DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.29836#0042
3§
ABUSUUM INDICATIO (1541)
que illud sit, suscipere permittunt, asi eaa occasione in cura et administratione eccle-
siae et sedis suae impediatur. A secularibus vero curis sic liberum episcopum et om-
nem clerum esse canones volunt, ut nec tutelam pupillorum nec curationem vidua-
rum illis permittant. Haec sancita sunt in multis conciliis, concilio Niceno can. 6.,
Antiocheno can. 3. et 11., Laodicensi can. 42., Sardicensi 3., 7., 9., 11., 12. et 16., Con-
stantinopolitano 6., Chalcedonensi 3., Carthaginiensi 23., 57., 72., 109., authenticisb
>Quomodo oporteat episcopos<, >Ne quis orat.< et >De sanctissimis episcopis<h
2Cumque episcopi praecipuum munus sit docere populum, non est concedendum
ut episcopi id per alios praestent. Deligi enim debent, ut divus Paulus praecipit, qui
sunt ad docendum idonei et voluntarii1 2 3 4.
4Ita etiamper se ipsos episcopi visitare etinspicere ec-1 219 I clesias suarum dioece-
sium debent. Quare terminos dioecesium sancti patres sic describi et distribui volue-
runt, nec qua amplior sit quam dut episcopus singulas ecclesiasd quotannis semel ipse
adire et cognoscere possit, quomodo sacrum ministerium in ea peragatur5. 6Proinde
etiam eid restituendume erit, quod canones praecipiunt de novis episcopatibus, sic-
ubi populus excrevit, instituendis, fne cuif civitati populosiori suus episcopus desit7.
Sic nec presbyteri alia re occupari debent quam ut doceant populum et verbum Dei
praedicent, sacramenta administrent atque disciplinam exerceant. Unde in concilio
Romano sub divo Gregorio celebrato§ damnati anathemate sunt hpresbyteri et dia-
a-a) cum eiusmodi AB.
b) anthenticis ABC.
c) ut ne AB.
d-d) cuius singulas ecclesias episcopus AB.
e-e) curandum A; curandnm B.
f-f) ut nulli A; ut nnlli B.
g) fehlt in AB.
h-h) qui presbyteri AB.
1. Konzil von Antiochien (341), c. 3, Mansi 2, Sp. 1309; aufgenommen in Decr. Grat. II, Causa 7,
qu. 1, c.24 (Friedberg 1, Sp. 577); c. 11, Mansi 2, Sp. 1313; aufgenommen in Decr. Grat. II, Causa 23,
qu.8, c.27 (Friedberg 1, Sp.963); das sog. Konzil von Laodizäa (343/381), c.42, Mansi 2, Sp. 581;
aufgenommen in Decr. Grat. III, De cons. Dist. 5, c. 37 (Friedberg 1, Sp. 1422); Konzil von Sardika
(343), c. 3, 7, 11, 12, 16, Mansi 3, Sp. 7-20; Konzil von Chalkedon (451), c. 3, COD, S. 88-89; aufge-
nommen in Decr. Grat. I, Dist. 86, c. 26 (Friedberg 1, Sp. 304); der sog. Codex canonum ecclesiae af-
ricanae, c. 23, 71, Mansi 3, Sp.723, 775; Corpus Iuris Civilis, Nov. 6,2; 67,3; 123,5-6. Die Angaben
betreffs der Konzilien von Nizäa und Konstantinopel, des 9. Kanons des Konzils von Sardika und
der Kanones 57 und 109 des Codex canonum ecclesiae africanae stimmen nicht.
2. Utpraelatiper se doceant. [Marg. C].
3. II Tim 2,2.
4. Visitatio ecclesiarum. [Marg. C].
5. Eine derartige Bestimmung ist mir unbekannt. Im >Florilegium patristicumn nennt Bucer sie
nicht; s. BOL 3, S. 96-97.
