Dubia (fr. 975)
199
durch Thomas Magister vgl. Fischer 1974, 49-50, der insges. 69 Glossen in sechs
verschiedenen Blöcken eruiert - darunter das für unsere Glosse aufschlußreiche
Ihorn. Mag. Ecl. p. 288,5ff. Ritschi): hier wird aus attizistischer Sicht empfohlen,
die Form ποδαπός für die Bedeutung woher stammst du? (mit den Beispielen für
die Antwort: aus Theben bzw. Athen) gegen die freilich später attestierte Variante
ποταπός zu verwenden, und dies aufgrund der (falschen) Etymologisierung mit
έκ τίνος δαπέδου; (eigentlich ποδ-απός < *kwod- + -yk'vo-; vgl. Frisk GEW, s.v.;
δάπεδον hingegen stammt von *dm-pedorn) - das eben auf δ schließen läßt; die
Formulierung des Zitatträgers ist in dieser Hinsicht (für die Wortbildung πο-δαπ-)
noch deutlicher: έκ ποιου τελείς τοϋ δαπέδου; - was jeglichen Zweifel ausräumt,
ob sich hinter σύ δ’ έκ ποιου τελείς τοϋ δαπέδου; (in welcher Form auch immer)
der Wortlaut des Fragments verbergen könnte (so noch in Kock III726, wenn auch
mit dem Vorbehalt: „verba vix sana sunt“), denn dies ist nicht das Fragment, das
ποδαπός enthalten mußte, sondern dessen Erklärung.
Da in den beim Zitatträger erwähnten Rittern des Aristophanes nichts der-
gleichen zu finden ist, bleibt zu vermuten, daß irgendeine andere aristophani-
sche Stelle (vgl. hier unten, Interpretation), die in der Quelle verlorengegangen
sein mag, der Erklärung zugrundelag (vgl. Ritschi 1832, bei: „explicandi caussa
Aristophanis exemplo cuidam (fortasse Pac. v. 186) puto adiecta fuisse, oscitantia
autem epitomae auctoris factum, ut pro exemplo decerperetur eius explicatio“).
Es könnte sich ebensowohl um ein grammatisches exemplum fictum handeln (so
Lorenzoni 2017, 452).
Interpretation Das Adj. ποδαπός sowie dessen seltenere Variante όποδαπός (das
noch in Kassel-Austin z. St. gedruckte ό ποδαπός wurde in PCG V 639 in όποδ-
korrigiert; vgl. auch Lorenzoni 2017, 426) gehören zu den Korrelativpronomina,
wenn auch nicht zu einer vollständigen Reihe ausgebildet (vgl. Kühner-Blaß 1.1
616 A. 2).
Die aristophanische Komödie bietet ein breites Spektrum von Verwendungen
für ποδαπός, von denen die von Ritschi 1832, Ixi signalisierte Stelle (vgl. hier
oben, Zitatkontext) nur eine von vielen Optionen ist - abgesehen davon, daß es
sich tatsächlich um ein neues Fragment handeln könnte: Ar. Ach. 768 (τί λέγεις
σύ; ποδαπή χοίρος ήδε;), 808 (ποδαπά τάχοιρί’;), 818 (ώνθρωπε, ποδαπός;), Nub.
184 (ώΉράκλεις, ταυτί ποδαπά τά θηρία;), Vesp. 185 (ούτις σύ; ποδαπός;), Pac.
186 (ποδαπός τό γένος δ’ εί;), Αν. 108 (ποδαπώ τό γένος;), 907 (τουτ'ι τό πράγμα
ποδαπόν;), 1201 (τις εί; ποδαπή;), Lys. 85 (ήδιδέ ποδαπή ’σθ’ή νεάνιςάτέραθ,ΊΙιεεπι.
