 1845, 279, unter
Verweis auf Ar. fr. 188 [Gerytades], mit dem Ausdruck ρόαι, und einer ver-
meintlichen Erwähnung des Aischylos; vgl. aber Kassel-Austin in PCG III.2
101, mit Verweis auf Kaibel: „prior certe pars non apud inferos agebatur, sed
Athenis ad ipsum ut videtur Bacchi templum. de altera parte iudicarem, si
fr. 696 ad Gerytadem referendum esse constaret, ubi ipse Aeschylus de sua
arte disserens inducitur“; die Zuweisung zum Gerytades von Ar. fr. 696 - be-
reits in Meineke 1827, 38 - ist jedoch nur eine von vielen Möglichkeiten: vgl.
Kassel-Austin z. St.; Elmsley in Blaydes 1885, 357 dachte an die noch weniger
bekannte Poiesis, von der auch keine Spuren einer aischyleischen Präsenz
überliefert sind).
Die Diktion des Fragments zeichnet sich durch ein außerhalb der medizi-
nischen Literatur nirgends belegtes Adj. und ein nur hier vorkommendes Verb