Klöster im Hochmittelalter

5
10
15
20

44

BUA 1,4

[3] De clementia principis ad Neronem2 Seneca1 scribens dicit: Nec
promiscuam, nec vulgarem oportet habere clementiam. Quoniam tam
omnibus ignoscere crudelitas est, quam nulli. Modum autem tenere
debemus, sed quia difficile est temperamentum, quicquid eis plus futurum
est, in partem humaniorem preponderet. Clementia in quamcumque domum 5
pervenerit eam felicem tranquillamque prestabit, sed in regia quo rarior, eo
mirabilior. Non decet itaque prelatum seva nec inexorabilis ira. Optimum
exemplum prelato constituam ad quodformetur, ut se talem cuilibet exhibeat
qualem sibi deum velit', clementia non tantum honestiores, sed potentiores
prestat, ornamentumque imperatorum est simul et certissima salus, placido 10
tranquilloque regi fida sunt auxilia subditorum. Nec potest quisquam
habere bone ac fide voluntatis ministros quibus iniuriose tempore pacis
utitur. Hec clementia principem decet, ut quocumque venerit, mansuetiora
omnia faciat. Nullum animal morosius, nullum maiori humanitate
tractandum est quam homo, nulli magis parcendum. Iracundissime ac pro 15
corporis capacitate pugnatissime apes sunt et aculeos in vulnere relinquunt.
Rex ipse sine aculeo est ut audistis. Noluit illum natura sevum esse, sed
virtute constantem. Exemplum hoc magnis regibus ingens. Errat, si quis
existimat tutum ibi esse regem, ubi nihil a rege tutum', sed securitas
securitate paciscenda est. Tantum necesse est timeat, quantum timeri voluit. 20
Unum est inexpugnabile iuvamentum: amor civium. Cum civibus et ignotis
atque humilibus eo moderatius agendum est, quo minoris est afflixisse eos.

1 clementia] folgt vero P2. | dicit] ait P2. 2 vulgarem] vulgalem P2. 3 Modum] Medium V3,
P2, M4. 4 debemus] debes V3. | est] nicht in M4. | quicquid] quidquid W2, P2. | eis] equo
P2. 5 pariem] parte M4. | humaniorem] am Rand korrigiert aus hüiorem Bo; humiliorem V3;
korrigiert aus humaniorum M4. | quamcumque] quancumque V3. 6 tranquillamque]
transquillamque P2. | rarior] folgt (getilgt) est Bo. 7 Optimum... 8 prelato] optime prelato
exemplum W2; optime exemplis prelato M4. 8 cuilibet exhibeat] quilibet Bo, M4.
10 omamentumque] ornamentoque P2. | simul] similis Bo, V3, P2. 11 tranquilloque]
transquilloque F2; tranquillo M4. | fida] folgt namque P2. 12 ac] nicht in W2. 14 faciat] facit
Bo. | humanitate] humilitate M4. 15ac]etM7. 17 Rex] folgt tamen P2. | est] et F5. | ut
audistis] nicht in P2. | illum] eum P2, M4. 18 magnis] magnum P2. | ingens] ingerens V3,
P2. | Errat] erat W2. 19 a rege] nicht in M4. | sed securitas] securitas autem P2.
20 paciscenda] pascenda Bo. | Tantum] nam tantum P2. | est2] nicht in W2; folgt rex P2.
voluit] voluerit P2. 22 eo moderatius] moderatius eo P2. | eos] folgt [particula] v P2.

1 Nec... 5 preponderet] Sen. dem. I, 2, 2. 5 Clementia... 7 mirabilior] Sen. dem. I, 5, 4.
7 Non... ira] Sen. dem. I, 5, 6. | Optimum... 9 velit] Vgl. Sen. dem. I, 7, 1. 9 clementia... 10
salus] Sen. dem. I, 11, 4. 10 placido... 11 subditorum] Sen. dem. I, 13, 1. 11 Nec... 13 utitur]
Sen. dem. I, 13, 2. 13 Hec... 14 faciat] Sen. dem. I, 16, 1. 14 Nullum... 15 parcendum] Sen.
dem. I, 17, 1. 15 Iracundissime... 18 constantem] Sen. dem. I, 19, 3. 18 Errat...est1] Sen.
dem. I, 19, 5. 20 Tantum... voluit] Sen. dem. I, 19, 5. 21 Unum... civium] Sen. dem. I, 19,
6. | Cum... 22 eos] Sen. dem. I, 21, 4.