DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.26785#0064
46
Das Herzogthum Preussen.
berti Marchionis Brandenburgensis, terrarum
Prussiae etc. Ducis etc. Domini nostri Clemen-
tissimi, Vobis omnibus et singulis, ecclesiarum
pastoribus, archipresbyteris, presbyteris, cae-
terisque ministris, per totum dioeceseos nostrae,
reliquumque terrarum Prussiae tractum, nobis com-
missum, constitutis mandamus, et in domino
districte praecipimus, ut porro, ex sacris publice
pulpitis, suae quilibet plebi commissae, dilucide
ac clare denuncietis, et liquido testatum faciatis,
ab huiusmodi illicitis connubiis, nedum semper
abstinendum fuisse, verumetiam hodie abstinen-
dum esse, deinde enumeratis ab hujusmodi con-
nubiis abstinendi causis, satis rationabilibus, firmis
ac justis, quas in calce literarum subscribi curavi-
mus, summa cura et diligentia quoscunque Christi
fideles, per saniorem doctrinam informetis, sedulo
moneatis, et obtestari nunquam cessetis, ut sibi
caveant ab huiusmodi scandalosis desponsationibus,
ne ipsi unquam animum inducant, ut in prohibitis
illis contra jura hactenus usurpata gradibus, ullo
pacto nubere praesumant. Caeterum in casu, si
quidam, ut non veremur, ausu tamen temerario
idipsum transgredi, ac tam illicita connubia iungere
attentarent, eorundem hominum nuptias, sic per-
peram stabilitatas, tanquam illegitimas, vos solenni
illa sponsorum copulatione, in facie ecclesiarum
fieri c.onsueta, nullo modo ratificetis, nec ut legi-
timos coniuges, ipsos contumaces, cohabitare per-
mittatis. Hoc siquidem sedulo ac serio agentes,
omnino vos declarabitis esse, ut addecet, memores,
in primis, pietatis erga deum, legitimorum matri-
moniorum ipsissimum autorem, officii quoque vestri
erga Clementissimum Principem nostrum, et ipsas
ecclesias vobis commissas, egregium specimen
edetis. Denique etiam erga nos debitam obedien-
tiam, eadem ratione praestabitis, qui nihil in votis
prius habemus, nisi ut vestram, nostram item,
nostrorumque omnium salutem, pro viribus pro-
moveamus, ad gloriam D E J et Domini nostri
Jesu Christi. Amen.
In quorum fidem, bas literas scribi et
sigillo nostro roborari demandavimus. Datas,
apud sedem nostram Sambiensem, ex Regio- !
monte. Calendis Maii. Anno millesimo quingen-
tesimo trigesimo nono.
(L. S.)
SEQUUNTUE RATIONES
propter quas in prohibitis gradibus
non nubendum.
Prima. Quia quilibet homo, etiam jure
divino, servare tenetur, ordinationem de prohibitis
certarum personarum gradibus, quemadmodum
praecipitur, Levitici XVIII. ita ut quicunque, contra
fecerint, nedum contra legem dei peccent, verum
etiam, talis eorundem praevaricatorum coniunctio,
contra praeceptum dei et contra legem naturae
facta, matrimonium legitimum neutiquam con-
stituat, sed potius illegitimum contubernium sive
ut apostoli vocant, scortationem aut stuprum.
Actorum XV. I. ad Corinth. V. I. Thessal. IIII.
Siquidem supradicta ordinatio, seu politia, de con-
sanguinitate et affinitate personarum, non solum
spectat ad populum israeliticum, verum obstringit
etiam alias omnes gentes. Quod item patet in
ipsa lege mosaica, eodem cap. XVIII. sub finem,
ubi legitur, Cananeos, propter hujusmodi exe-
crationes, punitos, expulsos et ad unum deletos
esse, tanque eos, qui contra legem naturae peccando
reverentiam sanguinis in ignominiam sanguinis
perverterunt. Unde iam liquet, ordinationem de
reverentia sanguinis et gradibus multis saeculis
adeoque a protoplastis usque, ante Mosen, etiam apud
gentes, ex praescripto legis naturae, in usu ex-
titisse et servatam fuisse.
