Metadaten

Wolgast, Eike [Hrsg.]; Seebaß, Gottfried [Hrsg.]; Heidelberger Akademie der Wissenschaften [Hrsg.]; Kirchenrechtliches Institut der Evangelischen Kirche in Deutschland [Hrsg.]; Sehling, Emil [Begr.]
Die evangelischen Kirchenordnungen des XVI. Jahrhunderts (5. Band): Livland, Estland, Kurland, Mecklenburg, Freie Reichsstadt Lübeck mit Landgebiet und Gemeinschaftsamt Bergedorf, das Herzogthum Lauenburg mit dem Lande Hadeln, Hamburg mit Landgebiet — Leipzig: O.R. Reisland, 1913

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.27083#0512
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
496

Hamburg mit Landgebiet.

Im anderen loco, dar inne de kinder sint,
welcke sint negest den ringesten, schallme de
grammatica na ohrem vorstande wol oven, unde
se holden dar to, dat se jo wol und recht
scriven leren.
Den sulvigen schalme hora prima exponeren
fabulas Esopi, bet half wege to dren. Dar na
en weinich se allene laten sitten, velichte to
drinckende etc. unde balde schalme en leren
pedologiam Mosellani bet to veren, ane dat
me van Simonis unde Jude bet up Purificationis
sulcke tide unde stunden na gelegenheit vor-
korten, also to voren gesecht. is. Wen se genoch
in der pedologia geovet sin, so neme me mit
ohn vor up dusse aventstunde etlike nuttelike
stucken ex colloquiis Erasmi. Sulke pedologiam
edder colloquia kan me wol mit en des andern
dages up dusse aventstunde repeteren. Wen se
averst uthgaen des avendes, to der vesper to
singende, so schalme en mit geven eine sententiam
poeticam edder einen anderen guden sproke, dar
ut se vornuftich unde vorstendich werden edder
hovesche erfarenheit leren.
Des morgens van sossen bet halfwege achten
edder van Simonis et Jude bet up Purificationis
van soven bet to achten scholen dusse kinder
im anderen loco sulvest wedder exponeren fabulas
Esopi, etlike nomina und verba decliniren und
orsake geven, worumme se so declineren. Item,
wenn se hebben geleret regulas constructionum,
so schallme ock up dusse stunde van en vorderen
to construerende. Dar na late me se en weinich
allene sitten, velichte to etende. Balde darna
schall eine ander lectie werden, alse nagescreven
schall werden.
Im drudden loco scholen sin de kindere, de
tovorne im anderen loco wol geovet sint, den
legge me vore Terentium hora prima unde late
en ock dar van butene leren, wente se konnen
nu mer vordragen, wen de vorigen kindere. Doch
schall men se nicht beswaren, mer wen se dragen
konnen. Wenn se dar wol inne geovet sint, so
machme en ock vorleggen etlike van den erlikesten
fabulen Plauti. Dussen schal ock de magister
eine nutlike lectie edder ovinge bedenken up
de aventstunde.
Des morgens scholen se Terentium edder
Plautum exponeren, edder wat se gehoret hebben,
und de grammatica jo vlitich und latin redent
dar ut oven. Dat de kindere nicht allene latin
leren reden, sunder ock vornuftlick unde vor-
stentlick. Van der negesten tidt schall na-
gescreven werden.
Im veerden loco scholen sin de kindere, de
im drudden wol geovet sint. Den schalme ex-
poneren Virgilium hora prima, wen se dar inne
geovet sint, ock metamorphosin Ovidii, in der

aventstunde officia Ciceronis edder familiares
epistolas Ciceronis.
Des morgens schalme Virgilium repeteren,
und dat jo de grammatica im swange blive, so
schal men van en ock alse van den anderen
vorderen constructiones, declinationes und wisen
en de figuras orationis in dem auctore. Van der
negesten tydt schal nagescreven werden, ane dat
men dusse, wen se wol geovet sint in der gram-
matica, schal in der stunde vor middage ock.
holden darto, dat se leren metra maken.
Im vefften loco scolen sin de jungen, de in
den vorigen locis wol geovet sint, de schalme
oven to der dialectica und rethorica, ock vor-
geven etlike rudimenta mathematum. Dussen
schall men ock leren rudimenta graecarum lite-
rarum, so me se nicht vurder bringen kan, und
hebreische boekstave kennen leren.
In der stunde edder tidt vor middage bet
to negenen edder van Simonis unde Jude bet
up Purificationis na negenen, wente denne is idt
noch tid genoch, na negenen to singende, denne
schalme aver de ganse schole vor allen kinderen
ane de fibulisten, nicht anders doen, wen dat me
se wol und stedes ovet na orer gelegenheit in
der grammatica, alse in der etymologia, dar na
in der sintaxi, darna in der prosodia, und dat
me wedder anhevet, wen sulckes ute is, dat se
ock regulen buten leren etc.
De dar to duchtich sint, scholen alle weken
epistolen edder carmina inbringen, und dat se jo
alle latin reden und de rectores mit en, so vele
mogelick is. Item id is ock eine gude ovinge,
dat me se comedien spelen let, edder etlike
colloquia Erasmi. Wo averst de scholegesellen in
de loca und stunden vordelet mogen werden, scal
dem magistro bevalen sin.
To negenen edder van Simonis und Jude
bet up Purificationis na negenen schall ein juwe-
lick pedagogus mit sinen carspelkinderen gaen
in sine karcke und singen, alse de ordeninge
utwiset. Des geliken ock des avendes to veren
edder van Simonis und Jude bet up Purificationis
halfwegen to veren, utgenamen de hilligen
avende, wente denne schal de vespersanck ge-
scheen up wontlike stunden. De pedagogus
schal de kindere erlick bi paren de strate ane
verlicheit entlanck voren und erlick laten ut der
karcken in der olderen huse gaen, so wol des
middages alse des avendes.
Des mitwekens up alle benomede stunden
vor middage schall scheen eine gemene repeticie
in allen locis. Des namiddages schollen se vorloff
hebben, alse dat se ock nicht dorren vesper singen.
So konnen de scholegesellen ein mal rouwe hebben,
wat sunderges to studerende edder to badende etc.
Sulck is ock den kinderen gudt, dat se nicht
 
Annotationen
© Heidelberger Akademie der Wissenschaften