5
10
15
20
188
De aedificio Dei - Cap. 15
didragma persoluit? Quis est ergo episcopus, qui se Christo uel etiam Petro
maiorem faciens tributum, quod illi soluerunt, contra doctrinam Pauli
apostoli potestatibus sublimioribus denegare presumat? Ad quod
respondemus, quia in hoc ipso cunctos episcopos Christo ac Petro
conformari optamus, ut, sicut ille non de loculis lud?, qui erant communis 5
pauperum substanti?, sed aliunde accepit precium, quod Cesari daretur: sic
et episcopi non de facultatibus ?cclesi?, que solis pauperibus et Deo
militantibus debet esse communis, sed aliunde, si possent, militibus et regi
ministrarent / illud adtendentes, quod sancti patres dicunt sacrilegium esse
rem pauperum non pauperibus erogare. Si uero facultatem ?cclesi? 10
imperator aut alius princeps peteret, congruenter episcopus cum beato
Ambrosio26, quod supra posuimus, responderet: Nec mihi fas est tradere,
nec tibi, imperator, expedit accipere. Quod pro regia, ut dicunt, iusticia de
rebus pauperum aliquid episcopo imperator extorquere disponeret, melius
esset cum beato Laurentio27 ardere, cui facultates ?cclesi? nec ignis potuit 15
extorquere, quam iusticiam forensem siue aulicam tanti ponderare, quasi
contra diuinam iusticiam illa nos possit excusare, cum nulla quantumcunque
uetus consuetudo, quantumcunque a regibus firmata constitutio possit uel
debeat stare, si propheticis, euangelicis atque apostolicis institutis inuenitur
repugnare. Sed adhuc obicitur, quia non possint episcopi militibus ea 20
1 didragma] didrachma Mi. | Petro] Peno Ml M2. 3 presumat] praesumat Mi. 4 ac] a Sa.
5 conformari] confirmari Sa. | lud?] ludae Sa, Judae Mi. 6 substantie] substantiae Sa Mi.
Cesari] Caesari Mi. 7 ?cclesi?] aecclesiae Sa, Ecclesiae Mi. | que] quae Mi. 8 debet] debent
Mi. | communis] communes Mi. 9 ministrarent... illud] fol. 16r. | adtendentes] attendentes
M2 Mi. 10 facultatem] facultates Mi. | ?cclesi?] aecclesiae Sa, Ecclesiae Mi. 12 responderet]
respondet M2 Mi. | mihi] michi Sa. 13 Quod] Quod si Mi. 15 ecclesie] aecclesiae Sa,
Ecclesiae Mi. 16 forensem] Florensem Mi. 17 diuinam iusticiam] justitiam divinam Mi.
18 firmata] confirmata Mi. | uel] aut M2 Mi. 20 obicitur] objicitur Mi. | quia... 69,1
denegare] fehlt M2 Mi.
5 sicut... lud?] Zu Judas und den loculi vgl. Io 12, 6 und Io 13, 29. 12 Nec... 13 accipere]
Ambrosius, Epistulae, ep. 76, par. 19, ed. ZELZER, CSEL 82/3, S. 118.
11 peteret... 14 episcopo] Glosse am rechten Rand: Ex synodo pape ... non resecabit inueniet.
14 imperator... 16 iusticiam] Glosse am rechten Rand: Gelasius Cresconio lohanni ... male facta
corrigere. 16 forensem... 17 excusare] Glosse am rechten Rand: Adrianus papa Engelrammo ...
nullius sint momenti. 17 excusare... 19 atque] Glosse am rechten Rand: Gregorius in regesto ...
infectis habenda sint. 19 debeat... 69,2 beneficio] Glosse am rechten Rand: Innocentius papa
episcopis ... sine p?nitentia condempnatur.
10
15
20
188
De aedificio Dei - Cap. 15
didragma persoluit? Quis est ergo episcopus, qui se Christo uel etiam Petro
maiorem faciens tributum, quod illi soluerunt, contra doctrinam Pauli
apostoli potestatibus sublimioribus denegare presumat? Ad quod
respondemus, quia in hoc ipso cunctos episcopos Christo ac Petro
conformari optamus, ut, sicut ille non de loculis lud?, qui erant communis 5
pauperum substanti?, sed aliunde accepit precium, quod Cesari daretur: sic
et episcopi non de facultatibus ?cclesi?, que solis pauperibus et Deo
militantibus debet esse communis, sed aliunde, si possent, militibus et regi
ministrarent / illud adtendentes, quod sancti patres dicunt sacrilegium esse
rem pauperum non pauperibus erogare. Si uero facultatem ?cclesi? 10
imperator aut alius princeps peteret, congruenter episcopus cum beato
Ambrosio26, quod supra posuimus, responderet: Nec mihi fas est tradere,
nec tibi, imperator, expedit accipere. Quod pro regia, ut dicunt, iusticia de
rebus pauperum aliquid episcopo imperator extorquere disponeret, melius
esset cum beato Laurentio27 ardere, cui facultates ?cclesi? nec ignis potuit 15
extorquere, quam iusticiam forensem siue aulicam tanti ponderare, quasi
contra diuinam iusticiam illa nos possit excusare, cum nulla quantumcunque
uetus consuetudo, quantumcunque a regibus firmata constitutio possit uel
debeat stare, si propheticis, euangelicis atque apostolicis institutis inuenitur
repugnare. Sed adhuc obicitur, quia non possint episcopi militibus ea 20
1 didragma] didrachma Mi. | Petro] Peno Ml M2. 3 presumat] praesumat Mi. 4 ac] a Sa.
5 conformari] confirmari Sa. | lud?] ludae Sa, Judae Mi. 6 substantie] substantiae Sa Mi.
Cesari] Caesari Mi. 7 ?cclesi?] aecclesiae Sa, Ecclesiae Mi. | que] quae Mi. 8 debet] debent
Mi. | communis] communes Mi. 9 ministrarent... illud] fol. 16r. | adtendentes] attendentes
M2 Mi. 10 facultatem] facultates Mi. | ?cclesi?] aecclesiae Sa, Ecclesiae Mi. 12 responderet]
respondet M2 Mi. | mihi] michi Sa. 13 Quod] Quod si Mi. 15 ecclesie] aecclesiae Sa,
Ecclesiae Mi. 16 forensem] Florensem Mi. 17 diuinam iusticiam] justitiam divinam Mi.
18 firmata] confirmata Mi. | uel] aut M2 Mi. 20 obicitur] objicitur Mi. | quia... 69,1
denegare] fehlt M2 Mi.
5 sicut... lud?] Zu Judas und den loculi vgl. Io 12, 6 und Io 13, 29. 12 Nec... 13 accipere]
Ambrosius, Epistulae, ep. 76, par. 19, ed. ZELZER, CSEL 82/3, S. 118.
11 peteret... 14 episcopo] Glosse am rechten Rand: Ex synodo pape ... non resecabit inueniet.
14 imperator... 16 iusticiam] Glosse am rechten Rand: Gelasius Cresconio lohanni ... male facta
corrigere. 16 forensem... 17 excusare] Glosse am rechten Rand: Adrianus papa Engelrammo ...
nullius sint momenti. 17 excusare... 19 atque] Glosse am rechten Rand: Gregorius in regesto ...
infectis habenda sint. 19 debeat... 69,2 beneficio] Glosse am rechten Rand: Innocentius papa
episcopis ... sine p?nitentia condempnatur.