DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.29141#0161
BERNER DISPUTATION
157
homini, quid deo gratius, vt non petat hoc nisi ex diuinis literis domini,
ita recte nullas alias velit audire? Aliis siquidem nugis extractums tempus
fuisset absque fructu, quod aduersarij maxime superbiunt. Certe si verum
aliquod contra nos attulit, id quia in scriptura erat traditum, quid grauare
5 debuit tantum theologum eam scripturam adducere? | Sed quaet mandata
tuemur veritate, ea (?) immerito impinget scripturis!
Contra Alterum axioma productum est quicquid vspiam in scripturis
de traditionibus, de ieiunijs, praecibus et continentia habitus productum
est; sed quia probare nulla scriptura potuerunt vnquam Apostolos
10 praecepisse quod non ipsa dile[c]tio praecepta a deo exegisset, neque in
externis vnquam consyderas[se] anguste, tum illas praecandi et ieiunandi
leges, quas ille defendere cupiebat, ignorasse ostensum est; praecandum
enim et ieiunandum est creberrima contritione, nunquam remittenda:
at ad certas diesu certasque personas illa adstringere, tum debitum
15 altiorem inuehere, connubia interdicere satis probatum est doctrinas esse
daemoniorum. Sic stet[it] et secundum axioma.
Contra tertium quicquid de bonis operibus scriptum est, allatum fuit;
sed cum et nos bona opera doceamus, sed quae Christi spiritu vin nobisv
promouentur (?), que solus suo nobis sanguine illew promeruit, immo-
20 tum stet[it] et tertium.
Quartum scripturam non docere esse in pane realiterx Christum,
oppugnandum susceperunt Lutherani, primum obijcientes Christum id
promisisse cum dixit: »Panis quem ego dabo caro me[a]«3; sed ostensum
i[l]lico (?) fuit ibi Dominum nihil de Eucharistiae pane loqui, quod
25 totum caput probat, quia de eo i[l]lico pane loquitur, quem qui edit
habet vitam aeter[nam].Adiunxerunt illud: »Hoc est corpus meum«4;
sed cum faterentur ipsi panem non fieri ipsum Christi corpus et inter-
pretabantur per synecdochen: »in hoc est corpus meum«, exacta est huius
probatio, pro qua adiunxerunt »Panis quem frangimus«5 promouentes
30 (?) distributionem, quod Paulus alicubi3 4 5 6 7 collationem in sanctis (?)
koinonian appellat. Sed quia neque ex his locis probatur koinonian esse
distributione[m], quia certam (?) ibi societatem significat in contribu-
endo, dummodo (?) desit elemosyna, et vera societas in Christo per fidem
stat, sicut koinonia daemonum cum idolorum cultu7, neque hoc loco
35 quicquam probant. Obiecerunt igitur et illa: »qui manducat indigney,
s) korr.aus: dilatum. - t) gestr.: optima (?). - u) gestr.: loca. - v)-v) statt nicht
gestr.: nobis und gestr.: donan[tur]. - w) add. - x) gestr.: corpu[s]. - y) gestr.:
regni.
3. Joh 6,51.
4. Mt 26,27.
5. 1 Kor 10,16.
6. Vgl.Rom 15,26.
7. Vgl. 1 Kor 10,14.20.
133a
157
homini, quid deo gratius, vt non petat hoc nisi ex diuinis literis domini,
ita recte nullas alias velit audire? Aliis siquidem nugis extractums tempus
fuisset absque fructu, quod aduersarij maxime superbiunt. Certe si verum
aliquod contra nos attulit, id quia in scriptura erat traditum, quid grauare
5 debuit tantum theologum eam scripturam adducere? | Sed quaet mandata
tuemur veritate, ea (?) immerito impinget scripturis!
Contra Alterum axioma productum est quicquid vspiam in scripturis
de traditionibus, de ieiunijs, praecibus et continentia habitus productum
est; sed quia probare nulla scriptura potuerunt vnquam Apostolos
10 praecepisse quod non ipsa dile[c]tio praecepta a deo exegisset, neque in
externis vnquam consyderas[se] anguste, tum illas praecandi et ieiunandi
leges, quas ille defendere cupiebat, ignorasse ostensum est; praecandum
enim et ieiunandum est creberrima contritione, nunquam remittenda:
at ad certas diesu certasque personas illa adstringere, tum debitum
15 altiorem inuehere, connubia interdicere satis probatum est doctrinas esse
daemoniorum. Sic stet[it] et secundum axioma.
Contra tertium quicquid de bonis operibus scriptum est, allatum fuit;
sed cum et nos bona opera doceamus, sed quae Christi spiritu vin nobisv
promouentur (?), que solus suo nobis sanguine illew promeruit, immo-
20 tum stet[it] et tertium.
Quartum scripturam non docere esse in pane realiterx Christum,
oppugnandum susceperunt Lutherani, primum obijcientes Christum id
promisisse cum dixit: »Panis quem ego dabo caro me[a]«3; sed ostensum
i[l]lico (?) fuit ibi Dominum nihil de Eucharistiae pane loqui, quod
25 totum caput probat, quia de eo i[l]lico pane loquitur, quem qui edit
habet vitam aeter[nam].Adiunxerunt illud: »Hoc est corpus meum«4;
sed cum faterentur ipsi panem non fieri ipsum Christi corpus et inter-
pretabantur per synecdochen: »in hoc est corpus meum«, exacta est huius
probatio, pro qua adiunxerunt »Panis quem frangimus«5 promouentes
30 (?) distributionem, quod Paulus alicubi3 4 5 6 7 collationem in sanctis (?)
koinonian appellat. Sed quia neque ex his locis probatur koinonian esse
distributione[m], quia certam (?) ibi societatem significat in contribu-
endo, dummodo (?) desit elemosyna, et vera societas in Christo per fidem
stat, sicut koinonia daemonum cum idolorum cultu7, neque hoc loco
35 quicquam probant. Obiecerunt igitur et illa: »qui manducat indigney,
s) korr.aus: dilatum. - t) gestr.: optima (?). - u) gestr.: loca. - v)-v) statt nicht
gestr.: nobis und gestr.: donan[tur]. - w) add. - x) gestr.: corpu[s]. - y) gestr.:
regni.
3. Joh 6,51.
4. Mt 26,27.
5. 1 Kor 10,16.
6. Vgl.Rom 15,26.
7. Vgl. 1 Kor 10,14.20.
133a