DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.30457#0062
Homberger Kirchenordnung 1526
certi quod nihil horum a nobis, et maxime quidem
ut egenis misericordiam praestemus, et illis nostra t
partiamur. Denique semper habeantur pauperes,
quibus bene facere opus sit. Idcirco universis eccle-
siis in verbo eruditis liberum sit omnia id genus
paramenta divendere, quod si fecerint, eorum pre-
tium diaconorum ministerio pauperibus dispense-
tur. [24] Dalmaticas, hoc est papisticorum diaco-
norum vestes aut subdiaconorum nemo de caetero
induat. Nolumus enim favere ordinibus illis sine
Dei eloquiorum testimoniis introductis. Caeterum
Scriptura alios nescit ministros, praeterquam epi-
scopos, seu u presbyteros14 et pauperum diaconos15.
De missariis autem v diaconis nec iota quidem
unum in utroque instrumento reperimus, tametsi
episcoporum adiutores non incongrue diaconi, id
est, ministri vocentur. Diaconus enim ministrum,
et diaconia ministerium significat.
[25] Admonemus deinde in nomine Domini, ut
organa nunquam aut rarissime pulsentur, ne in
priscos relabamur errores. Si enim praesente eccle-
sia non est lingua peregrina utendum, nisi inter-
pres adsit, ne homines non intelligant, quod dici-
tur, minus profecto organis, quod solis auribus
sine animi fructu inserviant. Plebs enim sonum
quidem audit, sed sensum rei, quae organo pulsa-
tur, ignorat. Neque a lege sumendum est exem-
plum, quod tum iusserit Dominus musicalia instru-
menta pulsari in Christi et ecclesiae figuram: At fi-
gura, praesente veritate evanuit. Praeterea eadem
pulsatio ad levitici sacerdotii ministeria pertine-
bat, quae adveniente Christo cum ipso sacerdotio
evacuata sunt.
[26] Campanae ad Dominicae coenae celebra-
tionem et ad omnium fidelium congregationes sic
pulsentur, ut audire valeat populus et congregari.
Hortamur autem in Domino, ut vanus ille ac pom-
posus pulsationum strepitus ab universis vitetur.
Satis enim atque abunde foret campanam unam
mediocrem pro signo pulsari.
1 necessaria u episcopos, presb.
14 Phil 1, 1; 1. Tim 3, 2; Tit 1, 7.
15 Act 6, 1-6.
16 Vgl. Tit. VIII parad. 10.
Non reservandam
in armariis eucharistiam,
nec per plateas
etiam infirmorum occasione
circumferendam 16
cap. 4
[27] Quia usus sanctae eucharistiae est perceptio
eius, et communio fidelium in Christi commemora-
tionem, nullibi a modo in armariis seu w arcellis re-
servetur, nullaque ratione circumferatur. Haec
namque figmenta hominum sunt, ideoque vitanda.
Quod si quis infirmorum ipsam eucharistiam petit,
accedat minister quacunque hora fuerit, et in domo
infirmi coenam hanc celebret, ad quam, si fieri pot-
est, fratres aliquot vocet, qui cum infirmo commu-
nicent orentque pro eo, et consolentur eum x verbo
Domini, et minister ille paucis tantae coenae my-
steria declaret.
De oratione, lectione et canticis
tam matutinis quam vespertinis
cap. 5
[28] Quaecunque in praesentia ecclesiae dicun-
tur, nisi adsit interpres17 iuxta Paulum 1. Corinth.
14 (5). Lingua cunctis notiori tradantur, sive ora-
tiones sive lectiones, sive psalmi sive cantica sint,
ut ex eis cuncti consolentur, et ad benedictionem
loquentium respondere possint: Amen. Proinde
absente interprete linguae peregrinae sileant, quod
non Pauli solius, sed Domini praeceptum sit18.
Nimirum praescripto loco de his aliisque nonnullis
dicit: si quis propheta aut spiritualis est, agnoscat
quae scribo vobis, quia Domini sunt praecepta; si
quis autem ignorat, ignoret. Admonendi autem
sunt universi fideles, ut ad publicam orationem et
lectionem, item ad coenam Dominicam diligentis-
sime conveniant. Caeterum haec a modo non fiant in
choro, sed in medio ecclesiae decenter celebrentur,
ut omnes utriusque sexus discant, et concorditer
v aut w sive x eum cum
17 Vgl. Tit. VIII parad. 12.
18 1. K 14, 37 f.
