DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.29831#0092
AXIOMATA APOLOGETICA (1535)
non sit huius saeculi, utcumque symbolis sensibilibus nobis in conditione huius saecuh
etiamnum constitutis uera ac realißima christi communio praestetur.
Panis, siquidem quem frangimus, nobis corporis christi communio est et calix circa
quem gratias agimus, communio sanguinis christi uera, certa, solida38.
Sic et sentimus et docemus nos Straßburgenses. Iudicent iam christiani, quibus
sententia doctrinae Lutheri nota est, an cum eo sentiamus et doceamus et quam can-
dide39 Amßdorfius scribat istuc nos, cum simus callidiores alijs, fingere.
Porro fac esse, ut uariet adhuc aliquid inter Lutheri et hanc nostram, quam modo
exposuimus, sententiam et doctrinam, nullus tamen nos flctionis conuincet.
Nam ubicunque de concordia hac inter Lutherum et nos uerba facimus, diserte
addimus nobis ita uideri. Et qua iniuria testari de animo nostro, quod uerum nouimus?
Deinde in omnibus locis, ubi hanc rem tractamus, solemus nostram sententiam in
hoc dogmate diligenter exponere, tum Lutheranam ex editis Lutheri libris candide et
cautim etiam conferre ac deinde iudicium de nostra concordia christiano lectori de-
ferre40.
Nouimus enim, ut nostra plerique non facile in eam partem accipiant, in quam nos
respicimus.
Nolumus igitur admittere, ut uel uideamur iure ullius hominis consensum falso prae
nobis ferre.
Res agitur christi41. Et hic nobis praesidium abunde fir| A 5 b |mum. Ecclesiarum
nos hac in re cura sollicitat.
Subijcit Amsdorflus: Sed turpißime mentiuntur, id quod ostendit liber proximus ab
illis emissus42.
Turpißime? Mentiri nos hac in re, nedum Amßdorfius, sed nemo mortalium, imo
etiam superum probauerit.
Nihil enim contra mentem nostram in hac caussa uel dicimus uel scribimus: nec
admisimus, unde uir bonus huius aliquid de nobis suspicetur.
Sed liber noster nuper emissus isftuc?] indicat43. Hunc Amßdorfius proferat.
Quos44 nos quidem hac de re nuperrime emisimus, sunt confeßio nostrae r[ei]
pfublicae] et sociarum urbium caesfari] maie[stati] in comitijs augustfanis] oblata et
eius apologia, de oeconomia45 ecclesiae ad monasterienses, expositio symboli. Haec
lingua germanica. Latina: apologia doctrinae christianae contra Abrincensem.
38. Vgl. 1 Kor 10,16.
39. Ein sarkastischer Unterton ist in B.s Erwiderung unüberhörbar.
40. Vgl. z. B. das Kasseler Gespräch, das für B.s Konkordienbestrebungen einen Wende-
punkt bedeutete; oben S. 63 ff.
41. Anspielung auf das Sprichwort: tua res agitur, paries cum proximus ardet (Horaz).
42. s. oben S. 85, Z. 9.
43. Der Bericht auß der heyligen geschrift (1534); BDS 5, S. 119 — 258.
44. D. h. libros: die Confessio Tetrapolitana (1530); BDS 3, S. 3 5 ff.; die Apologia der CT;
a.a.O., S. i94ff.; der Bericht auß der heyligen geschrift (s. vorige Anm.) und B.s Katechismus
von 1534; BDS 6, 3, S. 51 ff.; die lat. mehrfach erwähnte Schrift gegen den franz. Bischof von
Avranches, Robert Ceneau: Defensio adversus axioma catholicum (1534; Bibl. Nr. 45); s. oben
S. 84, Anm. 4.
45. Vgl. unten, S. 102, Anm. 5 u. 5.
non sit huius saeculi, utcumque symbolis sensibilibus nobis in conditione huius saecuh
etiamnum constitutis uera ac realißima christi communio praestetur.
Panis, siquidem quem frangimus, nobis corporis christi communio est et calix circa
quem gratias agimus, communio sanguinis christi uera, certa, solida38.
Sic et sentimus et docemus nos Straßburgenses. Iudicent iam christiani, quibus
sententia doctrinae Lutheri nota est, an cum eo sentiamus et doceamus et quam can-
dide39 Amßdorfius scribat istuc nos, cum simus callidiores alijs, fingere.
Porro fac esse, ut uariet adhuc aliquid inter Lutheri et hanc nostram, quam modo
exposuimus, sententiam et doctrinam, nullus tamen nos flctionis conuincet.
Nam ubicunque de concordia hac inter Lutherum et nos uerba facimus, diserte
addimus nobis ita uideri. Et qua iniuria testari de animo nostro, quod uerum nouimus?
Deinde in omnibus locis, ubi hanc rem tractamus, solemus nostram sententiam in
hoc dogmate diligenter exponere, tum Lutheranam ex editis Lutheri libris candide et
cautim etiam conferre ac deinde iudicium de nostra concordia christiano lectori de-
ferre40.
Nouimus enim, ut nostra plerique non facile in eam partem accipiant, in quam nos
respicimus.
Nolumus igitur admittere, ut uel uideamur iure ullius hominis consensum falso prae
nobis ferre.
Res agitur christi41. Et hic nobis praesidium abunde fir| A 5 b |mum. Ecclesiarum
nos hac in re cura sollicitat.
Subijcit Amsdorflus: Sed turpißime mentiuntur, id quod ostendit liber proximus ab
illis emissus42.
Turpißime? Mentiri nos hac in re, nedum Amßdorfius, sed nemo mortalium, imo
etiam superum probauerit.
Nihil enim contra mentem nostram in hac caussa uel dicimus uel scribimus: nec
admisimus, unde uir bonus huius aliquid de nobis suspicetur.
Sed liber noster nuper emissus isftuc?] indicat43. Hunc Amßdorfius proferat.
Quos44 nos quidem hac de re nuperrime emisimus, sunt confeßio nostrae r[ei]
pfublicae] et sociarum urbium caesfari] maie[stati] in comitijs augustfanis] oblata et
eius apologia, de oeconomia45 ecclesiae ad monasterienses, expositio symboli. Haec
lingua germanica. Latina: apologia doctrinae christianae contra Abrincensem.
38. Vgl. 1 Kor 10,16.
39. Ein sarkastischer Unterton ist in B.s Erwiderung unüberhörbar.
40. Vgl. z. B. das Kasseler Gespräch, das für B.s Konkordienbestrebungen einen Wende-
punkt bedeutete; oben S. 63 ff.
41. Anspielung auf das Sprichwort: tua res agitur, paries cum proximus ardet (Horaz).
42. s. oben S. 85, Z. 9.
43. Der Bericht auß der heyligen geschrift (1534); BDS 5, S. 119 — 258.
44. D. h. libros: die Confessio Tetrapolitana (1530); BDS 3, S. 3 5 ff.; die Apologia der CT;
a.a.O., S. i94ff.; der Bericht auß der heyligen geschrift (s. vorige Anm.) und B.s Katechismus
von 1534; BDS 6, 3, S. 51 ff.; die lat. mehrfach erwähnte Schrift gegen den franz. Bischof von
Avranches, Robert Ceneau: Defensio adversus axioma catholicum (1534; Bibl. Nr. 45); s. oben
S. 84, Anm. 4.
45. Vgl. unten, S. 102, Anm. 5 u. 5.