Die Weltchronik des Johannes Malalas und die Kirchengeschichte des Nikephoros Xanthopulos

289

I. Die Stellen, die aller Wahrscheinlichkeit
nach direkt auf Malalas zurückgehen.
1. Augustus und Pythia (Xanthopulus, Historia Ecclesiastica I iy
(PG 14g, 682 D-684A)) ~ Malalas, Chronographia X5 (ιγό Thurn)

Malalas, Chronographia X 5 (176 Thurn)
Ό δέ Αύγουστος Καίσαρ Όκταουια-
νός τώ νε1 έτει τής βασιλείας αυτοί’
μηνί όκτωβρίω τώ καί ύπερβερεταίω
άπήλθεν εις τό μαντεΐον καί ποιήσας
εκατόμβην θυσίαν έπηρώτησεν
‘τις μετ’ εμέ βασιλεύσει τής
‘Ρωμαϊκής πολιτείας;’ καί ούκ έδόθη
αύτώ άπόκρισις έκ τής Πυθίας, καί
πάλιν έποίησεν άλλην θυσίαν, καί έ-
πηρώτησεν τήν Πυθίαν τό διά τί ούκ
έδόθη αύτώ άπόκρισις, άλλά σιγά τό
μαντεΐον. καί έρρέθη αύτώ άπό τής
Πυθίας ταύτα·
Παΐς Εβραίος κέλεταί με θεός μα-
κάρεσσιν άνάσσον/ τόνδε δόμον
προλιπεΐν καί Άιδος αύθις ίκέσθαι./
λοιπόν άπιθί έκ πρόμων ήμετέρων.
Καί έξελθών έκ τοΐ’ μαντείου ό
Αύγουστος Καίσαρ καί έλθών εις τό
Καπετώλιον έστησεν εκεί τον βωμόν
μέγαν, ύψηλόν, έν ώ έπέγραψεν “Ρω-
μαικοΐς γράμμασιν ‘ό βωμός ούτος
έστιν τοΐ’ πρωτογόνου θεού.’

Xanthopulus, Historia Ecclesiastica I 17
(PG 145, 681D-684 A)
Καίσαρ δέ Αύγουστος (...) ήδε δέ καί
τώ χρόνω προήκων, Πυθώδε παρα-
γίνεται. Έκατόπμβην δέ τώ δαίμονι
θύσας, διεπυνθάνετο
τις δήμετ' αύτόν ‘Ρωμαϊκούς άξονας
διιθύνειεν.
Έπεί δ’ έκεΐθεν ού προήει άπόκρισις,
καί δευτέραν προσήγε θυσίαν καί
αύθις άνήρετο, ϊνα τί τό πολύφθ-
ογγον μαντεΐον νύν άναυδον τό δέ
μικρόν διαλιπόν άνεΐλεν αύτώ·
Παΐς Εβραίος κέλεταί με θεός μα-
κάρεσσιν άνάσσον/ τόνδε δόμον
προλιπεΐν καί Αιδος αύθις ίκέσθαι./
λοιπόν άπιθί έκ προδόμων ήμετέρων.
Τοιαύθ’ό Καίσαρ χρησθείς έπανήκων
εις ‘Ρώμην περί τό παρ’ αύτώ Καπετ
ώλιον βωμόν μέγιστον ίδρυσά μέ-
νος, τοιάδε ‘Ρωμαικοΐς επέγραψε
γράμμασι· βωμόςούτος έστιντού πρω-
τογόνου θεού.

Als der Kaiser Augustus bereits alt war, begab er sich zu Pythia. Er brachte eine Heka-
tombe zum Opfer und fragte, wer nach ihm über das römische Reich regieren werde.
Pythia antwortete aber nicht. Er brachte ein weiteres Opfer und fragte, warum ihm
kein Spruch gegeben worden sei, sondern das Orakel schweige. Die Pythia sagte, dass
ein hebräisches Kind, ein Gott, ihr befohlen habe, dieses Haus zu verlassen und in den
Hades zu gehen. Anschließend folgt eine weitere Anekdote, die in den unmittelbaren
Zusammenhang mit der ersten gebracht wird: Augustus kehrte nach Rom zurück und
stellte auf dem Kapitol einen großen Altar mit einer lateinischen Inschrift auf.7

7 Zur Funktion dieser Geschichte bei Malalas vgl. Mecella (2013).