Die Ordnungen des Gottorfer Anteils
Ephe. 2 [8-9]: Gratia salvati estis per fidem, et
hoc non ex vobis. Donum Dei est, non ex operibus,
ne quis glorietur.
Acto. 4 [11-12] et 10 [43]: Hic (Dominus noster
Iesus Christus) est lapis, qui reprobatus est a vobis
aedificantibus38. Et non est in alio quoquam salus.
Non enim aliud nomen est sub caelo datum homi-
nibus, in quo oporteat nos salvos fieri. Huic omnes
Prophetae testimonium ferunt, quod remissionem
peccatorum accipiat per nomen ipsius omnis, qui
credit in ipsum.
Quare in doctrina de iustificatione retinenda est ex-
clusivad, Gratis, sine operibus, sola fide? |710r|
Sex sunt causae: Prima est, quia scriptura ponit ex-
clusivas, gratis, per gratiam, Sine operibus legis, non
ex operibus; quarum exclusivarum vim et significa-
tionem exprimit Ecclesia per particulam: sola fide.
Secunda causa est, ut tribuatur debitus honos
Filio Dei, Mediatori et Redemptori nostro, Quia
ipse solus est agnus Dei tollens peccata mundi,
Iohan. 1 [29]. Nec est in alio quoquam salus, nec est
aliud nomen sub coelo datum hominibus, in quo
oporteat nos salvos fieri, Acto. 4 [12].
Tertia causa est, Quia particulae exclusivae ex-
plicant et illustrant omnes promissiones Evangelicas
in scriptura, Siquidem in illis est significatio exclu-
siva de sola Dei Misericordia, de solo Redemptore
Iesu Christo et de sola fide.
Quarta causa est, Ut conscientiae nostrae ha-
beant firmam et certam consolationem in Iesu Chri-
sto. Rom. 4 [16]: Ideo ex fide, ut secundum gratiam
firma sit promissio omni semini.
Quinta causa est, ut fiat invocatio in fide et no-
mine solius et unici Mediatoris et Redemptoris
nostri Iesu Christi. Iohan. 16 [23]: Amen, Amen,
dico vobis, quicquid petieritis Patrem in nomine
meo, dabit vobis.
Sexta causa est, ut sit conspicuum discri- |710v|
men inter legem et Evangelium. Nam deleta exclu-
siva sit confusio legis et Evangelii et tollitur conso-
latio Evangelica et abiicitur satisfactio obedientiae
et mortis Christi et gratia Dei, Gal. 2 [20-21], 5 [4].
De Oratione
Quis est praecipuus et proprius cultus veri Dei? In Spiritu et veritate adorare seu invocare est non
tantum sono verborum preces dicere, ut faciunt Hy-
Praecipuus et proprius cultus veri Dei est vera Dei
invocatio in fide et in nomine Filii Dei Iesu Christi.
Deutero. 6 [13], Matth. 4 [10]: Dominum, Deum
tuum, adorabis et illi soli servies.
Psal. 5 039 [15]: Invoca me in die tribulationis
tuae.
Iohan. 4 [23-24]: Veri adoratores adorabunt
Patrem in spiritu et veritate. Nam pater tales quae-
rit, qui adorent ipsum. Spiritus est Deus, et eos, qui
adorant ipsum, in Spiritu et veritate oportet ad-
orare. 171 ler |
Quid est adorare seu invocare in Spiritu et veritate?
d A: exclusia.
e A: 611.
f C: spiritus.
pocritae , sed est invocare ex veris motibus ac ge-
mitibus cordis, accensis a Spiritu sancto, in nomine
ac fiducia Iesu Christi Mediatoris, propter quem so-
lum preces nostrae placent Deo et exaudiuntur.
Zachar. 12 [10]: Effundam super Dornum David
et super habitatores Ierusalem Spiritum gratiae et
precum.
Galat. 4 [6]: Quoniam estis Filii, misit Deus spi-
ritumf Filii sui in corda vestra clamantem: Abba
Pater.
Roman. 8 [15]: Accepistis spiritum adoptionis,
per quem clamamus: Abba pater.
Ibidem [26-27]: Spiritus adiuvat infirmitates
nostras. Nam quid oremus, sicut oportet, nescimus,
38 Vgl. Ps 118,22 und Mt 21,42.
39 Ps 49 nach der Zählung der Vulgata.
40 Vgl. Mt 6,5.
350
Ephe. 2 [8-9]: Gratia salvati estis per fidem, et
hoc non ex vobis. Donum Dei est, non ex operibus,
ne quis glorietur.
