Metadaten

Wolgast, Eike [Editor]; Seebaß, Gottfried [Editor]; Heidelberger Akademie der Wissenschaften [Editor]; Kirchenrechtliches Institut der Evangelischen Kirche in Deutschland [Editor]; Sehling, Emil [Bibliogr. antecedent]
Die evangelischen Kirchenordnungen des XVI. Jahrhunderts (4. Band): Das Herzogthum Preussen, Polen, die ehemals polnischen Landestheile des Königreichs Preussen, das Herzogthum Pommern — Leipzig: O.R. Reisland, 1911

DOI Page / Citation link: 
https://doi.org/10.11588/diglit.26785#0490
Overview
loading ...
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
172

Das Herzogthum Pommern.

Ordeninge der sermone unde predigen in dem hiligen
winachten feste, in steden unde up dörperen.
In steden unde up dörperen schal men am
christdage, S. Steffans dage, S. Johannis dage vor
dem altare im officio lesen, de gewönlike epistelen
unde evangelien, de to vörne up winachten ge-
settet sint.
Overst de historie van der gehört Christi,
Luc. 2., schal men alle dre festdage vor middage
umme achte predigen, in steden unde up dörperen,
nömliken also, am christdage dat erste deel, de
historie, wo Christus to Bethlehem gebaren is,
usqe eo: Se hadden süss neen ruem in der her-
berge. An S. Steffans dage: dar weren herden
in dersülvigen jegent up dem velde, usqe eo:
Frede up erden, unde den minschen ein wolgevall.
Nämlick, wo de gebord Christi den herden dorch
den engel apenbart is, de engel predige, der engel
gesang, van der frucht der gebord Christi. An
S. Johannis dage: Do de engele van en to hemmel
vören, spreken de herden undereinander etc.
Nömliken, wo wi den niegebarnen heiland Christum
söken, entfangen, und im herten bewaren schölen,
alse ditsülve allent steit in der huspostille unde
doctor Martinus Luther in sinem lesten düdeschen
testamente idt also geordent hefft.
Sermon na middage in den winachten.
Umme twe effte dre schal men predigen S.
Johans evangelium im anbeginne was dat wort etc.
up alle dre dage, nömlick also:
Am christdage, dat erste deel, van der ewigen
gödtliken gebordt unde gödtliken natur Christi,
usqe eo: unde de düsternisse hebbent nicht be-
grepen.
An S. Steffans dage na middage, dat ander
effte leste deel in demsülvigen evangelio, et ver-
bum caro factum est: Van der minschwerdinge
unde waren minschliken natur Christi, unses
gnadenstoels, usqe eo: Plenum gratia et veritate.
An S. Johans dage dat deel: Dar ward ein
minsche van gade gesandt, de hete Johannes, usqe
eo: Sunder de ut godt gebaren sint: Nömliken,
wo Christus, godt unde minsche, unse schepper,
licht, levendt, heiland, gnadenstoel, dorch dat
predigamt des evangelii, der werlt apenbaret wert,
up dat alle an en gelöven, wo he van allen andren
hiligen underscheden is, van der groten undank-
barheit der werlt, unde wo dennoch de jennen
dorch en gades kinder werden , ut godt gebaren,
de an sinen namen gelöven.
Frö sermon in den winachten in steden.
Am christdage in steden, dar dre sermone
gescheen, schal men im frö sermone predigen, de
prophecie Esaie 9.: Dat volk, dat im düsteren

wandert etc. usqe eo: Sölckes wert doen de iver
des herren Zebaoth.
An S. Steffans dage schal men im frösermone
predigen de epistel Tit. 2. van der gnadenriken
erschininge des groten gades.
An S. Johans dage schal de frösermon sin
Heb. 1. dat ganze capitel.
In groten steden, dar veer sermone gescheen,
nömlick umme twölve effte süss vor dat gesinde,
unde vor den gemenen mann, denne schal men
am christdage dem volke utlegen den gesang:
Ein kindelin, so lövelick etc. unde dar mit intheen
den gesang, de dach de is so fröuwdenrick, aller
creature mit der summe der andern olden gesenge,
van der gebort des kindeken Jesu. An S. Steffans
dage umme twelven, den gesang: Christum, wi
schölen laven schon etc. An S. Johans dage
umme 12. den gesang: Gelavet systu Jesu Christ,
mit der summe ut dem gesange: Van hemmel quam
de engel schar.
Also schal men am nienjarsdage umme 12.
nemen den gesang: Van hemmel hoch dar kame
ick her. Im frö sermon de epistel. Im lesten
sermon umme twe, den namen Immanuel, Esa. 7.
unde 8.: Wo he is, godt mit uns, per incarna-
tionem, godt in uns, per inhabitationem, godt vor
uns, per redemptionem, godt bi uns, per pro-
tectionem, aeternus salvator Immanuel.
Also am dage Epiphania domini umme 12.
den gesang: Wat früchtestu viend Herodes ser etc.
Im frö sermon de prophecie Esaie 60. Umme twe
de prophecie Micha 5. edder psalm 72. Edder
de prophecie Esa. 60, so se im frö sermone nicht
geprediget is.
Sermon in winachten up dörperen.
Up dörperen schal men in winachten den
catechismum laten anstan, unde laten den cöster
loco catechismi, under dem officio, afflesen, am
christdage, de prophecie Esaie 9. An S. Steffans
dage dat erste capitel Matthei, van den vörölderen
unde gebort Christi. An S. Johans dage schal
he im catechismo vortlesen, dar idt gebleven is.
De pastores up dörperen schölen de pro-
phecien Esaie 9., de epistel Tit. 2., Heb. 1.
predigen up de fridage edder in den capellen to
eren weken sermonen.
De historie van S. Steffano unde dat evan-
gelium Matth. 23. schal men predigen dar na in
der octava edder süs up gelegene tidt wenn vele
volkes tor kercke kümpt, alse am sondage vör
edder na dem nienjars dage, na middage umme
twe in steden. De parherren up dörperen schölen
dessülven geliken gelegene tidt dar to nemen,
des geliken schal men idt holden mit der historie
unde evangelio Johannis 21. van S. Johanne dem
evangelisten.
 
Annotationen
© Heidelberger Akademie der Wissenschaften