DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.30652#0225
3- DE CONCILIO
221
5
io
20
3°
hoc Concilii praetextu agant, I na I quid moliantur: Nihil enim minus
quaerunt, quam ut vitiis ac morbis Ordinis Ecclesiastici ac reliquae Eccle-
siae Dei opportuna quaerantur et adhibeantur remedia. Nam postquam a
Monarchis hoc extorserunt, ut ipsis permitterent Synodum suo more indi-
cere et obstrictam sibi per omnia tenere, securos se reddiderunt de nobis,
ne illo veniremus aut de Reformatione aliquid ibi moveremus. Nephas
enim esset causam Christi eorum comittere iudicio, qui sunt palam adver-
sarii Christi. Iam sane rarissimi sunt proceres Ecclesiastici, qui Christia-
nam restitui disciplinam ipsi ferre possint. Ex vulgo vero nominatis Theo-
logis et Canonum professoribus perpaucos reperias, qui ipsis non sint alii
aliis de causis obstricti. Facile itaque divinant fore, ut Monarchae et caete-
rae nationes cum ipsis in nostrum excidium conspirent et nos totis viribus
petant, ut qui Concilium Christianum, quod ipsi omnes habent sacrosanc-
tum, repudiemus. Nobis itaque extinctis confidunt se nullo negocio posse
comprimere stylum ac ora omnium, qui de Ecclesiarum reformatione au-
debant aliquid mutire. Sin vero Monarchae et reliquae nationes suam illis
operam navare contra haereticos nolint, iustam habere causam videri vo-
lent, ut omni Concilii ostentatione sublatad ad sua studia tuto redeant, ut
per quos non steterit,1 quo minusc Synodus celebrata sit, sed steterit per
Monarchas et caeteras nationes, quae insurgere contra haereticos, ut opor-
tebat, neglexerint. Nam ne simulare quidem hoc velint se cum medicos ali-
orum profiteantur, sibi prioribus mederi cupere et suos ex oculis trabes ex-
imere, priusquam de aliorum eruendis festucis laborent.2
Cum his iam Gropperus, cum caetera sua studia om- I rib I nia coniun-
xit, tum et in hac impudentia iactandi Concilium Tridentinum adiutorem
se praebet: Scribit enim in suo contra me calumnioso libro fol. 53:13 Tri-
dentinum Concilium esse indictum via ordinaria et ut decet: etiam iuxta
Decreta Comitiorum Imperialium: atque, uti nostri quoque Ordines ipsi
et ego Concilium generale iudicaverimus, unicam, iustam et rectam viam
esse praesens dissidium in religione tollendi.
In quo Gropperi testimonio tot fere mendacia insunt quot verba.
Quo Consilio Pontificii
suam mstituerint
Synodum
Mendacium Gropperi de
Concilio Tndentino
d) Drf.: sublato (Druckfehlerverzeichnis Bl. U4a).
e) Drf.: miuus.
f) In der Vorlage steht ein Punkt.
1. Anspielung auf den Titel von Bucers Schrift zum Hagenauer Religionsgespräch
(12./26. Juni - 28. Juli 1540) >Per quos steterit<; vgl. BDS 9,1, S. 149-321.
