DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.26785#0503
Statuta synodica. 1574.
485
VII.
In synodo fiat examen ex textu biblico, ex
locis communibus Philippi, vel ex nostro examine
ordinandorum, et ex catechismo.
VIII.
Interdum superintendens cuilibet pastori locum
aliquem doctrinae, aut partem catechismi, in
synodo breviter explicandam iniungat, vel disputa-
tionem utilem et perspicuam instituat, aut recita-
tionem declamationis alicui mandet, ut ministros
verbi judicandis et solvendis argumentis contrariis
exerceat, et idoneos in usu styli retineat.
IX.
Ut inter omnes doctrinae consensio serve-
tur, praepositi et provisores synodi vocent, quo-
libet mense, exceptis tamen hybernis, Novembre,
Decembre, Januario, Februario, unum ex vicinis
pastoribus, fratrem ejus synodi, qui ipsis audienti-
bus concionem habeat, idque fiat ordine, nisi
loginquitas loci, vel aetas, vel alia prohabilis
causa, de judicio superintendentis, excuset quem-
piam.
Secundum caput.
De ceremoniis, et officiis ministerii
in ecclesia.
I.
Omnes ecclesiae, quotquot in ditione illustrissi-
morum principum, ducum Stetini Pomeraniae,
Cassubiorum et Wandalorum, principum Rugiae,
et comitum Gutzkoviae, sitae sunt, jure patronatus
earum ad quemcunque pertinente, subditae et
conformes sint communi totius Pomeraniae ordi-
nationi ecclesiasticae et agendae, quae consensu
ordinum, ab illustrissimis princibus publicata est.
II.
Ceremoniae ecclesiasticae omnes, tum diebus
festis et dominicis, tum etiam in hebdomada,
serventur, et fiant juxta ordinationem eeclesiasti-
cam et formulam agendae. Si quis contra fecerit,
et alios ritus, in peragendis publicis sacris officiis
ecclesiae, proterve usurpare, vel quispiam, violata
recepta confirmitate in ceremoniis, innovare petu-
lanter attentaverit, aut per ignaviam officio suo
desit, a synodo et superintendente punietur, vel
res, pro conditione facti, remittetur ad con-
sistorium. Pastores igitur attente legant librum
agendae, et dent, operam, ut, quae pie et bene
praescripta sunt, pie et recte intelligant, et rite
usurpent. In ritibus autem humanis sciant, semper
excipi libertatem christianam, si fiat violatio in
casu verae necessitatis, sine petulantia et sine
scandalo ad alios.
III.
Catechismum pastores sedulo exerceant, et
inculcent populo. Lecto ad altare evangelio, partem
ejus, cum forma confessionis, ecclesiae praelegi
curent. In civitatibus diebus dominicis habeatur
ordinaria concio catechismi, in quo singulis anni
quadrantibus pueri examinandi sunt, et servanda
catechumenorum confirmatio, ut in agenda prae-
cipitur. In pagis, diebus dominicis, pastoris a
prandio in catechismo brevem concionem habeant;
qua finita, ad aram juventutem in eo erudiant.
Quater in anno pueros in catechismo examinent,
et ritum confirmationis instituant, nec pueros ad
communionem coenae domini admittant, priusquam
confirmati sunt, quo nervo facile cogent omnes,
ut catechismum discant.
IV.
In induenda in pagis veste linea ad altare
ante concionem, cum desunt communicantes, quod
in civitatibus raro accedit, sciant pastores, in
synodis placuisse patribus nostris: 1. Propter con-
formitatem, eo quod animadverterent, alios eam
induere, alios non induere: Ne igitur ad aram in
ecclesiis dissimilitudo esset, quae scandalum apud
vulgum vel calumnias pareret, visum fuit, decere
uniformiter omnes eam induere. 2. Propter re-
verentiam ministerii apud vulgus, eo quod pleri-
que pastoris in pagis, stantes sine veste sacra ad
aram, in facie ecclesiae, aut pannoso aut scurrili
vestitu, se et ministerium saepe deformant, in
qua re cum nihil a nobis in gratiam papae fiat,
et omnis impia opinio absit, nulla disputatione
opus est.
V.
Diebus sabbathi, et in vigiliis festorum.
pastores cum custodibus juxta agendam, in templo
decantent preces vespererum, et sedulo consue-
faciant populum, ut communicaturi ad vesperas
veniant, exhortationem de confessione audiant, et
pie se ad usum sacramenti praeparent, nec quem-
quam promiscue ad coenam domini admittant, nisi
exhortationi interfuerit.
VI.
Magna cura servetur privata absolutio, au-
diendis seorsim singulis confitentibus. Si confluant
plures, quam una vice privatim audiri queant,
pastor hortetur aliquos, ut sequente die sabbathi
redeant. Si quis minister verbi ipse coena domini
velit uti, absolutionem petat ante a collega, vel
vicino suo, nisi in casu necessitatis diversum fieri
oporteat.
VII.
In concionibus de baptismo, pastores ex ordi-
natione ecclesiatica pie et modeste admoneant et
485
VII.
