DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.30652#0230
226
3- DE CONCILIO
Quod iam ad me attinet, quid potuit dici a Groppero impudentius quam
mihi quoque visum esse Concilio generali Ecclesiis recte consuli posse?1
Et verbis enim apud ipsum saepe et publicis Scriptis ante tot annos ostendi
Ecclesiis Germanicis non esse generalem omnium Christianarum natio-
num Synodum expectandam: nec eiusmodi Synodo, etiam si cogi posset, 5
doctrinam Christi puram et disciplinam synceram, ut nunc res habent, re-
stitui facile posse: sed oportere, ut nostrae Ecclesiae per suos proceres et
ministerio piorum atque doctorum hominum ipsae quaerant, quomodo
inter se de revocanda Euan- I sia I gelii puritate et tota Religionis legitima
procuratione consentiant, constituant Reformationisque exemplum aliis 10
Nationibus et Ecclesiis praeferant.
Optandum quidem erat, ut supra diximus,2 ut cunctae Christiani no-
minis Nationes communi Concilio et voluntate, regno Christi apud se
restituendo, operam darent: sed quo minus id fiat, obstat Tyrannis Pon-
tfificis] Romani, obstat plurimorum Episcoporum pertinacia, obstat prin- i5
cipum et populorum in religione Christi ignoratio. Christus autem, Domi-
nus noster, vult eos se primum sequi et initium emendationis ab illis fieri,
quibus lumen Euangelii sui prius fecit illucescere3: Neque licet vocante
Domino respicere ad conservos4 et iubente Deo, quod facias, respicere,
quid placeat hominibus5. In hac ita quae sententia semper fui: in eadem 20
sunt etiam, quicunque religionem Christi restitutam volunt, nostris Eccle-
siis Germanicis Synodo nostrae Nationis succurendum esse et hanc reli-
gionis causam ad Synodum generalem pie reiici non posse.
Sed Gropperus6 pro sua et coniuratorum sententia non male scripsit
Synodum Tridentinam aut similem Pontfifici] Rofmano] aequae obstric- 25
tam (siquidem eis succedat caeterarum Nationum contra nos conspiratio,
de qua nondum pronunciavit Dominus) unicum esse remedium depellendi
ab ipsorum Ecclesia huius dissidii, quod nos excitavimus de Reformatione
monendo. Sperant enim nobis extinctis nostro exemplo alios absterreri
posse, ne quid tale posthac audeant. At nobis contra non frustra fundetur 30
Psalmo 43 [1] haec oratio: »Vindica me, Domine, et adsere causam meam a gente non
bona, a viro doloso et perverso eripe me.« »Eripe me, Domine, ab homine
Psalmo i4o[2-4] malo, a vi- I sib I ro violento serva me. Qui excogitant mala in corde, coti-
die conveniunt, ut bellum moveant, exacuerunt linguas suas ut serpentes.1
Venenum aspidum est sub labiis eorum.« 35
j) In der Vorlage steht ein Komma.
1. Vgl. Gropper, Warhafftige Antwort vnd gegenbenehtung, Bl. lnjb(= hvb)/Oijb.
2. S. oben S. 147,15-148,3.
3. Vgl. Joh 8,12; II Kor 4,4.
4. Vgl. Mt 22,1-14; Lk 9,59-62.
5. Vgl. Act 4,18f.; Act 5,28h
6. Gropper, Warhafftige Antwort vnd gegenbenchtung, Bl. 1111 b(= hvb)/Oi]b-
1111 j a(= lva)/Onja.
3- DE CONCILIO
Quod iam ad me attinet, quid potuit dici a Groppero impudentius quam
mihi quoque visum esse Concilio generali Ecclesiis recte consuli posse?1
Et verbis enim apud ipsum saepe et publicis Scriptis ante tot annos ostendi
Ecclesiis Germanicis non esse generalem omnium Christianarum natio-
num Synodum expectandam: nec eiusmodi Synodo, etiam si cogi posset, 5
doctrinam Christi puram et disciplinam synceram, ut nunc res habent, re-
stitui facile posse: sed oportere, ut nostrae Ecclesiae per suos proceres et
ministerio piorum atque doctorum hominum ipsae quaerant, quomodo
inter se de revocanda Euan- I sia I gelii puritate et tota Religionis legitima
procuratione consentiant, constituant Reformationisque exemplum aliis 10
Nationibus et Ecclesiis praeferant.
Optandum quidem erat, ut supra diximus,2 ut cunctae Christiani no-
minis Nationes communi Concilio et voluntate, regno Christi apud se
restituendo, operam darent: sed quo minus id fiat, obstat Tyrannis Pon-
tfificis] Romani, obstat plurimorum Episcoporum pertinacia, obstat prin- i5
cipum et populorum in religione Christi ignoratio. Christus autem, Domi-
nus noster, vult eos se primum sequi et initium emendationis ab illis fieri,
quibus lumen Euangelii sui prius fecit illucescere3: Neque licet vocante
Domino respicere ad conservos4 et iubente Deo, quod facias, respicere,
quid placeat hominibus5. In hac ita quae sententia semper fui: in eadem 20
sunt etiam, quicunque religionem Christi restitutam volunt, nostris Eccle-
siis Germanicis Synodo nostrae Nationis succurendum esse et hanc reli-
gionis causam ad Synodum generalem pie reiici non posse.
Sed Gropperus6 pro sua et coniuratorum sententia non male scripsit
Synodum Tridentinam aut similem Pontfifici] Rofmano] aequae obstric- 25
tam (siquidem eis succedat caeterarum Nationum contra nos conspiratio,
de qua nondum pronunciavit Dominus) unicum esse remedium depellendi
ab ipsorum Ecclesia huius dissidii, quod nos excitavimus de Reformatione
monendo. Sperant enim nobis extinctis nostro exemplo alios absterreri
posse, ne quid tale posthac audeant. At nobis contra non frustra fundetur 30
Psalmo 43 [1] haec oratio: »Vindica me, Domine, et adsere causam meam a gente non
bona, a viro doloso et perverso eripe me.« »Eripe me, Domine, ab homine
Psalmo i4o[2-4] malo, a vi- I sib I ro violento serva me. Qui excogitant mala in corde, coti-
die conveniunt, ut bellum moveant, exacuerunt linguas suas ut serpentes.1
Venenum aspidum est sub labiis eorum.« 35
j) In der Vorlage steht ein Komma.
1. Vgl. Gropper, Warhafftige Antwort vnd gegenbenehtung, Bl. lnjb(= hvb)/Oijb.
2. S. oben S. 147,15-148,3.
3. Vgl. Joh 8,12; II Kor 4,4.
4. Vgl. Mt 22,1-14; Lk 9,59-62.
5. Vgl. Act 4,18f.; Act 5,28h
6. Gropper, Warhafftige Antwort vnd gegenbenchtung, Bl. 1111 b(= hvb)/Oi]b-
1111 j a(= lva)/Onja.