BRIEFE AN FRIEDRICH NAUSEA (jANUAR I 541)
17
praestanda sunt, vires et successum atibi donet. In eo convalescea et corroborare feli-
cissimebl.
I 292 I cMartinus Bucerusc Domino Friderico Nauseae detc. salutem plurimamd dicit.
eQuia admodum synceram erga ecclesiam Christi ac me etiam, tam humile eiusf
membrum, charitatem prae te fers, quam ego quoque ex animo exosculor, cupio te-
cum de succurrendo ecclesiae laboranti graviter et ut coram Domino colloqui. Ita-
que cum et ad secundam horam rursus ad publicum colloquium eundum sit, cras au-
tem, ut arbitror, vel ante prandium non colloquemur, si per valetudinem et negocia
possis, conveniam te crasg, nisi aliud velis, hora septima, vel etiam, si hferre possish,
citius. Mane enim minus forsan alii obturbabunt 'te. Optime valeas1.
Ex diversorio nostro hac ipsa hora'2.
a-a) donet tibi. Tu revalesce A.
b) hinzugefügt: Dominationi Tuae in Domino deditissimus M. Bucerus A.
c-c) Eximio viro atque Domino A.
d-d) Regiae Maiestatis a consiliis et sacris concionibus, designato Episcopo Viennensi, domino
ac patrono suo cum primis colendo salutem A.
e) hinzugefügt: Vir amplissime ac domine Reverende. A.
f) eius A; nunc B.
g) hinzugefügt: et A
h-h) fieri possit A
i -i) Dominatio Tua optime valeat A.
]) hinzugefügt: Dominationi Tuae deditissimus M. Bucerus. Si placeat hora a me constituta, fa-
ciat Tua Dominatio puero huic nostro tantum significari me facere debere ut scripsi.
Die dein Dominica, quae fuit XVI. Ianuarii anno MDXXXXI. circiter horam octavam ante pran-
dium ad Dominum Nauseam in hospitio ipsius ad concionatorem Vuormatiensis ecclesiae venit
Dominus Martinus Bucerus ac ipsum more solito reverenter et admodum placide salutavit. Cui ipse
Nausea vicissim, prout par erat, respondit ac deinde, quantumvis supra quam credi potest valetudi-
narius, in haec propemodum verba loqui coepit.
Venerande ac idem mihi multas ob causas, quas nunc recensere non vacat, omnino suspiciende,
quamvis ego pridem summopere tuam presentiam desyderaverim, tecum non secus atque cum eo,
qui apud tuos ex merito gratus [Drf. gratia], prae caeteris valeas auctoritate et eruditione, serio colla-
turus de nunquam satis deplorando reipublicae christianae statu eo nimirum animo, ut ipse cum tuis
una mecum post tot ac tanta demum ipsius incommoda et dispendia consuleres, quo illi pacto per-
quam commodissime succurri posset, modo tamen te oculato teste3 conspiciente non ita viribus ob
adversissimam valetudinem, qua tot nunc diebus acerbissime discrutior, sufficio ut quae vellem fa-
cile prestare [Drf. prefari] possim. Pergratum proinde mihi, quantumvis valetudinario, fuerit, ut
submotis omnibus ambagibus optatissimi tui adventus sigillatim4 causam declares et quid me
deinde facturum velis ac in quem modum deploratissimo reipublicae christianae statu succursurum,
1. Zu datieren auf den 13. Januar 1541; s. S. 16,11. Die endgültige Antwort der protestierenden
Stände wurde am 12. Januar gegeben; s. ADRG 2,11, S. 1352,26-30.
2. Zu datieren auf den 15. Januar 1541. An diesem zweitenTag der öffentlichen Disputation zwi-
schen Eck und Melanchthon fing man morgens früh um 8 Uhr an und nachmittags um 3 Uhr. Sonn-
tag, den 16. Januar fing man erst um 2 Uhr nachmittags an; s. ADRG 2,11, S. 1050,26-34.
3. Für den Ausdruck s. Erasmus, Adagia 1554, ASD 11,4, S. 60-61.
4- sigillatim = singulatim = singillatim = einzeln.