2. Vgl. Mt 7,3-5.
3. Gropper, Warhafftige Antwort vnd gegenbenchtung, Bl. lnjb (= hvb)/Oijb: »Es ist
[...] dahin kommen, das ein Chnstlich algemein Concily m Teuscher (sic!) nation or-
denthcher weiße vnd wie sich gebürt, auch nach einhalt vnnd vormoge der Reichs Ab-
schiede angestelt. [...] Welchs der einig, recht vnnd richtig weg ist, diesem erschreckh-
chen zweyspalt abzuhelffen. Wie dann der Bucer vnd sein anhang selber hiebeuor ein
General Concily dar für gehalten vnnd derwegen vff Reichstagen so offt darumb gerüf-
fen vnd gebetten haben.«
221
5
io
20
3°
hoc Concilii praetextu agant, I na I quid moliantur: Nihil enim minus
quaerunt, quam ut vitiis ac morbis Ordinis Ecclesiastici ac reliquae Eccle-
siae Dei opportuna quaerantur et adhibeantur remedia. Nam postquam a
Monarchis hoc extorserunt, ut ipsis permitterent Synodum suo more indi-
cere et obstrictam sibi per omnia tenere, securos se reddiderunt de nobis,
ne illo veniremus aut de Reformatione aliquid ibi moveremus. Nephas
enim esset causam Christi eorum comittere iudicio, qui sunt palam adver-
sarii Christi. Iam sane rarissimi sunt proceres Ecclesiastici, qui Christia-
nam restitui disciplinam ipsi ferre possint. Ex vulgo vero nominatis Theo-
logis et Canonum professoribus perpaucos reperias, qui ipsis non sint alii
aliis de causis obstricti. Facile itaque divinant fore, ut Monarchae et caete-
rae nationes cum ipsis in nostrum excidium conspirent et nos totis viribus
petant, ut qui Concilium Christianum, quod ipsi omnes habent sacrosanc-
tum, repudiemus. Nobis itaque extinctis confidunt se nullo negocio posse
comprimere stylum ac ora omnium, qui de Ecclesiarum reformatione au-
debant aliquid mutire. Sin vero Monarchae et reliquae nationes suam illis
operam navare contra haereticos nolint, iustam habere causam videri vo-
lent, ut omni Concilii ostentatione sublatad ad sua studia tuto redeant, ut
per quos non steterit,1 quo minusc Synodus celebrata sit, sed steterit per
Monarchas et caeteras nationes, quae insurgere contra haereticos, ut opor-
tebat, neglexerint. Nam ne simulare quidem hoc velint se cum medicos ali-
orum profiteantur, sibi prioribus mederi cupere et suos ex oculis trabes ex-
imere, priusquam de aliorum eruendis festucis laborent.2
Cum his iam Gropperus, cum caetera sua studia om- I rib I nia coniun-
xit, tum et in hac impudentia iactandi Concilium Tridentinum adiutorem
se praebet: Scribit enim in suo contra me calumnioso libro fol. 53:13 Tri-
dentinum Concilium esse indictum via ordinaria et ut decet: etiam iuxta
Decreta Comitiorum Imperialium: atque, uti nostri quoque Ordines ipsi
et ego Concilium generale iudicaverimus, unicam, iustam et rectam viam
esse praesens dissidium in religione tollendi.
In quo Gropperi testimonio tot fere mendacia insunt quot verba.
Quo Consilio Pontificii
suam mstituerint
Synodum
Mendacium Gropperi de
Concilio Tndentino
d) Drf.: sublato (Druckfehlerverzeichnis Bl. U4a).
e) Drf.: miuus.
f) In der Vorlage steht ein Punkt.
1. Anspielung auf den Titel von Bucers Schrift zum Hagenauer Religionsgespräch
(12./26. Juni - 28. Juli 1540) >Per quos steterit<; vgl. BDS 9,1, S. 149-321.
2. Vgl. Mt 7,3-5.
3. Gropper, Warhafftige Antwort vnd gegenbenchtung, Bl. lnjb (= hvb)/Oijb: »Es ist
[...] dahin kommen, das ein Chnstlich algemein Concily m Teuscher (sic!) nation or-
denthcher weiße vnd wie sich gebürt, auch nach einhalt vnnd vormoge der Reichs Ab-
schiede angestelt. [...] Welchs der einig, recht vnnd richtig weg ist, diesem erschreckh-
chen zweyspalt abzuhelffen. Wie dann der Bucer vnd sein anhang selber hiebeuor ein
General Concily dar für gehalten vnnd derwegen vff Reichstagen so offt darumb gerüf-
fen vnd gebetten haben.«