Acto. 4 [11-12] et 10 [43]: Hic (Dominus noster
Iesus Christus) est lapis, qui reprobatus est a vobis
aedificantibus38. Et non est in alio quoquam salus.
Non enim aliud nomen est sub caelo datum homi-
nibus, in quo oporteat nos salvos fieri. Huic omnes
Prophetae testimonium ferunt, quod remissionem
peccatorum accipiat per nomen ipsius omnis, qui
credit in ipsum.
Quare in doctrina de iustificatione retinenda est ex-
clusivad, Gratis, sine operibus, sola fide? |710r|
Sex sunt causae: Prima est, quia scriptura ponit ex-
clusivas, gratis, per gratiam, Sine operibus legis, non
ex operibus; quarum exclusivarum vim et significa-
tionem exprimit Ecclesia per particulam: sola fide.
Secunda causa est, ut tribuatur debitus honos
Filio Dei, Mediatori et Redemptori nostro, Quia
ipse solus est agnus Dei tollens peccata mundi,
Iohan. 1 [29]. Nec est in alio quoquam salus, nec est
aliud nomen sub coelo datum hominibus, in quo
oporteat nos salvos fieri, Acto. 4 [12].
Tertia causa est, Quia particulae exclusivae ex-
plicant et illustrant omnes promissiones Evangelicas
in scriptura, Siquidem in illis est significatio exclu-
siva de sola Dei Misericordia, de solo Redemptore
Iesu Christo et de sola fide.
Quarta causa est, Ut conscientiae nostrae ha-
beant firmam et certam consolationem in Iesu Chri-
sto. Rom. 4 [16]: Ideo ex fide, ut secundum gratiam
firma sit promissio omni semini.
Quinta causa est, ut fiat invocatio in fide et no-
mine solius et unici Mediatoris et Redemptoris
nostri Iesu Christi. Iohan. 16 [23]: Amen, Amen,
dico vobis, quicquid petieritis Patrem in nomine
meo, dabit vobis.
Sexta causa est, ut sit conspicuum discri- |710v|
men inter legem et Evangelium. Nam deleta exclu-
siva sit confusio legis et Evangelii et tollitur conso-
latio Evangelica et abiicitur satisfactio obedientiae
et mortis Christi et gratia Dei, Gal. 2 [20-21], 5 [4].
De Oratione
Quis est praecipuus et proprius cultus veri Dei? In Spiritu et veritate adorare seu invocare est non
tantum sono verborum preces dicere, ut faciunt Hy-
Praecipuus et proprius cultus veri Dei est vera Dei
invocatio in fide et in nomine Filii Dei Iesu Christi.
Deutero. 6 [13], Matth. 4 [10]: Dominum, Deum
tuum, adorabis et illi soli servies.
Psal. 5 039 [15]: Invoca me in die tribulationis
tuae.
Iohan. 4 [23-24]: Veri adoratores adorabunt
Patrem in spiritu et veritate. Nam pater tales quae-
rit, qui adorent ipsum. Spiritus est Deus, et eos, qui
adorant ipsum, in Spiritu et veritate oportet ad-
orare. 171 ler |
Quid est adorare seu invocare in Spiritu et veritate?
d A: exclusia.
e A: 611.
f C: spiritus.
pocritae , sed est invocare ex veris motibus ac ge-
mitibus cordis, accensis a Spiritu sancto, in nomine
ac fiducia Iesu Christi Mediatoris, propter quem so-
lum preces nostrae placent Deo et exaudiuntur.
Zachar. 12 [10]: Effundam super Dornum David
et super habitatores Ierusalem Spiritum gratiae et
precum.
Galat. 4 [6]: Quoniam estis Filii, misit Deus spi-
ritumf Filii sui in corda vestra clamantem: Abba
Pater.
Roman. 8 [15]: Accepistis spiritum adoptionis,
per quem clamamus: Abba pater.
Ibidem [26-27]: Spiritus adiuvat infirmitates
nostras. Nam quid oremus, sicut oportet, nescimus,
38 Vgl. Ps 118,22 und Mt 21,42.
39 Ps 49 nach der Zählung der Vulgata.
40 Vgl. Mt 6,5.
350