Metadaten

Wolgast, Eike [Hrsg.]; Seebaß, Gottfried [Hrsg.]; Heidelberger Akademie der Wissenschaften [Hrsg.]; Kirchenrechtliches Institut der Evangelischen Kirche in Deutschland [Hrsg.]; Sehling, Emil [Begr.]
Die evangelischen Kirchenordnungen des XVI. Jahrhunderts (7. Band = Niedersachsen, 2. Hälfte, 1. Halbband): Erzstift Bremen, Stadt Stade, Stadt Buxtehude, Stift Verden, Stift Osnabrück, Stadt Osnabrück, Grafschaft Ostfriesland und Harlingerland — Tübingen: J.C.B. Mohr (Paul Siebeck), 1963

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.30042#0483
Lizenz: Freier Zugang - alle Rechte vorbehalten
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
Leeraner Coetusordnung 1583

De ratione sumtuum,

Caput IV.

Postremo cum citra impensas neque coetus ipse,
nec in eo destinata exercitia ecclesiastica foveri pos-
sint, ut impraesentiarum res nostrae comparatae
sunt... aptus.., 74.

1. Quilibet quoque anno pernam unam, et in ae...
duodeviginti... 75 feris aestimatum contribuito.

2. Quicquid 76 contributum a fratribus fuerit ad
communem coetus usum, id omne convertitor.

3. Qui recens advenerit, aut in locum commodio-
rem translatus fuerit, petasone coetum exornato.

4. Pauperes, et qui coetui ministrant, a ferendo
sumtuum onere immunes habentor.

5. Luxus et ebrietas inter fratres ne feruntor.

6. Unico ferculo, adhibitis caseo et butyro, fratres
contenti sunto.

7. Qui a prandio sese avulserint, nihilominus, quod
lege prima constitutum est, pendunto.

8. Si qui secus fecerint, fierive curaverint, censu-
ram coetus experiuntor.

Haec fere sunt, quae de coetus nostri synodici
modo ac forma in mentem nunc nobis venere. Et
confidimus ea, ut verbo Dei consentiunt. Ita ex re
ecclesiae, si observentur, futura, demisse et ea, qua
decet animi subiectione, rogantes, ut illustris comes,
dominus noster beneficentissimus etc., ea ipsa si pla-
cuerint (nam alioqui commodiorem rationem humi-
liter admittere parati sumus) 77, sigillo et manu sua
clementer 78 confirmare et rata habere, ne 79 grave-
tur. Id si impetraverimus, afferet ea res ad illustran-
dam Dei gloriam, ad ecclesiae emolumentum, ad
ipsius illustris domini nostri laudes, ad totius deni-
que patriae huius honorem, decus, incolumitatem
et tranquillitatem adiumenti quam plurimum.

Quod reliquum est, quam subiectissime promitti-
mus, illustris domini nostri vicissim nos in precibus
ad Deum, pro eo 80 ac par est [!], memores futuros,

74 Hier weisen alle Abschriften Lücken auf.

75 Auch die Lücken in diesem Satz finden sich in allen

Abschriften. 76 Rigts: Quidquid.

77 Wie oben S. 442 bei Anm. 54.

78 Rigts: clementes.

79 Rigts schreibt darüber: (non).

80 Auricher Abschrift: ea. — Die Emder Abschriften wie

der Text. 81 Emder Abschriften: eiusque.

82 = Zusammenkunft; vgl. oben S. 414, Anm. 4.

eius 81 generositati non modo omne obsequium debi-
tum bona fide praestituros, verum etiam officium no-
strum, in ministerio ecclesiastico pro viribus, quas
Deus sufficiet, diligenter facturos.

Oramus autem Deum, Patrem Domini nostri Iesu
Christi, ut et generosissimum comitem, dominum
nostrum beneficentissimum, clementer protegat, et
ecclesiam huius patriae, cum ipso ministrorum verbi
coetu ac toto ecclesiae corpore per universum ter-
rarum orbem, et cunctis piis, in veritate sua sancti-
ficet atque conservet. Amen.

Der wolgeborner herr, herr Johan, graf und herr
zu Oistfrießland etc., hat diese Formulam constitu-
tionis coetus Lyranae dioeceseos nach vorlesung der-
selben sich also gefallen laßen und wollen dieselben
hirmit desfals bestettigt haben, mit ernstem bevelch,
das von allen pastoren und predicanten derselben
nachgelebet werde. Urkundl. ihrer handverzeichnus
und ufgedruckten pittschaften. Datum Lerortt, am
12. Septembris anno etc. 1583. (unterstund)

Johan graff und her zu Oistfriesl.
[Andeutung des Siegels]

Demnach der wolgeborner herr, herr Johan, graf
und herr zu Ostfrießland etc., hiebevorn die verord-
nung tuen laßen, das der coetus und der semptlichen
predicanten beieinkumpst 82 zu Lehr wochentlich
nach gelegenheit stedts soll gehalten werten, und hie-
bei ein nottig werk ist, daß auch censura morum jahr-
lichs zu etlichen maln mitgehalten werten, so ist ihr
G. ernstlichs, auch gnedigs bevelch, das die kirch-
schworen und etliche der eltisten aus einem jeden
kerspell 83, welche zu dem ende dahin gefurdert wer-
den, daselbst auf alsulche zeit sollen erscheinen, ge-
stalt das also dis werk zum fruchtbarlichsten möge
verrichtet werden, bei vermeidung ihrer G. ungnadt
und arbitrari straff. Urkund ihrer auf spatium auf-
getruckten pittschafts. Dat. Stickhausen, den 24ten
May a[nn]o 1584 84. [Andeutung des Siegels]

83 = Kirchspiel; vgl. oben S. 22, Anm. 28.

84 Das Protokoll vom 4. Juni 1584 vermerkt: Otto
Mayer, secretarius, a generoso comite Iohanne, do-
mino nostro clementissimo, ad coetum nostrum ab-
legatus est, ut singulos admoneat, ut mandato co-
mitis obediant (et coetum) diligenter frequentent,
quod omnino coetus requirit. - Der gräfliche Sekre-
tär Otto Mayer (Meyer) wird quellenmäßig auch
1582, 1585 und 1586 erwähnt; vgl. J. König, 516.

29*

451
 
Annotationen
© Heidelberger Akademie der Wissenschaften