46
certi quod nihil horum a nobis, et maxime quidem
ut egenis misericordiam praestemus, et illis nostra t
partiamur. Denique semper habeantur pauperes,
quibus bene facere opus sit. Idcirco universis eccle-
siis in verbo eruditis liberum sit omnia id genus
paramenta divendere, quod si fecerint, eorum pre-
tium diaconorum ministerio pauperibus dispense-
tur. [24] Dalmaticas, hoc est papisticorum diaco-
norum vestes aut subdiaconorum nemo de caetero
induat. Nolumus enim favere ordinibus illis sine
Dei eloquiorum testimoniis introductis. Caeterum
Scriptura alios nescit ministros, praeterquam epi-
scopos, seu u presbyteros14 et pauperum diaconos15.
De missariis autem v diaconis nec iota quidem
unum in utroque instrumento reperimus, tametsi
episcoporum adiutores non incongrue diaconi, id
est, ministri vocentur. Diaconus enim ministrum,
et diaconia ministerium significat.
[25] Admonemus deinde in nomine Domini, ut
organa nunquam aut rarissime pulsentur, ne in
priscos relabamur errores. Si enim praesente eccle-
sia non est lingua peregrina utendum, nisi inter-
pres adsit, ne homines non intelligant, quod dici-
tur, minus profecto organis, quod solis auribus
sine animi fructu inserviant. Plebs enim sonum
quidem audit, sed sensum rei, quae organo pulsa-
tur, ignorat. Neque a lege sumendum est exem-
plum, quod tum iusserit Dominus musicalia instru-
menta pulsari in Christi et ecclesiae figuram: At fi-
gura, praesente veritate evanuit. Praeterea eadem
pulsatio ad levitici sacerdotii ministeria pertine-
bat, quae adveniente Christo cum ipso sacerdotio
evacuata sunt.
[26] Campanae ad Dominicae coenae celebra-
tionem et ad omnium fidelium congregationes sic
pulsentur, ut audire valeat populus et congregari.
Hortamur autem in Domino, ut vanus ille ac pom-
posus pulsationum strepitus ab universis vitetur.
Satis enim atque abunde foret campanam unam
mediocrem pro signo pulsari.
1 necessaria u episcopos, presb.
14 Phil 1, 1; 1. Tim 3, 2; Tit 1, 7.
15 Act 6, 1-6.
16 Vgl. Tit. VIII parad. 10.
Non reservandam
in armariis eucharistiam,
nec per plateas
etiam infirmorum occasione
circumferendam 16
cap. 4
[27] Quia usus sanctae eucharistiae est perceptio
eius, et communio fidelium in Christi commemora-
tionem, nullibi a modo in armariis seu w arcellis re-
servetur, nullaque ratione circumferatur. Haec
namque figmenta hominum sunt, ideoque vitanda.
Quod si quis infirmorum ipsam eucharistiam petit,
accedat minister quacunque hora fuerit, et in domo
infirmi coenam hanc celebret, ad quam, si fieri pot-
est, fratres aliquot vocet, qui cum infirmo commu-
nicent orentque pro eo, et consolentur eum x verbo
Domini, et minister ille paucis tantae coenae my-
steria declaret.
De oratione, lectione et canticis
tam matutinis quam vespertinis
cap. 5
[28] Quaecunque in praesentia ecclesiae dicun-
tur, nisi adsit interpres17 iuxta Paulum 1. Corinth.
14 (5). Lingua cunctis notiori tradantur, sive ora-
tiones sive lectiones, sive psalmi sive cantica sint,
ut ex eis cuncti consolentur, et ad benedictionem
loquentium respondere possint: Amen. Proinde
absente interprete linguae peregrinae sileant, quod
non Pauli solius, sed Domini praeceptum sit18.
Nimirum praescripto loco de his aliisque nonnullis
dicit: si quis propheta aut spiritualis est, agnoscat
quae scribo vobis, quia Domini sunt praecepta; si
quis autem ignorat, ignoret. Admonendi autem
sunt universi fideles, ut ad publicam orationem et
lectionem, item ad coenam Dominicam diligentis-
sime conveniant. Caeterum haec a modo non fiant in
choro, sed in medio ecclesiae decenter celebrentur,
ut omnes utriusque sexus discant, et concorditer
v aut w sive x eum cum
17 Vgl. Tit. VIII parad. 12.
18 1. K 14, 37 f.
46