17
praestanda sunt, vires et successum atibi donet. In eo convalescea et corroborare feli-
cissimebl.
I 292 I cMartinus Bucerusc Domino Friderico Nauseae detc. salutem plurimamd dicit.
eQuia admodum synceram erga ecclesiam Christi ac me etiam, tam humile eiusf
membrum, charitatem prae te fers, quam ego quoque ex animo exosculor, cupio te-
cum de succurrendo ecclesiae laboranti graviter et ut coram Domino colloqui. Ita-
que cum et ad secundam horam rursus ad publicum colloquium eundum sit, cras au-
tem, ut arbitror, vel ante prandium non colloquemur, si per valetudinem et negocia
possis, conveniam te crasg, nisi aliud velis, hora septima, vel etiam, si hferre possish,
citius. Mane enim minus forsan alii obturbabunt 'te. Optime valeas1.
Ex diversorio nostro hac ipsa hora'2.
a-a) donet tibi. Tu revalesce A.
b) hinzugefügt: Dominationi Tuae in Domino deditissimus M. Bucerus A.
c-c) Eximio viro atque Domino A.
d-d) Regiae Maiestatis a consiliis et sacris concionibus, designato Episcopo Viennensi, domino
ac patrono suo cum primis colendo salutem A.
e) hinzugefügt: Vir amplissime ac domine Reverende. A.
f) eius A; nunc B.
g) hinzugefügt: et A
h-h) fieri possit A
i -i) Dominatio Tua optime valeat A.
]) hinzugefügt: Dominationi Tuae deditissimus M. Bucerus. Si placeat hora a me constituta, fa-
ciat Tua Dominatio puero huic nostro tantum significari me facere debere ut scripsi.
Die dein Dominica, quae fuit XVI. Ianuarii anno MDXXXXI. circiter horam octavam ante pran-
dium ad Dominum Nauseam in hospitio ipsius ad concionatorem Vuormatiensis ecclesiae venit
Dominus Martinus Bucerus ac ipsum more solito reverenter et admodum placide salutavit. Cui ipse
Nausea vicissim, prout par erat, respondit ac deinde, quantumvis supra quam credi potest valetudi-
narius, in haec propemodum verba loqui coepit.
Venerande ac idem mihi multas ob causas, quas nunc recensere non vacat, omnino suspiciende,
quamvis ego pridem summopere tuam presentiam desyderaverim, tecum non secus atque cum eo,
qui apud tuos ex merito gratus [Drf. gratia], prae caeteris valeas auctoritate et eruditione, serio colla-
turus de nunquam satis deplorando reipublicae christianae statu eo nimirum animo, ut ipse cum tuis
una mecum post tot ac tanta demum ipsius incommoda et dispendia consuleres, quo illi pacto per-
quam commodissime succurri posset, modo tamen te oculato teste3 conspiciente non ita viribus ob
adversissimam valetudinem, qua tot nunc diebus acerbissime discrutior, sufficio ut quae vellem fa-
cile prestare [Drf. prefari] possim. Pergratum proinde mihi, quantumvis valetudinario, fuerit, ut
submotis omnibus ambagibus optatissimi tui adventus sigillatim4 causam declares et quid me
deinde facturum velis ac in quem modum deploratissimo reipublicae christianae statu succursurum,
1. Zu datieren auf den 13. Januar 1541; s. S. 16,11. Die endgültige Antwort der protestierenden
Stände wurde am 12. Januar gegeben; s. ADRG 2,11, S. 1352,26-30.
2. Zu datieren auf den 15. Januar 1541. An diesem zweitenTag der öffentlichen Disputation zwi-
schen Eck und Melanchthon fing man morgens früh um 8 Uhr an und nachmittags um 3 Uhr. Sonn-
tag, den 16. Januar fing man erst um 2 Uhr nachmittags an; s. ADRG 2,11, S. 1050,26-34.
3. Für den Ausdruck s. Erasmus, Adagia 1554, ASD 11,4, S. 60-61.
4- sigillatim = singulatim = singillatim = einzeln.