DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.26785#0277
Synode von Posen vom 14. April 1580.
259
II. Ministri partis utriusque, cum conciones
in templis, tum sacramenta administrent et dis-
pensent, ea forma et ritu eodem qui usitatus
iisdem est, idque absque ulla offensionis suspitione.
III. Si in loco aliquo fuerint duo utriusque
coetus ministri, vel si casu aliquo alter alterum
convenerit fueritue vocatus, debent absque ulla
offensionis suspitione et conciones et sacramenta
administrare, eodem et quidem puro et candido
animo gloriam dei promoventes.
IV. Ubicunque fuerit pastor coetus unius,
patronus loci illius non debet pastorem coetus
alterius ad conciones peragendas et administranda
sacramenta, absque consensu sui proprii ministri
vocare et suscipere multo magis erronem solivagum
non debet vocare et suscipere.
V. De coena domini illam sententiam amplec-
timur, quae est annotata in mutuo consensu Sen-
domiriensi, et articulo confessionis saxonicae missae
ad tridentinum concilium anno Christi M.D. LI,
vitabimusque terminos, verba et explicationes a
verbo dei et hoc generali consensu, et ab hac ipsa
confessione saxonicarum ecclesiarum ad triden-
tinum concilium missa alienas.
VI. Ministros auditoresque partis unius, pars
altera nulla vel ratione vel occasione abstrahat,
sed eos in eadem coetus societate confirmet et
promoveat.
VII. Utriusque partis ministri auditores suos
doceant, admoneant, illisque sua pastorali autori-
tate injungant, ne ecclesias confessionis alterius in
omnibus doctrinae et rituum punctis damnare,
verbis vel scriptis ullis perstringere audeant, sed
ut bene de illis sentiant et loquantur.
VIII. Ex utraque parte seniores constituti
mutuas operas in promovenda hac unione, nec
non in aliis negotiis ecclesiarum tradant, si opus
fuerit bis vel ter in anno invicem in locum de-
stinatum convenientes, et consilia mutua con-
ferentes.
IX. Ministri auditoresque coetus unius cum
ministris, patronis, auditoribusque coetus alterius
nihil privatim de mutatione doctrinae et rituum et
bonorum ecclesiasticorum, vel loqui vel consultare
debent, sed potius suadere quo illa integra juxta
judicium ministrorum suae confessionis maneant.
X. Unanimiter censemus, ut peccata verbo
dei damnata et publicis concionibus et privata
officii sedulitate taxentur ab omnibus conciona-
toribus verbi divini, utpote idololatria, homicidium,
avaritia, usurae, dissidia, rixae, maledictiones,
ebrietas, commessationes, choreae, scortatio, vestitus
luxuriosus, carnisque cupiditates et omnia vitia.
De quibus tam prophetae quam apostoli ibseque
servator loquuntur Esa. 3 et 5, Jerem. 18,
Ezech. 26, Matt. 12, Marc. 7, Luc. 21, et 1,
Cor. 5, Galat. 6, 2. Thessal. 5.
XI. Disciplina ecclesiastica secundum verbum
dei, ab omnibus approbatur, atque tam in mini-
stros delinquentes, quam in omnia membra ecclesiae,
sine respectu personarum ut extendatur, necessa-
rium esse judicamus. Idque non solum verbis ut
fiat, sed executione ipsa, et veritate, secundum
mandatum domini Jesu Christi, et exemplum
apostolorum Matt. 5 et 18, Joh. 20, 1. Cor. 5,
2. Thes. 3.
XII. Libertas illa conceditur, ut ministri et
membra coetus unius alterius coetus ministros et
membra sicubi opus fuerit de pietate et poenitentia
commonefaciant.
XIII. Quilibet pastor de propriis auditoribus
et oviculis ad suam curam pertinentibus sciat,
illorumque veram curam agat.
XIV. Utriusque partis ministri ad usum sacra-
mentorum auditores ab altera parte venientes non
admittant, absque testimonio pastoris illius, cujus
propriae subjacent curae. Exceptis comitiis, synodo
generali, aut forte aliqua peregrinatione.
XV. Excommunicati autoritate clavium Christi
ab uno coetu non admittantur ad sacram coenam
in altero coetu, nisi prius cum ecclesia quam
offenderunt reconcilientur.
XVI. Ministros in uno coetu ex officio de-
positos vel excommunicatos ministri coetus alterius
nec recipiant, nec absolvant, nec illis ministerium
restituant, sed judicio coetus sui recipiendos et
absolvendos relinquant.
XVII. Patroni ecclesiae et collatores nil
mandare debent ministro de mutandis et inno-
vandis ceremoniis, sine consensu seniorum mini-
strorum.
XVIII. Ceremonias et ritus papisticos sensim
auferendos et omnino rejiciendos esse censemus,
ut exorcismum, imagines idololatricas, sanctorum
reliquias, usum superstitiosum candelarum, con-
secrationem herbarum, vexilla, cruces aureas et
argenteas, ac bis similia, ne per illa verbum dei
profanetur, et ne antichristo patrocinari videamur.
XIX. Si controversia aliqua fuerit oborta
inter utriusque coetus ministros in doctrina vel in
ritibus etc. placide inter se eam componere
studeant, et si componi in eorum gremio non
poterit, judicium et decretum in eo ab generali
synodo ecclesiarum omnium majoris et minoris
poloniae expetant, hocque pro ipsa quaesita veritate
vere et ex animo agnoscant et amplectantur.
XX. Observationes has concordiae mutuique
christiani consensus datis junctisque dextris sancte
promisimus et recepimus invicem omnes, in omni-
bus ecclesiis Christi, nostrae curae in regno poloniae
subjectis, auxiliante deo, constanter retinere atque
observare. Idque approbavimus propria sub-
scriptione.
