DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.29836#0167
ACTA COLLOQUII (1542)
163
vel corrigendi, 'optandum erat, ut vel hoc ab eo impetrari posseta, quo christiana
vereque libera synodus cogeretur et in ea de omni religione quae grata Christo et ec-
clesiae eius salutaria sunt, statuerentur01 2. Sed cum pontifices singuli ut sibi tempore
succedunt, ita et perversione muneris sui et omnibus iis studiis, quae huic muneri
suo contrariac sunt, [...] posteriores priores semper vincunt - dicendum enim est in
ecclesia Dei, quod res est -, omnino tempus pridemposcebat, ut Germani qui Chris-
tum quaerunt, valedicto Romanis dum et ii Christi regnum admittant, ipsi sibi con-
sulerent, imo consulentem Christum Dominum audirent et sequerentur.
Sed nunc videndum, quid reliqui huius partis principes ad imperatoris [...] piam et
unice salutiferam deliberationem responderint. Nam cum diu frustra actum esset ut
hi de responsione imperatori danda cum electoribus consentirent, quod ex more fieri
solitum est, hoc quod sequitur responsum suum proprium dederunt.
I 157 I Responsum principum, qui [...] Romanum pontificem agnoscunt, datum im-
peratoriae maiestati ad propositam de religionis negotio deliberationem.
[Für den deutschen Text s. unten, S. 3 52—3 5 5]
I 161 I 3 4Quae in hoc principum responsum annotabo, protestor ea me annotaturum
haudquaquam animo oblaedendi horum principum celsitudinem aut ullius morta-
lium famam obtrectandi, sed tantum causa satisfaciendi christiano studio erga eccle-
siam Christi et muneri meo, quod requirit testari omnibus de optima et salvifica vo-
luntate Domim nostri Iesu Christi. Neque debet ulli humano fastigio grave esse, si
de placitis admoneatur eius, a quo est et conservatur omnis inter homines potestas
et eminentia. Quanquam quae in hoc principum responso probare non possumus,
quia non probari ea I 162 I Christo Domino nihil dubitamus, non tam ipsis principi-
bus quam paucis quibusdam imputamus suggestoribus; qui si tanta eorum quae
Christus requirit quanta quae haec caro expetere solet cupiditate, et tanto vitiorum
quanto nostrorum hominum odio tenerentur, indubie alia suggessissent.
4Primum itaque, quod se hi principes >catholicos< faciunt, nemini christiano in-
iquum videri debet, si non ei appellationi adiuncta sit significatio nostros tot prae-
claros principes, horum ipsorum principum quorum nomine responsum istuc datum
a) Drf. posse.
b) Drf. statueretur.
c) Drf. contrariae.
1. Optandum ut pontifex Romanus officium faciat, sed dum id non facit, principes consulere pa-
triae debent. [Marg.].
2. Im ersten Druck war dieser Satzteil (»cogi... possent«) nicht korrekt. Jetzt verbesserte Bucer
das; »statueretur« ist dann jedoch unrichtig.
3. Protestatio, nihil hic dici in cuiusquam iniuriam. [Marg.].
4. Qui catholici. [Marg.].
163
vel corrigendi, 'optandum erat, ut vel hoc ab eo impetrari posseta, quo christiana
vereque libera synodus cogeretur et in ea de omni religione quae grata Christo et ec-
clesiae eius salutaria sunt, statuerentur01 2. Sed cum pontifices singuli ut sibi tempore
succedunt, ita et perversione muneris sui et omnibus iis studiis, quae huic muneri
suo contrariac sunt, [...] posteriores priores semper vincunt - dicendum enim est in
ecclesia Dei, quod res est -, omnino tempus pridemposcebat, ut Germani qui Chris-
tum quaerunt, valedicto Romanis dum et ii Christi regnum admittant, ipsi sibi con-
sulerent, imo consulentem Christum Dominum audirent et sequerentur.
Sed nunc videndum, quid reliqui huius partis principes ad imperatoris [...] piam et
unice salutiferam deliberationem responderint. Nam cum diu frustra actum esset ut
hi de responsione imperatori danda cum electoribus consentirent, quod ex more fieri
solitum est, hoc quod sequitur responsum suum proprium dederunt.
I 157 I Responsum principum, qui [...] Romanum pontificem agnoscunt, datum im-
peratoriae maiestati ad propositam de religionis negotio deliberationem.
[Für den deutschen Text s. unten, S. 3 52—3 5 5]
I 161 I 3 4Quae in hoc principum responsum annotabo, protestor ea me annotaturum
haudquaquam animo oblaedendi horum principum celsitudinem aut ullius morta-
lium famam obtrectandi, sed tantum causa satisfaciendi christiano studio erga eccle-
siam Christi et muneri meo, quod requirit testari omnibus de optima et salvifica vo-
luntate Domim nostri Iesu Christi. Neque debet ulli humano fastigio grave esse, si
de placitis admoneatur eius, a quo est et conservatur omnis inter homines potestas
et eminentia. Quanquam quae in hoc principum responso probare non possumus,
quia non probari ea I 162 I Christo Domino nihil dubitamus, non tam ipsis principi-
bus quam paucis quibusdam imputamus suggestoribus; qui si tanta eorum quae
Christus requirit quanta quae haec caro expetere solet cupiditate, et tanto vitiorum
quanto nostrorum hominum odio tenerentur, indubie alia suggessissent.
4Primum itaque, quod se hi principes >catholicos< faciunt, nemini christiano in-
iquum videri debet, si non ei appellationi adiuncta sit significatio nostros tot prae-
claros principes, horum ipsorum principum quorum nomine responsum istuc datum
a) Drf. posse.
b) Drf. statueretur.
c) Drf. contrariae.
1. Optandum ut pontifex Romanus officium faciat, sed dum id non facit, principes consulere pa-
triae debent. [Marg.].
2. Im ersten Druck war dieser Satzteil (»cogi... possent«) nicht korrekt. Jetzt verbesserte Bucer
das; »statueretur« ist dann jedoch unrichtig.
3. Protestatio, nihil hic dici in cuiusquam iniuriam. [Marg.].
4. Qui catholici. [Marg.].