In synodo fiat examen ex textu biblico, ex
locis communibus Philippi, vel ex nostro examine
ordinandorum, et ex catechismo.
VIII.
Interdum superintendens cuilibet pastori locum
aliquem doctrinae, aut partem catechismi, in
synodo breviter explicandam iniungat, vel disputa-
tionem utilem et perspicuam instituat, aut recita-
tionem declamationis alicui mandet, ut ministros
verbi judicandis et solvendis argumentis contrariis
exerceat, et idoneos in usu styli retineat.
IX.
Ut inter omnes doctrinae consensio serve-
tur, praepositi et provisores synodi vocent, quo-
libet mense, exceptis tamen hybernis, Novembre,
Decembre, Januario, Februario, unum ex vicinis
pastoribus, fratrem ejus synodi, qui ipsis audienti-
bus concionem habeat, idque fiat ordine, nisi
loginquitas loci, vel aetas, vel alia prohabilis
causa, de judicio superintendentis, excuset quem-
piam.
Secundum caput.
De ceremoniis, et officiis ministerii
in ecclesia.
I.
Omnes ecclesiae, quotquot in ditione illustrissi-
morum principum, ducum Stetini Pomeraniae,
Cassubiorum et Wandalorum, principum Rugiae,
et comitum Gutzkoviae, sitae sunt, jure patronatus
earum ad quemcunque pertinente, subditae et
conformes sint communi totius Pomeraniae ordi-
nationi ecclesiasticae et agendae, quae consensu
ordinum, ab illustrissimis princibus publicata est.
II.
Ceremoniae ecclesiasticae omnes, tum diebus
festis et dominicis, tum etiam in hebdomada,
serventur, et fiant juxta ordinationem eeclesiasti-
cam et formulam agendae. Si quis contra fecerit,
et alios ritus, in peragendis publicis sacris officiis
ecclesiae, proterve usurpare, vel quispiam, violata
recepta confirmitate in ceremoniis, innovare petu-
lanter attentaverit, aut per ignaviam officio suo
desit, a synodo et superintendente punietur, vel
res, pro conditione facti, remittetur ad con-
sistorium. Pastores igitur attente legant librum
agendae, et dent, operam, ut, quae pie et bene
praescripta sunt, pie et recte intelligant, et rite
usurpent. In ritibus autem humanis sciant, semper
excipi libertatem christianam, si fiat violatio in
casu verae necessitatis, sine petulantia et sine
scandalo ad alios.
III.
Catechismum pastores sedulo exerceant, et
inculcent populo. Lecto ad altare evangelio, partem
ejus, cum forma confessionis, ecclesiae praelegi
curent. In civitatibus diebus dominicis habeatur
ordinaria concio catechismi, in quo singulis anni
quadrantibus pueri examinandi sunt, et servanda
catechumenorum confirmatio, ut in agenda prae-
cipitur. In pagis, diebus dominicis, pastoris a
prandio in catechismo brevem concionem habeant;
qua finita, ad aram juventutem in eo erudiant.
Quater in anno pueros in catechismo examinent,
et ritum confirmationis instituant, nec pueros ad
communionem coenae domini admittant, priusquam
confirmati sunt, quo nervo facile cogent omnes,
ut catechismum discant.
IV.
In induenda in pagis veste linea ad altare
ante concionem, cum desunt communicantes, quod
in civitatibus raro accedit, sciant pastores, in
synodis placuisse patribus nostris: 1. Propter con-
formitatem, eo quod animadverterent, alios eam
induere, alios non induere: Ne igitur ad aram in
ecclesiis dissimilitudo esset, quae scandalum apud
vulgum vel calumnias pareret, visum fuit, decere
uniformiter omnes eam induere. 2. Propter re-
verentiam ministerii apud vulgus, eo quod pleri-
que pastoris in pagis, stantes sine veste sacra ad
aram, in facie ecclesiae, aut pannoso aut scurrili
vestitu, se et ministerium saepe deformant, in
qua re cum nihil a nobis in gratiam papae fiat,
et omnis impia opinio absit, nulla disputatione
opus est.
V.
Diebus sabbathi, et in vigiliis festorum.
pastores cum custodibus juxta agendam, in templo
decantent preces vespererum, et sedulo consue-
faciant populum, ut communicaturi ad vesperas
veniant, exhortationem de confessione audiant, et
pie se ad usum sacramenti praeparent, nec quem-
quam promiscue ad coenam domini admittant, nisi
exhortationi interfuerit.
VI.
Magna cura servetur privata absolutio, au-
diendis seorsim singulis confitentibus. Si confluant
plures, quam una vice privatim audiri queant,
pastor hortetur aliquos, ut sequente die sabbathi
redeant. Si quis minister verbi ipse coena domini
velit uti, absolutionem petat ante a collega, vel
vicino suo, nisi in casu necessitatis diversum fieri
oporteat.
VII.
In concionibus de baptismo, pastores ex ordi-
natione ecclesiatica pie et modeste admoneant et