ABUSUUM INDICATIO (l 541)
55
enim cavendum est, ne politica administratio cum ecclesiastica confundatur aut ad-
ministrationia ecclesiasticae sua spiritualis potestas imminuatur, per quam discipli-
nae christianae rigor retinendusb est. ^Mose0 spiritu Dei plenissimus erat et totius re-
ligionis primus in populo Dei interpres et formator. Tamen quia imperium summum
administrare debebat, religionis curam iubente Deo fratri commisit2; ita alium quo-
que sibi imperio successorem constituit, alium fratri in summo sacerdotio3. I 236 I Et
quanquam summum imperium penes unum esse voluit, deum tamen audire sacerdo-
tes et levitasd praecepit4. Ita nunc quoque debet omnis anima sublimioribus potesta-
tibus, quae gladium gestant, subiecta ad bonum esse5. Iuxtae tamen qui disciplinam
Christi administrant, debent hanc exercere in omnes, qui Christi esse volunt, quo-
cunque imperii fastigio emineant. Nam ut verbo Dei omnia ex nihilo facta sunt6, ita
verbo Dei merito omnia obediunt. Nec potest qui Christo credit, se non imperio
Christi salvifico libenter subiicere; cuius rei Theodosius imperator praeclarum aedi-
dit exemplum et divo Ambrosio iure id testimonii tulit, quod solusf nosset episco-
pum se praestare7.
Ista igitur moderatione si imperii et spiritualis regiminis administrationes in eccle-
sia discernantur §et consocientuD, minore molestia, quia minore politiae mutatione,
gravissimi illi abusus tolli poterunt'1, quibus ecclesiae tam misere hactenus desolatae
sunt ex neglectu muneris vere episcopalis, quod scilicet ecclesiis defuerunt1 qui hoc
secundum canonem Christi et sanctorum patrum rite procurarent et singulas eius
partes obirent. Et certe in ecclesiis vera reformatio constitui nunquam poterit, si non
hoc ordine distinguantur istae functiones, ut singulae suos pastores et eos idoneos
suoque muneri diligenter et assidue incumbentes habeant, quibus etiam tota cura
istius procurationis libere relinquatur ad canonum tamen moderationem limitata et
finita; tumJ sic utriusque administrationis fines describantur, eaque sit partium dis-
tributio, ut quisque muneri suo satisfacere valeat et ecclesiis sua necessaria ministeria
a) fehlt in AB.
b) retinendus AB; reretinendus C.
c) Mose AC; Moses B.
d-d) ut hic tamen sacerdotes et levitas audiret AB.
e) zovlX.xi.AB.
f) fehlt in AB.
g-g) videntur 2Ü?.
h) posse^45.
i) defuerunt AB; defuerint C.
j) deinde AB.
1. Utpolitica et ecclesiastica procuratio se mutuo iuvent. [Marg. C].
2. Lev 8.
3. Eliasar resp. Josua; Num 20,22-29 und Dtn 3M~8.
4. Vielleicht eine Zusammenstellung aus Dtn 17,18-20 und Dtn 17,8-13.
5. Röm 13,1-7.
6. Ps 33,6.
7. Cassiodorus/ Epiphanius, Historia ecclesiastica tripartita 9,30,3-29, CSEL 71, S. 541-546.
55
enim cavendum est, ne politica administratio cum ecclesiastica confundatur aut ad-
ministrationia ecclesiasticae sua spiritualis potestas imminuatur, per quam discipli-
nae christianae rigor retinendusb est. ^Mose0 spiritu Dei plenissimus erat et totius re-
ligionis primus in populo Dei interpres et formator. Tamen quia imperium summum
administrare debebat, religionis curam iubente Deo fratri commisit2; ita alium quo-
que sibi imperio successorem constituit, alium fratri in summo sacerdotio3. I 236 I Et
quanquam summum imperium penes unum esse voluit, deum tamen audire sacerdo-
tes et levitasd praecepit4. Ita nunc quoque debet omnis anima sublimioribus potesta-
tibus, quae gladium gestant, subiecta ad bonum esse5. Iuxtae tamen qui disciplinam
Christi administrant, debent hanc exercere in omnes, qui Christi esse volunt, quo-
cunque imperii fastigio emineant. Nam ut verbo Dei omnia ex nihilo facta sunt6, ita
verbo Dei merito omnia obediunt. Nec potest qui Christo credit, se non imperio
Christi salvifico libenter subiicere; cuius rei Theodosius imperator praeclarum aedi-
dit exemplum et divo Ambrosio iure id testimonii tulit, quod solusf nosset episco-
pum se praestare7.
Ista igitur moderatione si imperii et spiritualis regiminis administrationes in eccle-
sia discernantur §et consocientuD, minore molestia, quia minore politiae mutatione,
gravissimi illi abusus tolli poterunt'1, quibus ecclesiae tam misere hactenus desolatae
sunt ex neglectu muneris vere episcopalis, quod scilicet ecclesiis defuerunt1 qui hoc
secundum canonem Christi et sanctorum patrum rite procurarent et singulas eius
partes obirent. Et certe in ecclesiis vera reformatio constitui nunquam poterit, si non
hoc ordine distinguantur istae functiones, ut singulae suos pastores et eos idoneos
suoque muneri diligenter et assidue incumbentes habeant, quibus etiam tota cura
istius procurationis libere relinquatur ad canonum tamen moderationem limitata et
finita; tumJ sic utriusque administrationis fines describantur, eaque sit partium dis-
tributio, ut quisque muneri suo satisfacere valeat et ecclesiis sua necessaria ministeria
a) fehlt in AB.
b) retinendus AB; reretinendus C.
c) Mose AC; Moses B.
d-d) ut hic tamen sacerdotes et levitas audiret AB.
e) zovlX.xi.AB.
f) fehlt in AB.
g-g) videntur 2Ü?.
h) posse^45.
i) defuerunt AB; defuerint C.
j) deinde AB.
1. Utpolitica et ecclesiastica procuratio se mutuo iuvent. [Marg. C].
2. Lev 8.
3. Eliasar resp. Josua; Num 20,22-29 und Dtn 3M~8.
4. Vielleicht eine Zusammenstellung aus Dtn 17,18-20 und Dtn 17,8-13.
5. Röm 13,1-7.
6. Ps 33,6.
7. Cassiodorus/ Epiphanius, Historia ecclesiastica tripartita 9,30,3-29, CSEL 71, S. 541-546.