Evangelische Kirchenordnungen des XVI. Jahrhunderts

Frankfurt

Liturgia benedictionis coniugii

Sanctissimo ac honestissimo more a Christianis re-
ceptum est et huc usque servatum, ne coniugia nisi
publice et solenni quodam ritu ineant homines, ut
sua dignitas suusque honor coniugio maneat nec
fraus ulla dolusve intercedat, sed bona fide omnia
inter coniuges fiant, deinde etiam, ut tota ecclesia
novos coniuges Deo precibus suis commendet. Pro-
inde si quos Deus ad hoc vitae genus vocarit, post-
quam inter ipsos autz parentes eorum()β ita con-
stitutum et ratum fuerit dataque fide firmatum,
apastor certiora factus tribus Dominicis diebus de eo
commonefacit ecclesiam, ut orent omnes pro de-
sponsis et si quis aliquid intelligat, quo minus iungi
possint, in tempore admoneat. Denique diem ipsum
populo denunciat, quo coeptum coniugium solenni
ritu absolvatur coram tota ecclesia. Adsuntque
omnes frequentes, cum ut orent pro desponsis, tum
ut audiant et discant semper verum usum coniugii
et officium coniugum. Cavetur id in primis etiam,
ne quicquam praeter decorum fiat aut modestia
Christiana negligatur. Absque igitur citharis, tibiis
et tympanis et cum modico et honesto apparatu, qui
Christianos deceat, accedunt ad audiendum Dei
verbum, quo sine nil sanctum, per quod sanctifican-
tur | 42 | omnia nostra instituta et opera.
Ingredientibus igitur sponsis ab ecclesia decan-
tatur Psalmus 128.
Tum minister concionem more solito absolvit
aut, si videatur, periochen ex scriptura praelegit
tempori et rei convenientem. Ac deinde concionatur
de tota institutione coniugii, uti habetur Gen. 2
[18.21-24], Matth. 19 [1-12], 1. Cor. 7 [1-16], Colos.
3 [18-19], 1. Timoth. 2 [8-15], Tit. 2 [3-6], [1.] Pet. 3
[1-7]. Ex quibus et aliis locis ipse profert quicquid
ad monendum, hortandum, consolandum et docen-
dum pertinet. His peractis et precibus dictis pro
more immediate bde suggestu astantes coniuges sic
alloquiturb:
β (Si sint adhuc in patria potestate).
γ Gene. 1 [1-2,25],
δ Matth. 19 [5 = Gen 2,24]; Ephe. 5 [21-31]; Coloss. 3 [18];
2. Pet. et. 2 [2Petr 3,1-6]; Gene. 3 [16].
ε 1. Cor. 7 [4]; Matth. 19 [6].
ζ 1. Cor. 7 [2.5.9], 2, 6 [2Kor 6,15.19].
η 2. Cor. 3 [1Kor 3,17]. Si plures erunt, omnes ordine ap-

Adiutorium nostrum in nomine Domini etc.39
γDeus Pater noster, postquam creasset coelum,
terram et quicquid ipsis continetur, hominem crea-
vit ad imaginem et similitudinem suam, qui domi-
naretur bestiis terrae, piscibus maris et volucribus
coeli. Verum creato homine dixit: Haudquaquam
bonum hominem esse solum; faciamus illi adiutori-
um simile ipsi. Tumque iubente Deo sopor Adamum
invasit, cui dormienti costam unam abstulit, e qua
Evam formavit, hoc nimirum designans virum et
uxorem unam esse carnem et sanguinem eundem.
| 43 |
δQuapropter homo relictis patre et matre sese
uxori adiunget eamque amabit, uti Christus eccle-
siam, pro qua mortuus est. Mulier contra marito
parebit ac subiecta erit in omni sanctitate et hone-
state. Nam sub potestate viri est, quandiu vivit ip-
se.
εConiugio porro sanctissimo simul ac omni ho-
nore digniss[imo] id inest, ne maritus sui corporis ius
habeat, sed uxor, nec vicissim uxor sui, sed maritus.
Proinde quos Deus coniunxit, nunquam divelli pos-
sunt nisi fornicationis causa, aut ad tempus mutuo
consensu, ut ieiunent et orent caventes, ne per in-
continentiam suam a satana tententur. Ideo iuben-
tur mox reverti ad convictum et consuetudinem so-
litam. Nam fornicationis vitandae gratia debet un-
usquisque suam habere uxorem et unaquaeque vi-
rum suum, adeo ut, qui non continent, iubeantur
iungi matrimonio, ne templum Dei sanctum, quod
est corpus nostrum, violetur aut commaculeturζ
Quandoquidem igitur corpora nostra sunt Chris-
ti membra, nimium hoc scelus atrox foret, si mere-
tricis membra fierent. Oportet igiturc illa sancte as-
servari et coli. Si quisquam enim templum Dei vio-
laverit, perdet illum Deusη.

2 1555: et.
a-a 1555: certior minister.
b-b 1555: astantibus coniugibus sic incipit.
c 1555: itaque.
39 Ps 124,8.

576