Metadaten

Wolgast, Eike [Editor]; Seebaß, Gottfried [Editor]; Heidelberger Akademie der Wissenschaften [Editor]; Kirchenrechtliches Institut der Evangelischen Kirche in Deutschland [Editor]; Sehling, Emil [Bibliogr. antecedent]
Die evangelischen Kirchenordnungen des XVI. Jahrhunderts (4. Band): Das Herzogthum Preussen, Polen, die ehemals polnischen Landestheile des Königreichs Preussen, das Herzogthum Pommern — Leipzig: O.R. Reisland, 1911

DOI Page / Citation link: 
https://doi.org/10.11588/diglit.26785#0491
Overview
loading ...
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
Agenda von 1569.

473

Van vastelavendes predigen umme den sondach esto mihi.
Dat fest van der döpe unses herren Christi
is ut diser orsake up Esto mihi van unsen vedern,
alse idt ock in den seestedten gebrüecklick is,
vorordent, dat balde darup volget, wo Christus na
entfangener döpe, eer he in sin amt tredt, vam
geiste in de wöstenie gevöret wert, unde dat men
de christen erer hiligen döpe erinnere, de lere
van der döpe vlitich drive, up dat se dorch gades
geist, van dem heidenischen unchristliken vastel-
avendes wesende deste mer mögen affgevöret
werden.
In steden schal de frö sermon sin Tit. 3.:
Van frucht der döpe. Umme achte dat evange-
lium Matth. 3. Umme 12. den gesang: Christ,
unse herr tom Jordan quam. De leste sermon,
jegen den vastelavent, 1. Petri 4. van anvange
des capitels, usqe eo: So weset nu nüchtern unde
metich tom gebede.
In der weke vor Esto mihi schal men pre-
digen de historie der sindfloedt, Gene. 6., 7., 8.
Am maendage, dinstdage na esto mihi de
historia van Sodom und Gomorra, Gen. 19., mit
erinneringe, wo Christus uns desülvigen vorholt,
in disen lesten dagen Matth. 24., Luc. 12.
Am middeweken na Esto mihi de historie van
Ninive, Jonas 3., 4, Edder dat 58. cap. Esaie.
Hir ut werden vorstendige pastores in steden
unde dörperen wol nemen, na gelegenheit der
stede unde tidt, wat ein jeder siner gemeine in
steden unde dörperen vörholden schal, up dat
sölck heidensch, fleeschlick, ergerlick wesent des
vastelavendes, doch gades gnade utgeradet unde
nicht wedder togelaten werde.
Wo men de passion unses herren Jesu Christi, in steden
unde dörperen im jare predigen schal.
In steden.
De historie des lidendes unses heilandes Jesu
Christi schal men alle jar der gemeine vlitich
vörholden, also :
Erstlick schal men se anvangen in der weke
na edder vör Septuagesima, ut dem passional
bökeken doctoris Johannis Bugenhagii unde legen
se ut, der gestalt, alse de predigen van der passion
in der huspostille doctoris Lutheri gesettet sint,
jedoch schal men up Septuagesima, edder de weke
tovörne anvangen, an dem orde, dat fest der söten
brod , dat dar beet paschen, was harde bi etc.
Unde in einem sermone utlegen den radslach im
huse Caiphe, Matth. 26., Luc. 22., Mar. 14. unde
dar bi confereren, Johan. 11. Item dat gastebodt
im huse Simonis, Matth. 26., Mar. 14., Johan. 12.
Unde de vorrederie Judas, darümme möten de
prediger de utleginge deste körter anstellen.
Im andern sermon vam paschelam, insettinge
des hochwerdigen sacramentes unde vam vöte-
Sehling, Kirchenordnungen. IV.

waschende, bet en den ort, so gi sölckes weten,
selich sint gi, so gi idt doen.
Im drüdden sermone, de klage Christi van
sinem vorreder aver dische, de vormaninge an
Judam unde Petrum.
Im veerden sermon, de angst, dodes kamp,
blödigen sweedt unde gebet Christi im garden.
Im vöfften sermon de historia, wo Christus
im garden gegrepen unde vor de hogenprester van
der schare gevöret is.
Im sösten sermon de dre examina vor den
hogenpresteren unde geistlikem gericht.
Im sövenden sermon de sünde unde bekeringe
S. Petri unde vortwivelinge Jude.
Im achten sermon, wo he vor Pilatum unde
Herodem im weltliken gerichte gestellet is, unde
unschüldich erkant.
Im negenden sermon, wo Pilatus de Unschuld
Christi vordedinget unde söcht gelegenheit en los
to laten, de jöden wüten hefftigen, Pilatus let en
to gevallenen geisselen, dat he se tor erbarminge
bewege, unde siner mit gelimp los werde.
Im teinden sermon, wo Pilatus dardorch, dat
em des keisers gnade lever is, alse de gerechticheit,
tom tyrannen an Christo werd, unde in hüchelie
de hende waschet.
Im elften sermon, wo Christus utgevöret, ant
crütze geslagen werd, vor sine viende bedet, de
upschrift, delinge der kleder, vormaninge to
einicheit unde leve an Maria unde Johannem,
hohnslaginge Christi am crütze.
Im twelften sermon de schekere, de mirakele,
lesten wort Christi am crütze, bet an den ort, dar
sine bekanden unde fründe van verne stan.
Im trüdteinden sermon, wo Christus vam crüze
ane beenbrekent affgenamen unde begraven is.
Dise passion predigen schal men also modereren,
dat men vor Iudica mit to ende kame, jedoch mot
men umme Esto mihi, in steden, de vastelavendes
predigen waren, in der vasten in steden den
catechismum repeteren, darümme, so idt not is,
können sölcke sermones van der passion Christi,
noch achte edder veerteindage vor Septuagesima
anvangen, up dat men vor Iudica mede to ende
kame.
In groten steden, dar mer kercken sint, pre-
digen de andren prediger in erer materie vort,
bet jegen Esto mihi, dar na nemen se in der
vasten de texte, de up de ferien vorordent sint,
edder predigen boetpredigen, ut den propheten,
edder psalmen, edder prophecien, vam lidende
Christi. Psalm 22., 38., 59. Daniel 9. etc.
Dar na in der stillen weke unde jegen paschen schal men de
historia wedder kort repeteren, nömliken also:
Am sondage Laetare, wenn vör middage im
evangelio dat ecce ascendimus, wo des herren
60
 
Annotationen
© Heidelberger Akademie der Wissenschaften