Secunda. Quamvis lege mosaica quaedam
personae, sanguinis propinquitate conjunctae, in
certis gradibus admittantur, ut sunt consobrini et
consobrinae, et obiter alii in similibus gradibus,
quibus invicem contrabere olim veritum fuisse
non legitur, attamen posthac propter honestatem
publicam tuend am et ob sanguinis reverentiam
praedictis personis et quibusdam aliis in sacro-
sancta ecclesia, ne invicem contraherent, inter-
dictum est. Quemadmodum, hoc ipsum, tam
veterum pontificum canones, quam etiam leges
imperatoriae jusserunt, et hodie jubent, imo ante
aliquot centum annos, usque in hunc diem, pro
publico, et caesareo jure et ordinatione, ut
supra in literis testati sumus, receptum, atque
servatum, et ad servandum, summa autoritate de-
mandatum est. Quapropter hodie necesse est, ut
offendiculum grande pariat, si contra receptas bas
ac tam diu usurpatas leges, nubant homines, et
personae tales invicem contrabere ausint, nulla
rationabili causa exigente. Et non solum vicini
nostri circumcirca commorantes, qui evangelio
renato nondum gaudent, verum etiam infirmiores
inter nos rnulti, id quod experientia subinde
docet, hoc pacto offenduntur, videntes christianae
libertatis, praecipue in hujusmodi casibus, non
sine magna levitate, imo temeritate potius, ab-
usum, ut pro dolor experti sumus, in quibusdam,
etiam de vulgo nostro, priusque, veluti postliminio,
bonae ordinationes iterum sunt constitutae, cum
tamen e contra illorum pauci admodum reperiantur,
quos sincero alias affectu erga evangelium prae-
ditos aliquis censere queat, aut qui serio et ex
animo curent, ex sana doctrina vivere meliores.
Et videmur, si ita pergamus, plane in hoc esse,
ut omnis honestatis nulla ratio habeatur. Ut merus
contemptus ubique grassetur, denique, ut quic-
Das Herzogthum Preussen.
berti Marchionis Brandenburgensis, terrarum
Prussiae etc. Ducis etc. Domini nostri Clemen-
tissimi, Vobis omnibus et singulis, ecclesiarum
pastoribus, archipresbyteris, presbyteris, cae-
terisque ministris, per totum dioeceseos nostrae,
reliquumque terrarum Prussiae tractum, nobis com-
missum, constitutis mandamus, et in domino
districte praecipimus, ut porro, ex sacris publice
pulpitis, suae quilibet plebi commissae, dilucide
ac clare denuncietis, et liquido testatum faciatis,
ab huiusmodi illicitis connubiis, nedum semper
abstinendum fuisse, verumetiam hodie abstinen-
dum esse, deinde enumeratis ab hujusmodi con-
nubiis abstinendi causis, satis rationabilibus, firmis
ac justis, quas in calce literarum subscribi curavi-
mus, summa cura et diligentia quoscunque Christi
fideles, per saniorem doctrinam informetis, sedulo
moneatis, et obtestari nunquam cessetis, ut sibi
caveant ab huiusmodi scandalosis desponsationibus,
ne ipsi unquam animum inducant, ut in prohibitis
illis contra jura hactenus usurpata gradibus, ullo
pacto nubere praesumant. Caeterum in casu, si
quidam, ut non veremur, ausu tamen temerario
idipsum transgredi, ac tam illicita connubia iungere
attentarent, eorundem hominum nuptias, sic per-
peram stabilitatas, tanquam illegitimas, vos solenni
illa sponsorum copulatione, in facie ecclesiarum
fieri c.onsueta, nullo modo ratificetis, nec ut legi-
timos coniuges, ipsos contumaces, cohabitare per-
mittatis. Hoc siquidem sedulo ac serio agentes,
omnino vos declarabitis esse, ut addecet, memores,
in primis, pietatis erga deum, legitimorum matri-
moniorum ipsissimum autorem, officii quoque vestri
erga Clementissimum Principem nostrum, et ipsas
ecclesias vobis commissas, egregium specimen
edetis. Denique etiam erga nos debitam obedien-
tiam, eadem ratione praestabitis, qui nihil in votis
prius habemus, nisi ut vestram, nostram item,
nostrorumque omnium salutem, pro viribus pro-
moveamus, ad gloriam D E J et Domini nostri
Jesu Christi. Amen.
