RESPONSUM DE REFORMANDIS ABUSIBUS (i 541)
71
!Hac separatione, distributione atque moderatione ecclesiasticae et civilis admini-
strationis fieret, ut quod ad externam rerum conditionem et administrationem atti-
net, omnia in eo statu et conditione permanerent in qua nunc sunt, nec cuiquam ali-
quid detraheretur aut imminueretur vel dignitatis vel utilitatis, quam quisque nunc
habet aut iuxta vulgo receptas leges et instituta consequi possit. Id autem, quod ma-
ximum et summe necessarium est, interim obtineretur, ut ecclesiis suum idoneum et
necessarium ministerium et iusta curatio, qua hactenus tam misere et pernitiose de-
stitutae sunta, ita utb divina lege et vetustis canonibus sancitum est, restituereturc. Sic
vero simul conservari sibi externam ditionem et administrationem et ecclesiis suam
procurationem legitime instaurari debet iis, qui episcopales titulos et ditiones nunc
tenent, multo esse optatius multoqued dignius, cui promovendo operam et opem
suam conferant, cum hoc pacto praestare possint Deo gratum obsequium et ecclesiis
suam solvere fidem statumque suum, dignitatem et opes cum gratia Dei et hominum
et secura laetaque conscientia firmas et stabiles reddere, quam ut velint ecclesias sub
nomine ministrorum et curatorum tam multis ineptis atque noxiis hominibus, in
quos etiam plus insumere oportet6, porro gravare atque vastare, cum certum sitf, si
hoc faciant, et iram Dei et hominum odia contra se gravissime inflammaturos inde-
que se et sua omnia in summum discrimen adducturos esse.
2De nominibus et titulis, des omnibus iis rebus, qui- I 51 b I bus externa illa pote-
stas et dignitas ornari atque stabiliri et legitima subditorum obedientia confirmari
debeat, facile convenire poterit.
Atqui non est satis ministros ecclesiarum iuxta divinas scripturas, veteres canones et
leges probari et ordinari ipsisque totum ministerium iusta distributione committi ac
omnem aliam curam et solicitudinem adimi, denique dignam sacro ministerio defen-
sionem ab ecclesiasticis et ordinariis potestatibus praestari, sed concedi etiam illis
hoportet omniah, quae eis ad id conferunt, quo vitam suam sancte et inculpate atque
sine cura rerum temporalium degere totique populo Christi omnis sanctimoniae et
pietatis exemplum praeferre valeant.
a) sunt restitueretur B.
b) ut id B.
c) fehlt in B.
d) multoque haberi B.
e) oportet quam in idoneos B.
f) sit ipsos B.
g) deque B.
h-h) ea omnia oportet B.
1. Commoditaspraemissae rationis seiungendi munera civilia et ecclesiastica. [Marg. B~\.
2. De titulis facile convenietur. [Marg. B\.
71
!Hac separatione, distributione atque moderatione ecclesiasticae et civilis admini-
strationis fieret, ut quod ad externam rerum conditionem et administrationem atti-
net, omnia in eo statu et conditione permanerent in qua nunc sunt, nec cuiquam ali-
quid detraheretur aut imminueretur vel dignitatis vel utilitatis, quam quisque nunc
habet aut iuxta vulgo receptas leges et instituta consequi possit. Id autem, quod ma-
ximum et summe necessarium est, interim obtineretur, ut ecclesiis suum idoneum et
necessarium ministerium et iusta curatio, qua hactenus tam misere et pernitiose de-
stitutae sunta, ita utb divina lege et vetustis canonibus sancitum est, restituereturc. Sic
vero simul conservari sibi externam ditionem et administrationem et ecclesiis suam
procurationem legitime instaurari debet iis, qui episcopales titulos et ditiones nunc
tenent, multo esse optatius multoqued dignius, cui promovendo operam et opem
suam conferant, cum hoc pacto praestare possint Deo gratum obsequium et ecclesiis
suam solvere fidem statumque suum, dignitatem et opes cum gratia Dei et hominum
et secura laetaque conscientia firmas et stabiles reddere, quam ut velint ecclesias sub
nomine ministrorum et curatorum tam multis ineptis atque noxiis hominibus, in
quos etiam plus insumere oportet6, porro gravare atque vastare, cum certum sitf, si
hoc faciant, et iram Dei et hominum odia contra se gravissime inflammaturos inde-
que se et sua omnia in summum discrimen adducturos esse.
2De nominibus et titulis, des omnibus iis rebus, qui- I 51 b I bus externa illa pote-
stas et dignitas ornari atque stabiliri et legitima subditorum obedientia confirmari
debeat, facile convenire poterit.
Atqui non est satis ministros ecclesiarum iuxta divinas scripturas, veteres canones et
leges probari et ordinari ipsisque totum ministerium iusta distributione committi ac
omnem aliam curam et solicitudinem adimi, denique dignam sacro ministerio defen-
sionem ab ecclesiasticis et ordinariis potestatibus praestari, sed concedi etiam illis
hoportet omniah, quae eis ad id conferunt, quo vitam suam sancte et inculpate atque
sine cura rerum temporalium degere totique populo Christi omnis sanctimoniae et
pietatis exemplum praeferre valeant.
a) sunt restitueretur B.
b) ut id B.
c) fehlt in B.
d) multoque haberi B.
e) oportet quam in idoneos B.
f) sit ipsos B.
g) deque B.
h-h) ea omnia oportet B.
1. Commoditaspraemissae rationis seiungendi munera civilia et ecclesiastica. [Marg. B~\.
2. De titulis facile convenietur. [Marg. B\.