DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.41986#0093
Gerhard Hallen: Gusanus-Texte II: 1. De auctoritate presidendi. 93
verus monarcha non habet superiorem; ergo papa, cum non habet
superiorem in terris, a nullo poterit puniri, sed ipse omnes alios et
regere et corripere habet. Ergo auctoritative et jurisdictionaliter
presidere per se vel suos habet in concilio generali.
In oppositum est decretum generalis concilii Constantiensis,
ubi dicitur, quod in hiis, que ad heresim et scismatis pertinent
exstirpationem et generalem ecclesie in capite et in membris refor-
mationem, omnis homo cuiuscumque status aut preeminentie, etiam
si papalis aut imperialis existat, generali concilio tenetur obedire.
Quod si non fecerit, debite pene et correptioni subiciatur. Mani-
festum est autem, quod nemo tenetur obedire, nisi suo superiori.
Nec etiam potest juridice quis auctoritative presidere in foro, ubi
judicandus venit, cum nemo in propria causa debeat esse judex.
Non enim potest quis esse judex et reus.
Pro responsione ad istam questionem notanda sunt aliqua.
Primo, quod multiplex est presidentia. Nam quedam est hono-
rativa, alia est jurisdictionalis et coherciva, qua judices president
in suis foris.
Et proportionabiliter intelligendum est de capite. Nam caput
quandoque dicitur ille, qui habet honorabiliorem alicubi locum,
sicut primo Regum 9 dicitur, quod Samuel dedit Sauli locum in
capite eorum, qui fuerant invitati. Et Job 29: Si voluissem, in-
quit, ire ad eos, sedebam primus.
Alio modo longevior sive in aliqua dignitate constitutus
dicitur caput, secundum illud Ysa. 9: Longevus et honorabilis, ipse
est caput.
Tertio modo dicitur ille caput, qui habet directionem et
jurisdictionem cohercivam in alios, ut primo Regum 15 ad Saul
1. verus monarcha: quia papa. 1/2. ergo-terris: ideo. 2. nullo add. ipse.
2/3. et regere: et om. 3. corripere: corrigere. Ergo om. 4. habet om.
5. generalis om. 6. heresim: add. pertinent. et: vel. pertinent om.
9. existat: add. dignitatis. 10. correptioni: correctioni. correptioni:
add. condigne. 12. etiam potest: potest etiam. quis: add. aut.
auctoritative: auctorisaliter. 19. proportionaliter. 20. ille om. qui: quod,
alicubi om. 21. sicut: ut. dedit: add. soli. 22. fuerant om. invitati:
add. erant. 23. primus: primo. 25/26. secundum — est caput om.
27. modo om. 28/29. ad Saul dicitur: dicitur ad Saul.
5. Vide inferius Anhang 2.
21. 1 Regum 9, 22.
22/23. Si — primus: Job 29, 25.
25/26. Longevus — caput: Isai. 9, 15.
5
10
15
20
25
verus monarcha non habet superiorem; ergo papa, cum non habet
superiorem in terris, a nullo poterit puniri, sed ipse omnes alios et
regere et corripere habet. Ergo auctoritative et jurisdictionaliter
presidere per se vel suos habet in concilio generali.
In oppositum est decretum generalis concilii Constantiensis,
ubi dicitur, quod in hiis, que ad heresim et scismatis pertinent
exstirpationem et generalem ecclesie in capite et in membris refor-
mationem, omnis homo cuiuscumque status aut preeminentie, etiam
si papalis aut imperialis existat, generali concilio tenetur obedire.
Quod si non fecerit, debite pene et correptioni subiciatur. Mani-
festum est autem, quod nemo tenetur obedire, nisi suo superiori.
Nec etiam potest juridice quis auctoritative presidere in foro, ubi
judicandus venit, cum nemo in propria causa debeat esse judex.
Non enim potest quis esse judex et reus.
Pro responsione ad istam questionem notanda sunt aliqua.
Primo, quod multiplex est presidentia. Nam quedam est hono-
rativa, alia est jurisdictionalis et coherciva, qua judices president
in suis foris.
Et proportionabiliter intelligendum est de capite. Nam caput
quandoque dicitur ille, qui habet honorabiliorem alicubi locum,
sicut primo Regum 9 dicitur, quod Samuel dedit Sauli locum in
capite eorum, qui fuerant invitati. Et Job 29: Si voluissem, in-
quit, ire ad eos, sedebam primus.
Alio modo longevior sive in aliqua dignitate constitutus
dicitur caput, secundum illud Ysa. 9: Longevus et honorabilis, ipse
est caput.
Tertio modo dicitur ille caput, qui habet directionem et
jurisdictionem cohercivam in alios, ut primo Regum 15 ad Saul
1. verus monarcha: quia papa. 1/2. ergo-terris: ideo. 2. nullo add. ipse.
2/3. et regere: et om. 3. corripere: corrigere. Ergo om. 4. habet om.
5. generalis om. 6. heresim: add. pertinent. et: vel. pertinent om.
9. existat: add. dignitatis. 10. correptioni: correctioni. correptioni:
add. condigne. 12. etiam potest: potest etiam. quis: add. aut.
auctoritative: auctorisaliter. 19. proportionaliter. 20. ille om. qui: quod,
alicubi om. 21. sicut: ut. dedit: add. soli. 22. fuerant om. invitati:
add. erant. 23. primus: primo. 25/26. secundum — est caput om.
27. modo om. 28/29. ad Saul dicitur: dicitur ad Saul.
5. Vide inferius Anhang 2.
21. 1 Regum 9, 22.
22/23. Si — primus: Job 29, 25.
25/26. Longevus — caput: Isai. 9, 15.
5
10
15
20
25