In quorum fidem, bas literas scribi et
sigillo nostro roborari demandavimus. Datas,
apud sedem nostram Sambiensem, ex Regio- !
monte. Calendis Maii. Anno millesimo quingen-
tesimo trigesimo nono.
(L. S.)
SEQUUNTUE RATIONES
propter quas in prohibitis gradibus
non nubendum.
Prima. Quia quilibet homo, etiam jure
divino, servare tenetur, ordinationem de prohibitis
certarum personarum gradibus, quemadmodum
praecipitur, Levitici XVIII. ita ut quicunque, contra
fecerint, nedum contra legem dei peccent, verum
etiam, talis eorundem praevaricatorum coniunctio,
contra praeceptum dei et contra legem naturae
facta, matrimonium legitimum neutiquam con-
stituat, sed potius illegitimum contubernium sive
ut apostoli vocant, scortationem aut stuprum.
Actorum XV. I. ad Corinth. V. I. Thessal. IIII.
Siquidem supradicta ordinatio, seu politia, de con-
sanguinitate et affinitate personarum, non solum
spectat ad populum israeliticum, verum obstringit
etiam alias omnes gentes. Quod item patet in
ipsa lege mosaica, eodem cap. XVIII. sub finem,
ubi legitur, Cananeos, propter hujusmodi exe-
crationes, punitos, expulsos et ad unum deletos
esse, tanque eos, qui contra legem naturae peccando
reverentiam sanguinis in ignominiam sanguinis
perverterunt. Unde iam liquet, ordinationem de
reverentia sanguinis et gradibus multis saeculis
adeoque a protoplastis usque, ante Mosen, etiam apud
gentes, ex praescripto legis naturae, in usu ex-
titisse et servatam fuisse.
Secunda. Quamvis lege mosaica quaedam
personae, sanguinis propinquitate conjunctae, in
certis gradibus admittantur, ut sunt consobrini et
consobrinae, et obiter alii in similibus gradibus,
quibus invicem contrabere olim veritum fuisse
non legitur, attamen posthac propter honestatem
publicam tuend am et ob sanguinis reverentiam
praedictis personis et quibusdam aliis in sacro-
sancta ecclesia, ne invicem contraherent, inter-
dictum est. Quemadmodum, hoc ipsum, tam
veterum pontificum canones, quam etiam leges
imperatoriae jusserunt, et hodie jubent, imo ante
aliquot centum annos, usque in hunc diem, pro
publico, et caesareo jure et ordinatione, ut
supra in literis testati sumus, receptum, atque
servatum, et ad servandum, summa autoritate de-
mandatum est. Quapropter hodie necesse est, ut
offendiculum grande pariat, si contra receptas bas
ac tam diu usurpatas leges, nubant homines, et
personae tales invicem contrabere ausint, nulla
rationabili causa exigente. Et non solum vicini
nostri circumcirca commorantes, qui evangelio
renato nondum gaudent, verum etiam infirmiores
inter nos rnulti, id quod experientia subinde
docet, hoc pacto offenduntur, videntes christianae
libertatis, praecipue in hujusmodi casibus, non
sine magna levitate, imo temeritate potius, ab-
usum, ut pro dolor experti sumus, in quibusdam,
etiam de vulgo nostro, priusque, veluti postliminio,
bonae ordinationes iterum sunt constitutae, cum
tamen e contra illorum pauci admodum reperiantur,
quos sincero alias affectu erga evangelium prae-
ditos aliquis censere queat, aut qui serio et ex
animo curent, ex sana doctrina vivere meliores.
Et videmur, si ita pergamus, plane in hoc esse,
ut omnis honestatis nulla ratio habeatur. Ut merus
contemptus ubique grassetur, denique, ut quic-