6. Dioecesesplures faciendae. [Marg. C].
7. Konzil von Sardika (343), c.6, Mansi 3, Sp. 11.
ABUSUUM INDICATIO (1541)
que illud sit, suscipere permittunt, asi eaa occasione in cura et administratione eccle-
siae et sedis suae impediatur. A secularibus vero curis sic liberum episcopum et om-
nem clerum esse canones volunt, ut nec tutelam pupillorum nec curationem vidua-
rum illis permittant. Haec sancita sunt in multis conciliis, concilio Niceno can. 6.,
Antiocheno can. 3. et 11., Laodicensi can. 42., Sardicensi 3., 7., 9., 11., 12. et 16., Con-
stantinopolitano 6., Chalcedonensi 3., Carthaginiensi 23., 57., 72., 109., authenticisb
>Quomodo oporteat episcopos<, >Ne quis orat.< et >De sanctissimis episcopis<h
2Cumque episcopi praecipuum munus sit docere populum, non est concedendum
ut episcopi id per alios praestent. Deligi enim debent, ut divus Paulus praecipit, qui
sunt ad docendum idonei et voluntarii1 2 3 4.
4Ita etiamper se ipsos episcopi visitare etinspicere ec-1 219 I clesias suarum dioece-
sium debent. Quare terminos dioecesium sancti patres sic describi et distribui volue-
runt, nec qua amplior sit quam dut episcopus singulas ecclesiasd quotannis semel ipse
adire et cognoscere possit, quomodo sacrum ministerium in ea peragatur5. 6Proinde
etiam eid restituendume erit, quod canones praecipiunt de novis episcopatibus, sic-
ubi populus excrevit, instituendis, fne cuif civitati populosiori suus episcopus desit7.
Sic nec presbyteri alia re occupari debent quam ut doceant populum et verbum Dei
praedicent, sacramenta administrent atque disciplinam exerceant. Unde in concilio
Romano sub divo Gregorio celebrato§ damnati anathemate sunt hpresbyteri et dia-
a-a) cum eiusmodi AB.
b) anthenticis ABC.
c) ut ne AB.
d-d) cuius singulas ecclesias episcopus AB.
e-e) curandum A; curandnm B.
f-f) ut nulli A; ut nnlli B.
g) fehlt in AB.
h-h) qui presbyteri AB.
1. Konzil von Antiochien (341), c. 3, Mansi 2, Sp. 1309; aufgenommen in Decr. Grat. II, Causa 7,
qu. 1, c.24 (Friedberg 1, Sp. 577); c. 11, Mansi 2, Sp. 1313; aufgenommen in Decr. Grat. II, Causa 23,
qu.8, c.27 (Friedberg 1, Sp.963); das sog. Konzil von Laodizäa (343/381), c.42, Mansi 2, Sp. 581;
aufgenommen in Decr. Grat. III, De cons. Dist. 5, c. 37 (Friedberg 1, Sp. 1422); Konzil von Sardika
(343), c. 3, 7, 11, 12, 16, Mansi 3, Sp. 7-20; Konzil von Chalkedon (451), c. 3, COD, S. 88-89; aufge-
nommen in Decr. Grat. I, Dist. 86, c. 26 (Friedberg 1, Sp. 304); der sog. Codex canonum ecclesiae af-
ricanae, c. 23, 71, Mansi 3, Sp.723, 775; Corpus Iuris Civilis, Nov. 6,2; 67,3; 123,5-6. Die Angaben
betreffs der Konzilien von Nizäa und Konstantinopel, des 9. Kanons des Konzils von Sardika und
der Kanones 57 und 109 des Codex canonum ecclesiae africanae stimmen nicht.
2. Utpraelatiper se doceant. [Marg. C].
3. II Tim 2,2.
4. Visitatio ecclesiarum. [Marg. C].
5. Eine derartige Bestimmung ist mir unbekannt. Im >Florilegium patristicumn nennt Bucer sie
nicht; s. BOL 3, S. 96-97.
6. Dioecesesplures faciendae. [Marg. C].
7. Konzil von Sardika (343), c.6, Mansi 3, Sp. 11.