DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.26785#0279
Synode von Krakau vom 29. September 1573.
261
districtuali synodo ab omnibus ministris et patronis
suffragiis liberis eligantur, postea a superatten-
dente ejusdem districtus et ab aliquot ministris
inaugurentur.
Quorum haec sunt officia.
I. Obstringet eos sub conscientia synodus et
ecclesia, ut sedulo observent ministros, quo veram
et orthodoxam doctrinam pure, fideliter et dili-
genter proponant, utque vitam piam et modestam
agant. Quodsi animadverterint quempiam illorum
errare et scandalum praebere, monere debent
hominem, ac si res postulaverit, propter enorme
aliquod peccatum a ministerio eum suspendent,
consilio superattendentis, usque ad synodum. Sic
etiam erga singulos fratres se gerent, ut errantem
coherceant, observatis tamen disciplinae ecclesiasticae
gradibus.
II. Ad synodos omnes proficisci debent et
una cum superattendente ecclesias visitabunt.
III. Curare debent et commonefactionum assi-
duitate efficere, ut bona ecclesiastica restituantur,
ad usum ministrorum et ecclesiarum.
IV. Operam dabunt ut ministri victum
necessarium et habitationem commodam habeant,
neve ulla injuria aut gravamine affligantur.
V. Constitutiones synodicas ad executionem
debent perducere atque omnes controversias inter
fratres componere. Officio vero fungentur tantum
ad synodum, quos vel in eodem confirmare, vel
movere, aliosque substituere, liberum erit synodo.
III. De synodis.
Synodi duplices in singulis districtibus cele-
brari debent, altera particularis, quater in anno,
altera vero districtualis, semel in anno.
IV. De ministris.
I. Ministerium nemo sibi usurpare, neque se
quisquam sua praesumtione mittere potest. sed
superattendens in synodis districtualibus ministros
eligere, ordinare et mittere debet.
II. Neque etiam quisquam vocationem et
stationemsuam aut munus pastorale sibi com-
missum suo arbitratu deseret, sine consensu totius
synodi et patronorum suorum.
III. Patronus privata sua autoritate ac
voluntate, nec recipiat, nec dimittat, multo minus
ejiciat ministrum, sed ejusmodi negotia in con-
sessu seniorum proponat et expediat.
IV. Nulli ministrorum coeterorumve fratrum
liberum sit in lucem emittere libros, vel manu-
scriptos vel impressos absque consensu totius
synodi.
EX WLODISLAVIENSI SYNODO DISTRIC-
TUALI CONSTITUTIONES, IN HAC CRACO-
VIENSI GENERALI RECEPTAE.
I. Cohibeantur et procul arceantur omnia
vitia, profusae commessationes, ingluvies ac ebrietas,
maledicta, choreae, fastus et luxus in vestitu,
quem vitare debent cujuslibet, conditionis homines,
omni in loco, maxime vero in sacris coetibus, ne
offensionis causam praebeant.
II. Nuptiae summa cum honestate modestia
et morum sanctimonia celebrentur.
II. Publica hospitia seu cauponae sint hone-
statis domicilia, bene in omnibus ordinata et
provide constituta. Ita ut et potus et caetera ad
victum hominum atque jumentorum pertinentia
tam peregrinis quam indigenis necessaria in eis
inveniri possint. In quibus ne fiant conventicula
puellarum et quarumlibet faeminarum suspecta, ac
praesertim nocturna. Domini id curare, cumque
choreis, lusus chartarum etc. ac similia vitia severe
prohibere debent.
IV. Subditorum habeatur summa ratio, ut
ita christianum amorem, humanitatemque debitam
ab ipsis dominis et eorum procuratoribus experian-
tur. Laboribus nimiis ne opprimantur, sed quan-
doque relaxatione et remissione ii fruantur. Labor
ab ipsis bidui vel ad summum tridui septimanatim,
nec ultra exigendus est. Census et aliae pensiones
ab ipsis juste et clementer sine gravamine et
oppressione accipiantur. Nempe ita sese erga
subditos suos gerant domini, quales, si in istorum
proximorum suorum loco essent, dominos erga se
optarent.
V. Diebus dominicis, ne permittant domini
in suis ditionibus negotiationes, forumque publi-
cum, neque iisdem diebus colonos suos ullis
laboribus aut vecturis onerent.
VI. Cum hoc praecipuum sit parentum munus,
ut suos liberos in vera sinceraque religione, in
dei timore et pietate institui curent, nefas est
christianorum ac evangelicorum hominum liberos,
discendi gratia scholas blasphemorum et idololatra-
rum frequentare.
IV. Quarto.
Quartus synodi Cracoviensis actus erat.
De arrianabaptistis.
Ex his cum aliquot concionatores et auditores
suapte ad synodum nostram venissent, et de suo
dogmate ibidem disserere vellent, synodus post
gravem de iis deliberationem denegavit eis collo-
quium ac disputationem et tale decretum fecit:
Siquidem arrianabaptistae ex nobis egressi
non manent in doctrina Christi ac fide de vero
261
districtuali synodo ab omnibus ministris et patronis
suffragiis liberis eligantur, postea a superatten-
dente ejusdem districtus et ab aliquot ministris
inaugurentur.
