DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.30040#0101
Angefügt ist: Sequitur PIA ET VERE CATHOLICA ET CONSENTIENS VETERI ECCLE-
SIAE ORDINATIO CAERIMONIARUM, PRO CANONICIS et monachis qui reliqui sunt in terra
Brunswicensi, donec moriantur. Nam quemadmodum ex bonis illis ecclesiasticis, non superstitiosi
et blasphemi monachi, neque ociosi canonici, ut nunc nihil aliud dicamus, posthac alantur, sed
constituantur ministeria publica ecclesiarum, quibus indigemus, et curentur pro emeritis mini-
stris, pro studentibus, et aliis pauperibus, superius in hac nostra ordinatione exemplum (si fieri
possit) propositum est 59.
59 Diese Ordnung, die Bugenhagen für Pommern aufstellte, steht bei Sehling IV, S. 344 353. Unsere KO erweitert neben
Titel und Einleitung vor allem den kurzen Schluß (Finis caenae Domini. Sequitur sexta vel nona.):
FINIS CAENAE DOMINI.
Ubi vero monachorum aut canonicorum ecclesia est parrochia, omnia cum populo cantentur in missa diei festi
et dominicarum ut in ordinatione ecclesiarum scriptum est, neque monachi vel canonici suo cantu impediant
laudationem ecclesiae sanctae.
SEQUITUR SEXTA VEL NONA.
Finis ordinationis ecclesiasticae in terra Brunswicensi. Impressum Vitebergae apud Georgium Rhaw. Anno 1543.
Ebenso den Abschnitt Pro nona (Sehling IV, S. 350 Sp. 1):
Quia vero psalmus Beati immaculati, distinctus est viginti duobus octonariis, commodius fuerit, propter canonicos
studiosos sacrae scripturae, ut in singulis hisce horis: Prima, tertia, sexta, nona, tantum unus octonarius aut
summum duo, cantentur et semper incipiatur ubi relictum est, usque ad finem psalmi. Imo alio ordine, nam die
Lunae, Martis, Mercurii, Jovis, Veneris, debent audire lectionem et tractationem sacrae scripturae (quando non
predicatur) unam horam mane et alteram horam ante coenam, ad hoc foveant predicatorem et lectores theologiae,
ut postea verbo Dei eruditi, possint praefici ecclesiis et scholis, alio qui quid facerent suis vanis nominibus?
Im Abschnitt De missa wird bei Erlaubnis der Beibehaltung der Altargewänder eingeschoben (Sehling IV, S. 351,
Sp. 1, 2. 3. v. u.):
si ita volunt tamen cum consilio supremi superintendentis.
Sonst nur geringfügige Abweichungen von der Pommerschen Ordnung.
10
81
SIAE ORDINATIO CAERIMONIARUM, PRO CANONICIS et monachis qui reliqui sunt in terra
Brunswicensi, donec moriantur. Nam quemadmodum ex bonis illis ecclesiasticis, non superstitiosi
et blasphemi monachi, neque ociosi canonici, ut nunc nihil aliud dicamus, posthac alantur, sed
constituantur ministeria publica ecclesiarum, quibus indigemus, et curentur pro emeritis mini-
stris, pro studentibus, et aliis pauperibus, superius in hac nostra ordinatione exemplum (si fieri
possit) propositum est 59.
59 Diese Ordnung, die Bugenhagen für Pommern aufstellte, steht bei Sehling IV, S. 344 353. Unsere KO erweitert neben
Titel und Einleitung vor allem den kurzen Schluß (Finis caenae Domini. Sequitur sexta vel nona.):
FINIS CAENAE DOMINI.
Ubi vero monachorum aut canonicorum ecclesia est parrochia, omnia cum populo cantentur in missa diei festi
et dominicarum ut in ordinatione ecclesiarum scriptum est, neque monachi vel canonici suo cantu impediant
laudationem ecclesiae sanctae.
SEQUITUR SEXTA VEL NONA.
Finis ordinationis ecclesiasticae in terra Brunswicensi. Impressum Vitebergae apud Georgium Rhaw. Anno 1543.
Ebenso den Abschnitt Pro nona (Sehling IV, S. 350 Sp. 1):
Quia vero psalmus Beati immaculati, distinctus est viginti duobus octonariis, commodius fuerit, propter canonicos
studiosos sacrae scripturae, ut in singulis hisce horis: Prima, tertia, sexta, nona, tantum unus octonarius aut
summum duo, cantentur et semper incipiatur ubi relictum est, usque ad finem psalmi. Imo alio ordine, nam die
Lunae, Martis, Mercurii, Jovis, Veneris, debent audire lectionem et tractationem sacrae scripturae (quando non
predicatur) unam horam mane et alteram horam ante coenam, ad hoc foveant predicatorem et lectores theologiae,
ut postea verbo Dei eruditi, possint praefici ecclesiis et scholis, alio qui quid facerent suis vanis nominibus?
Im Abschnitt De missa wird bei Erlaubnis der Beibehaltung der Altargewänder eingeschoben (Sehling IV, S. 351,
Sp. 1, 2. 3. v. u.):
si ita volunt tamen cum consilio supremi superintendentis.
Sonst nur geringfügige Abweichungen von der Pommerschen Ordnung.
10
81