DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.29836#0175
ACTA COLLOQUII (1542)
I7I
perii constitutis, ac nominatim decreto Augustano. 'Nam ut caetera nunc dissimu-
lem, si inhaerere velint religioni veteri veraeque fidei, ut ea tradita est in evangeliis,
praedicata et plantata ab apostolis, custodita a sanctis patribus, si decretis concilio-
rum et doctrinae sanctorum patrum, quare non restituunt ecclesiis canonicam epi-
scoporum et aliorum ministrorum electionem, ut haberent qui pastoralem curam se-
cundum evangelia et canones recte administrarent ? Quare non reiiciunt indignos et
impuros a sacris ministeriis et sumunt de simoniacis poenas, quas canones sumere
praecipiunt ? Cur sic negligi et corrumpi sinunt et doctrinam et disciplinam in eccle-
siis, contra tam severa praecepta evangelii et canonum ? Quare sinunt sacra admini-
strari ea lingua, quam populus non intelligit, quod ut Paulo est insanire, ita est inau-
ditum veteribus ? Cur ad sacras missas et celebrandas et audiendas admittunt palam
flagitiosos et sceleratos, quod sanctis patribus morte ipsa magis fugiendum et hor-
rendum iudicatum est ? Cur patiuntur, ut in missis sacramenta Christi plebi non ad-
ministrentur ? I 168 I Cur non utrumque/.../sacramentum praeberi dant operam, ita
ut Dominus instituit, apostoli tradiderunt, observavit iamdiu per universum orbem
vetus ecclesia ? Cur non potius permittunt matrimonium, [...] ut fecerunt olim apo-
stoli et viri apostolici, veri castitatis cultores et adsertores, quam ut deturpari tam
misere et perire sinant scortationibus et deterioribus flagitiis totum prope ordinem
ecclesiasticum ? O quam intolerabile erit iudicium his consultoribus, qui principibus
et pastoribus populi Dei, quorum plaerique suo ingenio a iugo Christi tantopere
non abhorrent, tam perniciosa et impudentia mendacia obtrudunt! Quasi vero illae,
quae - ecclesias occupantibus iis, qui non per ostium sed aliunde in ovile invase-
runt - superstitiones et sacrarum ceremoniarum manifestae corruptelae irrepserunt
et gratia impii quaestus ac dominationis crescente indies horum licentia et audacia
auctae sunt traditiones, sint/i..] instituta sanctorum conciliorum et patrum; et quae
nos revocare annitimur, sint nova et veteri ecclesiae institutioni adversa.
Quam vero felices ecclesias Germaniae, si illis concedatur et restituatur vetus religio,
veteres ceremoniae, vetus disciplina! Nos certe nihil aliud quaerimus, nihil molimur.
At istuc si fiat, his consultoribus ut opibus ecclesiae sic in ecclesiae ruinam incum-
bant et exitium accelerent, nihil loci relinquetur.
2Sed videndum, quam sibi constent etiam de decretis comitiorum. Et ut alia prae-
teream, de Augustano et Ratisponensi, quae maxime urgent, tantum admonebo. In
Augustano constitutum est, ut in nullius ditione tolerentur sacerdotes qui palam in-
honeste et irreligiose vivant; singulariter vero, ut [...] prohibeantur habere consue-
tudinem cum inhonestis et impudicis mulieribus aut tales I 169 I domi suae fovere,
vestibusw uti sacerdotali ordine indignis aut alias secus quam eos deceat conversari;
utque poenae sumantur de iis, qui secus fecerint nec cuiquam, ut aliquamdiu factum,
id impune abire permittatur. Huic tam salutari et necessariae constitutioni quis
1. Instituta veteris ecclesiae. [Marg.].
2. Augustanum decretum quaparte cum lege Dei consentit neglectum. [Marg.].
I7I
perii constitutis, ac nominatim decreto Augustano. 'Nam ut caetera nunc dissimu-
lem, si inhaerere velint religioni veteri veraeque fidei, ut ea tradita est in evangeliis,
praedicata et plantata ab apostolis, custodita a sanctis patribus, si decretis concilio-
rum et doctrinae sanctorum patrum, quare non restituunt ecclesiis canonicam epi-
scoporum et aliorum ministrorum electionem, ut haberent qui pastoralem curam se-
cundum evangelia et canones recte administrarent ? Quare non reiiciunt indignos et
impuros a sacris ministeriis et sumunt de simoniacis poenas, quas canones sumere
praecipiunt ? Cur sic negligi et corrumpi sinunt et doctrinam et disciplinam in eccle-
siis, contra tam severa praecepta evangelii et canonum ? Quare sinunt sacra admini-
strari ea lingua, quam populus non intelligit, quod ut Paulo est insanire, ita est inau-
ditum veteribus ? Cur ad sacras missas et celebrandas et audiendas admittunt palam
flagitiosos et sceleratos, quod sanctis patribus morte ipsa magis fugiendum et hor-
rendum iudicatum est ? Cur patiuntur, ut in missis sacramenta Christi plebi non ad-
ministrentur ? I 168 I Cur non utrumque/.../sacramentum praeberi dant operam, ita
ut Dominus instituit, apostoli tradiderunt, observavit iamdiu per universum orbem
vetus ecclesia ? Cur non potius permittunt matrimonium, [...] ut fecerunt olim apo-
stoli et viri apostolici, veri castitatis cultores et adsertores, quam ut deturpari tam
misere et perire sinant scortationibus et deterioribus flagitiis totum prope ordinem
ecclesiasticum ? O quam intolerabile erit iudicium his consultoribus, qui principibus
et pastoribus populi Dei, quorum plaerique suo ingenio a iugo Christi tantopere
non abhorrent, tam perniciosa et impudentia mendacia obtrudunt! Quasi vero illae,
quae - ecclesias occupantibus iis, qui non per ostium sed aliunde in ovile invase-
runt - superstitiones et sacrarum ceremoniarum manifestae corruptelae irrepserunt
et gratia impii quaestus ac dominationis crescente indies horum licentia et audacia
auctae sunt traditiones, sint/i..] instituta sanctorum conciliorum et patrum; et quae
nos revocare annitimur, sint nova et veteri ecclesiae institutioni adversa.
Quam vero felices ecclesias Germaniae, si illis concedatur et restituatur vetus religio,
veteres ceremoniae, vetus disciplina! Nos certe nihil aliud quaerimus, nihil molimur.
At istuc si fiat, his consultoribus ut opibus ecclesiae sic in ecclesiae ruinam incum-
bant et exitium accelerent, nihil loci relinquetur.
2Sed videndum, quam sibi constent etiam de decretis comitiorum. Et ut alia prae-
teream, de Augustano et Ratisponensi, quae maxime urgent, tantum admonebo. In
Augustano constitutum est, ut in nullius ditione tolerentur sacerdotes qui palam in-
honeste et irreligiose vivant; singulariter vero, ut [...] prohibeantur habere consue-
tudinem cum inhonestis et impudicis mulieribus aut tales I 169 I domi suae fovere,
vestibusw uti sacerdotali ordine indignis aut alias secus quam eos deceat conversari;
utque poenae sumantur de iis, qui secus fecerint nec cuiquam, ut aliquamdiu factum,
id impune abire permittatur. Huic tam salutari et necessariae constitutioni quis
1. Instituta veteris ecclesiae. [Marg.].
2. Augustanum decretum quaparte cum lege Dei consentit neglectum. [Marg.].