Quorum haec sunt officia.
I. Obstringet eos sub conscientia synodus et
ecclesia, ut sedulo observent ministros, quo veram
et orthodoxam doctrinam pure, fideliter et dili-
genter proponant, utque vitam piam et modestam
agant. Quodsi animadverterint quempiam illorum
errare et scandalum praebere, monere debent
hominem, ac si res postulaverit, propter enorme
aliquod peccatum a ministerio eum suspendent,
consilio superattendentis, usque ad synodum. Sic
etiam erga singulos fratres se gerent, ut errantem
coherceant, observatis tamen disciplinae ecclesiasticae
gradibus.
II. Ad synodos omnes proficisci debent et
una cum superattendente ecclesias visitabunt.
III. Curare debent et commonefactionum assi-
duitate efficere, ut bona ecclesiastica restituantur,
ad usum ministrorum et ecclesiarum.
IV. Operam dabunt ut ministri victum
necessarium et habitationem commodam habeant,
neve ulla injuria aut gravamine affligantur.
V. Constitutiones synodicas ad executionem
debent perducere atque omnes controversias inter
fratres componere. Officio vero fungentur tantum
ad synodum, quos vel in eodem confirmare, vel
movere, aliosque substituere, liberum erit synodo.
III. De synodis.
Synodi duplices in singulis districtibus cele-
brari debent, altera particularis, quater in anno,
altera vero districtualis, semel in anno.
IV. De ministris.
I. Ministerium nemo sibi usurpare, neque se
quisquam sua praesumtione mittere potest. sed
superattendens in synodis districtualibus ministros
eligere, ordinare et mittere debet.
II. Neque etiam quisquam vocationem et
stationemsuam aut munus pastorale sibi com-
missum suo arbitratu deseret, sine consensu totius
synodi et patronorum suorum.
III. Patronus privata sua autoritate ac
voluntate, nec recipiat, nec dimittat, multo minus
ejiciat ministrum, sed ejusmodi negotia in con-
sessu seniorum proponat et expediat.
IV. Nulli ministrorum coeterorumve fratrum
liberum sit in lucem emittere libros, vel manu-
scriptos vel impressos absque consensu totius
synodi.
EX WLODISLAVIENSI SYNODO DISTRIC-
TUALI CONSTITUTIONES, IN HAC CRACO-
VIENSI GENERALI RECEPTAE.
I. Cohibeantur et procul arceantur omnia
vitia, profusae commessationes, ingluvies ac ebrietas,
maledicta, choreae, fastus et luxus in vestitu,
quem vitare debent cujuslibet, conditionis homines,
omni in loco, maxime vero in sacris coetibus, ne
offensionis causam praebeant.
II. Nuptiae summa cum honestate modestia
et morum sanctimonia celebrentur.
II. Publica hospitia seu cauponae sint hone-
statis domicilia, bene in omnibus ordinata et
provide constituta. Ita ut et potus et caetera ad
victum hominum atque jumentorum pertinentia
tam peregrinis quam indigenis necessaria in eis
inveniri possint. In quibus ne fiant conventicula
puellarum et quarumlibet faeminarum suspecta, ac
praesertim nocturna. Domini id curare, cumque
choreis, lusus chartarum etc. ac similia vitia severe
prohibere debent.
IV. Subditorum habeatur summa ratio, ut
ita christianum amorem, humanitatemque debitam
ab ipsis dominis et eorum procuratoribus experian-
tur. Laboribus nimiis ne opprimantur, sed quan-
doque relaxatione et remissione ii fruantur. Labor
ab ipsis bidui vel ad summum tridui septimanatim,
nec ultra exigendus est. Census et aliae pensiones
ab ipsis juste et clementer sine gravamine et
oppressione accipiantur. Nempe ita sese erga
subditos suos gerant domini, quales, si in istorum
proximorum suorum loco essent, dominos erga se
optarent.
V. Diebus dominicis, ne permittant domini
in suis ditionibus negotiationes, forumque publi-
cum, neque iisdem diebus colonos suos ullis
laboribus aut vecturis onerent.
VI. Cum hoc praecipuum sit parentum munus,
ut suos liberos in vera sinceraque religione, in
dei timore et pietate institui curent, nefas est
christianorum ac evangelicorum hominum liberos,
discendi gratia scholas blasphemorum et idololatra-
rum frequentare.
IV. Quarto.
Quartus synodi Cracoviensis actus erat.
De arrianabaptistis.
Ex his cum aliquot concionatores et auditores
suapte ad synodum nostram venissent, et de suo
dogmate ibidem disserere vellent, synodus post
gravem de iis deliberationem denegavit eis collo-
quium ac disputationem et tale decretum fecit:
Siquidem arrianabaptistae ex nobis egressi
non manent in doctrina Christi ac fide de vero