RESPONSUM DE REFORMANDIS ABUSIBUS (1541)
85
endos dederint, cuius certe rei summa ecclesiam necessitas urget, adenique aliqua eta
egentibus portio deputari.
Haec de bonis ecclesiasticis atque eorum dispensatione et usu.
Ijjal De disciplina populi.
1 Quo haec, quae et ipsa gravissime concidit, restitui possit, necessarium erit primum
omnium, ut praeter ordinarias conciones, quae singulis sacris feriis quam fidelissime
de omnibus doctrinae Christi capitibus habendae sunt, pueritia sacro catechismo di-
ligenter instituatur inb omnibus fidei nostrae articulis, de peccato originali et actuali,
de iustificatione, de veris vitae christianae officiis, de virtute et fructu verbi Dei, de
efficacia et usu sacramentorum et disciplinac ecclesiae; audiatd expositionem simboli
apostolici, precationis dominicae, decem preceptorum, doceatur de praecipuis evan-
gelii locis atque dee officiis christianis. Haec summo studio tradi iuventuti et exigi
etiam ab ea oportet, ut constet, quantum quisque profecerit, obiurgari denique quos
constiterit minus esse attentos2 3.
3Ubi vero1 de his satis instituti fuerint et eo promoverint, ut merito ad mensam
Domini admitti debeant, operepraeciumg est, ut ante coram tota ecclesia fidem suam
profiteantur seque etiam in obedientiam Christi et ecclesiae ipsi suis verbis offerant
et addicant. Post quam professionem fieri pro eis ab ecclesia precationem et imponi
eis a ministris manus conveniet4, eoque pacto veram eis confirmationem, de qua et
Liber ab imperatoria maiestate tradit5, exhiberi. Haec res eo conferet, uth deinde per
totam vitam disciplinae Christi sese libentius subiiciant et, si labantur, facilius erigi,
si a via Domini declinent, citius in eam reduci queant. Eaque ratione censura vitio-
rum, abstentio6, excommunicatio totaque illa salutaris disciplinae severitas commo-
dius restituetur atque in universum metus peccandi, recte vivendi studium, quoti-
dianus1 ad pietatem et sanctimoniam profectus) magis excitabitur et confirmabitur.
a-a) tum etiam aliqua B.
b) de B.
c) Drf. disciplinae A.
d) ac audiat B.
e) fehlt in B.
f) vero adolescentes B.
g) curandum B.
h) ut qui fidem et obedientiam ad hunc modum professi fuerint B.
i) quotidiana B.
]) exercitatio B.
1. Restitutio catechismi. [Marg. B~\.
2. Vgl. für die Straßburger Praxis Bornert, Reforme, S. 174,501-502; BDS 6,3, bes. auch die Ein-
leitung.
3. Restitutio verae confirmationis. [Marg. B\.
4. Für Bucers Auffassungen iiber die Konfirmation und über die Praxis in Straßburg s. Bornert,
Reforme, S. 360-369.
5. Vgl. BDS 9,1, S.435,17-437,10.
6. Die Ausschließung vom Abendmahl.
85
endos dederint, cuius certe rei summa ecclesiam necessitas urget, adenique aliqua eta
egentibus portio deputari.
Haec de bonis ecclesiasticis atque eorum dispensatione et usu.
Ijjal De disciplina populi.
1 Quo haec, quae et ipsa gravissime concidit, restitui possit, necessarium erit primum
omnium, ut praeter ordinarias conciones, quae singulis sacris feriis quam fidelissime
de omnibus doctrinae Christi capitibus habendae sunt, pueritia sacro catechismo di-
ligenter instituatur inb omnibus fidei nostrae articulis, de peccato originali et actuali,
de iustificatione, de veris vitae christianae officiis, de virtute et fructu verbi Dei, de
efficacia et usu sacramentorum et disciplinac ecclesiae; audiatd expositionem simboli
apostolici, precationis dominicae, decem preceptorum, doceatur de praecipuis evan-
gelii locis atque dee officiis christianis. Haec summo studio tradi iuventuti et exigi
etiam ab ea oportet, ut constet, quantum quisque profecerit, obiurgari denique quos
constiterit minus esse attentos2 3.
3Ubi vero1 de his satis instituti fuerint et eo promoverint, ut merito ad mensam
Domini admitti debeant, operepraeciumg est, ut ante coram tota ecclesia fidem suam
profiteantur seque etiam in obedientiam Christi et ecclesiae ipsi suis verbis offerant
et addicant. Post quam professionem fieri pro eis ab ecclesia precationem et imponi
eis a ministris manus conveniet4, eoque pacto veram eis confirmationem, de qua et
Liber ab imperatoria maiestate tradit5, exhiberi. Haec res eo conferet, uth deinde per
totam vitam disciplinae Christi sese libentius subiiciant et, si labantur, facilius erigi,
si a via Domini declinent, citius in eam reduci queant. Eaque ratione censura vitio-
rum, abstentio6, excommunicatio totaque illa salutaris disciplinae severitas commo-
dius restituetur atque in universum metus peccandi, recte vivendi studium, quoti-
dianus1 ad pietatem et sanctimoniam profectus) magis excitabitur et confirmabitur.
a-a) tum etiam aliqua B.
b) de B.
c) Drf. disciplinae A.
d) ac audiat B.
e) fehlt in B.
f) vero adolescentes B.
g) curandum B.
h) ut qui fidem et obedientiam ad hunc modum professi fuerint B.
i) quotidiana B.
]) exercitatio B.
1. Restitutio catechismi. [Marg. B~\.
2. Vgl. für die Straßburger Praxis Bornert, Reforme, S. 174,501-502; BDS 6,3, bes. auch die Ein-
leitung.
3. Restitutio verae confirmationis. [Marg. B\.
4. Für Bucers Auffassungen iiber die Konfirmation und über die Praxis in Straßburg s. Bornert,
Reforme, S. 360-369.
5. Vgl. BDS 9,1, S.435,17-437,10.
6. Die Ausschließung vom Abendmahl.