Metadaten

Wolgast, Eike [Editor]; Seebaß, Gottfried [Editor]; Heidelberger Akademie der Wissenschaften [Editor]; Kirchenrechtliches Institut der Evangelischen Kirche in Deutschland [Editor]; Sehling, Emil [Bibliogr. antecedent]
Die evangelischen Kirchenordnungen des XVI. Jahrhunderts (4. Band): Das Herzogthum Preussen, Polen, die ehemals polnischen Landestheile des Königreichs Preussen, das Herzogthum Pommern — Leipzig: O.R. Reisland, 1911

DOI Page / Citation link: 
https://doi.org/10.11588/diglit.26785#0489
Overview
loading ...
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
Agenda von 1569.

171

vorgeten unde vorlaren, sunder jarlick gesungen
werden, up de festdage, edder jo up de sondage,
vör edder na, wenn sölcke dage im jare vallen.
Darinne kan men gebruken des cantionals
Lucae Lossii, efft idt wol in weinich noten, mit
der alhir van olders gewönliken note in anti-
phonen, responsorien, sequentiell unde der geliken,
nicht aller dinge aver ein kümpt, dennoch schal
men idt in alle kercken unde scholen köpen.
Unde wor up dörperen de gelegenheit is, dat
pastor unde cöster ock latinisch singen könen, dat
schölen se doen, tom exercitio, in vesperen, metten,
unde tom anvange im officio, wenn neen edder
weinich volk in der kercke is, unde to dem be-
hoeff schal men datsülvige cantional edder psalmo-
diam Lossii, up dörperen in de kercken köpen.
Wenn överst de gemeine tosamende kümpt, so
schal men düdisch singen, up dat alle ding in
christliken vorsamlingen tor beteringe gesche.
Vam advente, wat men in der tidt, up de werkeldage, in
steden unde up dörperen predigen schal.
In steden schal men de erste weke des ad-
vends up de werkeldage predigen de prophecien
van dem tokümpstigen messia, Gen. 3, Gen. 12,
Gen. 26., Gen. 28., welkere dorch dat exempel
Josephs in Egypten vorklaret unde betüget sint.
Dise alle kan men in einem sermon proponeren,
nicht langwilige sermones cum apparatu dar van
doen, sunder dat volk eintfoldich, kort unde
düedlick van disem artikel, nömliken van Christus
person unde amte unde wo he van anbeginne
den vederen togesecht unde vorkündiget is, mit
vlite leren.
Dar na Gen. 49., Num. 24., Deut. 18. : De
kan men ock in einem sermon begripen, de ge-
meine van der persone, amt unde güderen messie,
unde wo de tosagen mer unde mer vorklaret sint,
underrichten.
Item 2. Samuel. 7., Esa. 7., 61., Jer. 23.,
Haggei 1. De kan men ock in einem edder twe
sermone vaten.
In der andren weke des advends schal men
up de werkeldage predigen dat 24. unde 24. capitel
Matthei, de predigen des herren Christi vam
jüngsten dage, de kan men ock in twe, dre edder
veer sermonen, na gelegenheit, proponeren.
In der drüdden weke des advents schal men
in steden predigen edder repeteren den catechis-
mum, also dat he in achte edder tein dagen tom
ende kame.
Na dem veerden sondage des advents vor
dem hiligen christdage schal men in steden pre-
digen de prophecien, Esaie 36., 61. Item 40. Mal.
3. unde 4. de mit den evangelien des drüdden
unde veerden sondages im advente averein kamen.

Idt mögen ock de prediger, sunderlick in
steden, des adventes predigen anvangen, in der
weke vor dem ersten sondage des adventes, nöm-
liken up de werkeldage na deme lesten sondage
trinitatis, up dat se mer tidt hebben, de prophe-
cien im olden testamente unde de predigen des
herren Christi vam jüngesten dage, Matth. 24., 25.
rickliker ut to legende.
Am christavende edder den dach to vörne,
wennt gelegen is, schal men predigen, Matt. 1.:
Cum esset desponsata mater Iesu Maria Ioseph,
etc. bet to ende des capitels, unde der christliken
gemeine dar in vorkleren, unde wo he hir ge-
gründet is, leren den artikel unses christliken
gelovens, de virginitate Mariae: Welckeren hir mit
einem geiste unde munde betügen, de evangeliste
Mattheus, Joseph Marien eeman, Gabriel de engel,
de prophete Esaias, de hilige geist, de men alle
in diser historie Matth. 1. na einander hört
unde süet.
Advendt up den dörperen.
In der ersten weke des advents schal men up
dörperen, des fridages edder in der wekenprediget,
dem volke vörlesen, dat 24. unde 25. capitel
Matthei, mit der summarie Viti edder desülvigen
men kort up eine stunde utlegen unde dar up de
letanie holden.
In der andern weke des adventes schölen de
dörp parrherren predigen de prophecien ut Mose,
van der tokumpst Christi Gene. 3., 12., 26., 28., 49.,
Num. 24., Deut. 18. Van des messie person,
amt, güderen, unde wo de tosage mer unde mer
vorkleret is.
In der drüdden weke deprophecien,2.Samuel.7.,
Esai. 7., 9., 36., 61. Jerem. 23., Haggei 1. Item
van Johanne, Esaie 40., Malach. 3., 4.
Vorstendige, godtfrüchtige pastores werden
wol weten, wo se dise prophecien ut den gemelten
capitelen nemen, eine na der andren dem volke
vorlesen, unde se upt körteste summarie utlegen,
edder dem volke sölken text allene dütlick vör-
lesen schölen, unde dar bi underricht doen, wo
Christus gades söne, van anbeginne togesecht is,
wo he scholde in de werlt kamen, minsche werden,
van einer jungfruwen, dat he godt unde minsche,
unse vorlöser, heiland, hogeprester unde köning
were, wo he dorch Johannem den döper, sinen
vörgenger, scholde apenbaret werden, dat sölckes
allent to vörne dorch de propheten vorkündiget
is, item, wo Christus werde wedder kamen tom
jüngesten gerichte.
Wor up dörperen mer alse eine kercke sint,
edder vele capellen, dar wert se ein truw pastor
ock wol utdelen unde dem volke vördragen.
 
Annotationen
© Heidelberger Akademie der Wissenschaften