33*
259
II. Ministri partis utriusque, cum conciones
in templis, tum sacramenta administrent et dis-
pensent, ea forma et ritu eodem qui usitatus
iisdem est, idque absque ulla offensionis suspitione.
III. Si in loco aliquo fuerint duo utriusque
coetus ministri, vel si casu aliquo alter alterum
convenerit fueritue vocatus, debent absque ulla
offensionis suspitione et conciones et sacramenta
administrare, eodem et quidem puro et candido
animo gloriam dei promoventes.
IV. Ubicunque fuerit pastor coetus unius,
patronus loci illius non debet pastorem coetus
alterius ad conciones peragendas et administranda
sacramenta, absque consensu sui proprii ministri
vocare et suscipere multo magis erronem solivagum
non debet vocare et suscipere.
V. De coena domini illam sententiam amplec-
timur, quae est annotata in mutuo consensu Sen-
domiriensi, et articulo confessionis saxonicae missae
ad tridentinum concilium anno Christi M.D. LI,
vitabimusque terminos, verba et explicationes a
verbo dei et hoc generali consensu, et ab hac ipsa
confessione saxonicarum ecclesiarum ad triden-
tinum concilium missa alienas.
VI. Ministros auditoresque partis unius, pars
altera nulla vel ratione vel occasione abstrahat,
sed eos in eadem coetus societate confirmet et
promoveat.
VII. Utriusque partis ministri auditores suos
doceant, admoneant, illisque sua pastorali autori-
tate injungant, ne ecclesias confessionis alterius in
omnibus doctrinae et rituum punctis damnare,
verbis vel scriptis ullis perstringere audeant, sed
ut bene de illis sentiant et loquantur.
VIII. Ex utraque parte seniores constituti
mutuas operas in promovenda hac unione, nec
non in aliis negotiis ecclesiarum tradant, si opus
fuerit bis vel ter in anno invicem in locum de-
stinatum convenientes, et consilia mutua con-
ferentes.
IX. Ministri auditoresque coetus unius cum
ministris, patronis, auditoribusque coetus alterius
nihil privatim de mutatione doctrinae et rituum et
bonorum ecclesiasticorum, vel loqui vel consultare
debent, sed potius suadere quo illa integra juxta
judicium ministrorum suae confessionis maneant.
X. Unanimiter censemus, ut peccata verbo
dei damnata et publicis concionibus et privata
officii sedulitate taxentur ab omnibus conciona-
toribus verbi divini, utpote idololatria, homicidium,
avaritia, usurae, dissidia, rixae, maledictiones,
ebrietas, commessationes, choreae, scortatio, vestitus
luxuriosus, carnisque cupiditates et omnia vitia.
De quibus tam prophetae quam apostoli ibseque
servator loquuntur Esa. 3 et 5, Jerem. 18,
Ezech. 26, Matt. 12, Marc. 7, Luc. 21, et 1,
Cor. 5, Galat. 6, 2. Thessal. 5.
XI. Disciplina ecclesiastica secundum verbum
dei, ab omnibus approbatur, atque tam in mini-
stros delinquentes, quam in omnia membra ecclesiae,
sine respectu personarum ut extendatur, necessa-
rium esse judicamus. Idque non solum verbis ut
fiat, sed executione ipsa, et veritate, secundum
mandatum domini Jesu Christi, et exemplum
apostolorum Matt. 5 et 18, Joh. 20, 1. Cor. 5,
2. Thes. 3.
XII. Libertas illa conceditur, ut ministri et
membra coetus unius alterius coetus ministros et
membra sicubi opus fuerit de pietate et poenitentia
commonefaciant.
XIII. Quilibet pastor de propriis auditoribus
et oviculis ad suam curam pertinentibus sciat,
illorumque veram curam agat.
XIV. Utriusque partis ministri ad usum sacra-
mentorum auditores ab altera parte venientes non
admittant, absque testimonio pastoris illius, cujus
propriae subjacent curae. Exceptis comitiis, synodo
generali, aut forte aliqua peregrinatione.
XV. Excommunicati autoritate clavium Christi
ab uno coetu non admittantur ad sacram coenam
in altero coetu, nisi prius cum ecclesia quam
offenderunt reconcilientur.
XVI. Ministros in uno coetu ex officio de-
positos vel excommunicatos ministri coetus alterius
nec recipiant, nec absolvant, nec illis ministerium
restituant, sed judicio coetus sui recipiendos et
absolvendos relinquant.
XVII. Patroni ecclesiae et collatores nil
mandare debent ministro de mutandis et inno-
vandis ceremoniis, sine consensu seniorum mini-
strorum.
XVIII. Ceremonias et ritus papisticos sensim
auferendos et omnino rejiciendos esse censemus,
ut exorcismum, imagines idololatricas, sanctorum
reliquias, usum superstitiosum candelarum, con-
secrationem herbarum, vexilla, cruces aureas et
argenteas, ac bis similia, ne per illa verbum dei
profanetur, et ne antichristo patrocinari videamur.
XIX. Si controversia aliqua fuerit oborta
inter utriusque coetus ministros in doctrina vel in
ritibus etc. placide inter se eam componere
studeant, et si componi in eorum gremio non
poterit, judicium et decretum in eo ab generali
synodo ecclesiarum omnium majoris et minoris
poloniae expetant, hocque pro ipsa quaesita veritate
vere et ex animo agnoscant et amplectantur.
XX. Observationes has concordiae mutuique
christiani consensus datis junctisque dextris sancte
promisimus et recepimus invicem omnes, in omni-
bus ecclesiis Christi, nostrae curae in regno poloniae
subjectis, auxiliante deo, constanter retinere atque
observare. Idque approbavimus propria sub-
scriptione.
33*