32
Hermann Heimpel:
pontifices possunt quiete gaudere. Qualiter igitur satisfit per illos
pontifices et eis assistentes precepto Domini, sc.: Hoc mando
vobis, ut diligatis invicem1 ?
Non reperio, quod convocacio sinodorum super articulis, qui
circa fidem catholicam et alias tempore apostolorum erant ex-
planandi, ad eorum aliquem principaliter spectaverit, aut cuius
auctoritate convocacio illa processerit inter ipsos, scriptum est.
Set quod convenerunt apostoli, apparet Actuum III.2, sc. senioresa) videre de
verbo hoc, et rursus, quod convocantes duodecim b) multitudinem discipulorum3;
set quis primus in hoc eorum excitator seu hortator fuerit ad illas congrega-
tiones faciendas, similiter ex scriptura non apparet expresse. Tamen multi
modernorum, et eciam magistri in s. pagina et alii in iure canonico,
dicere voluerunt, quod s. Petrus illas fieri ordinavit.
Esto igitur hunc fuisse s. Petrum, non propterea sequeretur ex hoc
eum habuisse super alios apostolos auctoritatem aliquam nisi eam for-
tasse, quam sibi per ipsorum electionem super ceteros tribuissent. Sunt enim
in monasteriis et civitatibus plurimi merito vite atque doctrine sacre per-
fectiores, qui tamen minus perfectiorum non sunt principes aut prelati, set
eis plerumque subiecti, quod in sacerdotibus, qui in eorum officio inscii vel
forte novi sunt, sepe videtur, et que pestis frequenter imminet temporibus
istis. Amplius sic: quandoque contigit in civilicongregacione, quod studiosi-
ores, antiquiores et magis approbati viri a suis concivibus electi fuerunt ad
legem edendam vel quid simile pro communitate faciendum,nulla tamen
auctoritate subiectis, set propter solam reverenciam, qua amplior virtuti et
etati deberi videtur, prerogativa sedendi, loquendi, et deliberandi conceditur
et in aliis honoracionibus defertur quam pluribus, et sic verisimile valde, quod
propter easdem causas ceteri apostoli Petro deferebant. Primus enim inter
alios proposuisse legitur, et a quibusdam sanctis dictus est princeps
apostolorum, quamvis ceteri apostoli nulla forent sibi auctoritate subiecti,
nisi forsan secundum ipsorum electionem ipsum sibi preferri sponte voluerunt,
sicut abbatem vel priorem monachi et populus eius presidentem.
Sic eciam ad civilem communitatem et legem ordinandam convenerunt
olim homines a principio, ipsorum valenciori parte concordante in hiis, que
sunt ad vite sufficientiam4, non quidem vocati per singularem hominem aut
a) Hs. seniorum. b) Hs. secundum; wohl verlesen aus 2m.
1 Joh. 13, 34.
2 Vielmehr Act. 15, 6: conveneruntque apostoli et seniores videre de
verbo hoc. Alle folgenden, kleingedruckten Abschnitte sind aus dem Defensor
Pacis des Marsilius von Padua II, cap. 22, Goldast, Monarchia II, 266—268.
Nur die sachlich erheblicheren Abweichungen des Textes sind angemerkt.
3 Act. 6, 2.
4 Vgl. auch noch Marsilius I, 12, Goldast II, 170f.: Convenerunt enim
homines ad civilem communicationem propter commodum et vite sufficien-
tiam consequendam et opposita declinandum.
Hermann Heimpel:
pontifices possunt quiete gaudere. Qualiter igitur satisfit per illos
pontifices et eis assistentes precepto Domini, sc.: Hoc mando
vobis, ut diligatis invicem1 ?
Non reperio, quod convocacio sinodorum super articulis, qui
circa fidem catholicam et alias tempore apostolorum erant ex-
planandi, ad eorum aliquem principaliter spectaverit, aut cuius
auctoritate convocacio illa processerit inter ipsos, scriptum est.
Set quod convenerunt apostoli, apparet Actuum III.2, sc. senioresa) videre de
verbo hoc, et rursus, quod convocantes duodecim b) multitudinem discipulorum3;
set quis primus in hoc eorum excitator seu hortator fuerit ad illas congrega-
tiones faciendas, similiter ex scriptura non apparet expresse. Tamen multi
modernorum, et eciam magistri in s. pagina et alii in iure canonico,
dicere voluerunt, quod s. Petrus illas fieri ordinavit.
Esto igitur hunc fuisse s. Petrum, non propterea sequeretur ex hoc
eum habuisse super alios apostolos auctoritatem aliquam nisi eam for-
tasse, quam sibi per ipsorum electionem super ceteros tribuissent. Sunt enim
in monasteriis et civitatibus plurimi merito vite atque doctrine sacre per-
fectiores, qui tamen minus perfectiorum non sunt principes aut prelati, set
eis plerumque subiecti, quod in sacerdotibus, qui in eorum officio inscii vel
forte novi sunt, sepe videtur, et que pestis frequenter imminet temporibus
istis. Amplius sic: quandoque contigit in civilicongregacione, quod studiosi-
ores, antiquiores et magis approbati viri a suis concivibus electi fuerunt ad
legem edendam vel quid simile pro communitate faciendum,nulla tamen
auctoritate subiectis, set propter solam reverenciam, qua amplior virtuti et
etati deberi videtur, prerogativa sedendi, loquendi, et deliberandi conceditur
et in aliis honoracionibus defertur quam pluribus, et sic verisimile valde, quod
propter easdem causas ceteri apostoli Petro deferebant. Primus enim inter
alios proposuisse legitur, et a quibusdam sanctis dictus est princeps
apostolorum, quamvis ceteri apostoli nulla forent sibi auctoritate subiecti,
nisi forsan secundum ipsorum electionem ipsum sibi preferri sponte voluerunt,
sicut abbatem vel priorem monachi et populus eius presidentem.
Sic eciam ad civilem communitatem et legem ordinandam convenerunt
olim homines a principio, ipsorum valenciori parte concordante in hiis, que
sunt ad vite sufficientiam4, non quidem vocati per singularem hominem aut
a) Hs. seniorum. b) Hs. secundum; wohl verlesen aus 2m.
1 Joh. 13, 34.
2 Vielmehr Act. 15, 6: conveneruntque apostoli et seniores videre de
verbo hoc. Alle folgenden, kleingedruckten Abschnitte sind aus dem Defensor
Pacis des Marsilius von Padua II, cap. 22, Goldast, Monarchia II, 266—268.
Nur die sachlich erheblicheren Abweichungen des Textes sind angemerkt.
3 Act. 6, 2.
4 Vgl. auch noch Marsilius I, 12, Goldast II, 170f.: Convenerunt enim
homines ad civilem communicationem propter commodum et vite sufficien-
tiam consequendam et opposita declinandum.