136 (ποδαπός ό γύννις;); vgl. auch Cratin. fr. 60 [Drapetides] (ποδαπάς ύμάς είναι
φάσκων, ώ μείρακες, ούκ άν άμάρτοιν;), Alex. fr. 94,1 [Thebaioi] (έστιν δέ ποδαπός
τό γένος ούτος;), fr. 177,3-4 [Pannychis e Erithoi] (τί λέγεις δέ; [Α.] ποταπός
[λέγεις δέσποτα· πώς Athen. Α: corr. Dobree] ούτοσϊ / άνθρωπος; ούκ έπίστασαι
ζην, mit Kassel-Austin z. St.: „ποταπός etiam propius ad traditam lectionem ac-
cedere quam Dobraei ποδ- iam Meineke monuit sed ipse scripturam a Phrynicho
ecl. 36 improbatam repudiabit“; vgl. hier oben, Zitatkontext), fr. 232,3 [Tokistes
e Katapseudomenos] (ήδύ γε τό πώμα, ποταπός [ποτ- Athen. Α: ποδ- Dindorf]
199
durch Thomas Magister vgl. Fischer 1974, 49-50, der insges. 69 Glossen in sechs
verschiedenen Blöcken eruiert - darunter das für unsere Glosse aufschlußreiche
Ihorn. Mag. Ecl. p. 288,5ff. Ritschi): hier wird aus attizistischer Sicht empfohlen,
die Form ποδαπός für die Bedeutung woher stammst du? (mit den Beispielen für
die Antwort: aus Theben bzw. Athen) gegen die freilich später attestierte Variante
ποταπός zu verwenden, und dies aufgrund der (falschen) Etymologisierung mit
έκ τίνος δαπέδου; (eigentlich ποδ-απός < *kwod- + -yk'vo-; vgl. Frisk GEW, s.v.;
δάπεδον hingegen stammt von *dm-pedorn) - das eben auf δ schließen läßt; die
Formulierung des Zitatträgers ist in dieser Hinsicht (für die Wortbildung πο-δαπ-)
noch deutlicher: έκ ποιου τελείς τοϋ δαπέδου; - was jeglichen Zweifel ausräumt,
ob sich hinter σύ δ’ έκ ποιου τελείς τοϋ δαπέδου; (in welcher Form auch immer)
der Wortlaut des Fragments verbergen könnte (so noch in Kock III726, wenn auch
mit dem Vorbehalt: „verba vix sana sunt“), denn dies ist nicht das Fragment, das
ποδαπός enthalten mußte, sondern dessen Erklärung.
Da in den beim Zitatträger erwähnten Rittern des Aristophanes nichts der-
gleichen zu finden ist, bleibt zu vermuten, daß irgendeine andere aristophani-
sche Stelle (vgl. hier unten, Interpretation), die in der Quelle verlorengegangen
sein mag, der Erklärung zugrundelag (vgl. Ritschi 1832, bei: „explicandi caussa
Aristophanis exemplo cuidam (fortasse Pac. v. 186) puto adiecta fuisse, oscitantia
autem epitomae auctoris factum, ut pro exemplo decerperetur eius explicatio“).
Es könnte sich ebensowohl um ein grammatisches exemplum fictum handeln (so
Lorenzoni 2017, 452).
Interpretation Das Adj. ποδαπός sowie dessen seltenere Variante όποδαπός (das
noch in Kassel-Austin z. St. gedruckte ό ποδαπός wurde in PCG V 639 in όποδ-
korrigiert; vgl. auch Lorenzoni 2017, 426) gehören zu den Korrelativpronomina,
wenn auch nicht zu einer vollständigen Reihe ausgebildet (vgl. Kühner-Blaß 1.1
616 A. 2).
Die aristophanische Komödie bietet ein breites Spektrum von Verwendungen
für ποδαπός, von denen die von Ritschi 1832, Ixi signalisierte Stelle (vgl. hier
oben, Zitatkontext) nur eine von vielen Optionen ist - abgesehen davon, daß es
sich tatsächlich um ein neues Fragment handeln könnte: Ar. Ach. 768 (τί λέγεις
σύ; ποδαπή χοίρος ήδε;), 808 (ποδαπά τάχοιρί’;), 818 (ώνθρωπε, ποδαπός;), Nub.
184 (ώΉράκλεις, ταυτί ποδαπά τά θηρία;), Vesp. 185 (ούτις σύ; ποδαπός;), Pac.
186 (ποδαπός τό γένος δ’ εί;), Αν. 108 (ποδαπώ τό γένος;), 907 (τουτ'ι τό πράγμα
ποδαπόν;), 1201 (τις εί; ποδαπή;), Lys. 85 (ήδιδέ ποδαπή ’σθ’ή νεάνιςάτέραθ,ΊΙιεεπι.
136 (ποδαπός ό γύννις;); vgl. auch Cratin. fr. 60 [Drapetides] (ποδαπάς ύμάς είναι
φάσκων, ώ μείρακες, ούκ άν άμάρτοιν;), Alex. fr. 94,1 [Thebaioi] (έστιν δέ ποδαπός
τό γένος ούτος;), fr. 177,3-4 [Pannychis e Erithoi] (τί λέγεις δέ; [Α.] ποταπός
[λέγεις δέσποτα· πώς Athen. Α: corr. Dobree] ούτοσϊ / άνθρωπος; ούκ έπίστασαι
ζην, mit Kassel-Austin z. St.: „ποταπός etiam propius ad traditam lectionem ac-
cedere quam Dobraei ποδ- iam Meineke monuit sed ipse scripturam a Phrynicho
ecl. 36 improbatam repudiabit“; vgl. hier oben, Zitatkontext), fr. 232,3 [Tokistes
e Katapseudomenos] (ήδύ γε τό πώμα, ποταπός [ποτ- Athen. Α: ποδ- Dindorf]