[ 493 ]
88
1. consilium admodum paternum
stros praeficiant Germani, qui officium suum noverint et exerceant, qui sana
doctrina plebem pascant, sanctae vitae exemplo praeant omnibus, in salutem
Ecclesiae sedulo advigilent, patres denique et pastores se esse meminerint,
neque plus sibi usurpent, quam ut sub unius Christi magisterio populum retineant,
iidem familiam prudenter et moderate regant, liberos in timore dei eru- 5
diant, coniugium, qua decet honestate et pudititia, colant, non tantum monstrum
erit, sed aliquid monstro immanius.
At quod idolum illud Romanum in sanctuario dei ¹ sese pro deo ostentat et
adoratur. Quod miserrima servitute universum orbem premit, quod potestate,
quam falso praetexit, ad pernitiem omnium abutitur, quod tot habet ani- 10
marum carnifices, quot ʳ² suo charactere satellites notat, quod non modo de
verbi dei ministerio nihil sunt soliciti, sed quoad possunt ferro et igni persequuntur,
quod dum coniugium aspernantur, ut se impuri coelibatus larva venditent,
non tantum omnium | Eia| thoris insidiantur, sed terram ipsam obscaenis
libidinibus contaminant, id videtur perquam tolerabile. 15
Monstrum erit, si disciplinam erigant Germani, qualis et a Christo requiritur
et in veteri Ecclesia fuit, ut populus, quibus expedit rudimentis in ordine
retineatur, ut pigri extimulentur, moneantur imperiti, repraehendantur, qui deliquerint,
idque pro modo delicti fiat, coerceantur contumaces, in hunc usum
ministros et seniores habeat Ecclesia, qui censuram exerceant et severitatem 20
quoque a Christo institutam, ubi opus erit, adhibeant: At quod nunc pseudoepiscopi
de potestate Ecclesiastica impudenter nundinantur, quod excommunicatio,
res saluberrima ³ , in extraneum prorsus usum degeneravit, quod
impune palam feruntur multa non toleranda flagitia, quod populus sine correctione
vagus diffluit, nec aliud curatur, nisi ut bestiis istis salvum maneat 25
suum regnum: In eo sunt merae delitiae?
Monstrum horrendum edent Germani, si de facultatibus Ecclesiae rite dispensandis
hiscere ausint, nedum si deliberent de reprimenda istorum latronum
direptione, ut opes deo dedicatae in eum, cui destinatae sunt, usum conr)
Drf. quod.
1. Vgl. Mt 24,15; IIKor6,16.
2. Vgl. hierzu CO 5, Sp.493, Anm. 1.
3. Zur Hochschätzung des Banns bei Bucer vgl. bes. BDS 14, S.461,1 (»Nu mag kein
kirch sein, sie muß ein ban haben«) und S. 494,13 (»wo gar kein zucht vnnd ban ist, da ist
auch kein gemein«). Ausführlich zu Bucers Verständnis der Kirchenzucht vgl. Burnett,
Yoke of Christ.
88
1. consilium admodum paternum
stros praeficiant Germani, qui officium suum noverint et exerceant, qui sana
doctrina plebem pascant, sanctae vitae exemplo praeant omnibus, in salutem
Ecclesiae sedulo advigilent, patres denique et pastores se esse meminerint,
neque plus sibi usurpent, quam ut sub unius Christi magisterio populum retineant,
iidem familiam prudenter et moderate regant, liberos in timore dei eru- 5
diant, coniugium, qua decet honestate et pudititia, colant, non tantum monstrum
erit, sed aliquid monstro immanius.
At quod idolum illud Romanum in sanctuario dei ¹ sese pro deo ostentat et
adoratur. Quod miserrima servitute universum orbem premit, quod potestate,
quam falso praetexit, ad pernitiem omnium abutitur, quod tot habet ani- 10
marum carnifices, quot ʳ² suo charactere satellites notat, quod non modo de
verbi dei ministerio nihil sunt soliciti, sed quoad possunt ferro et igni persequuntur,
quod dum coniugium aspernantur, ut se impuri coelibatus larva venditent,
non tantum omnium | Eia| thoris insidiantur, sed terram ipsam obscaenis
libidinibus contaminant, id videtur perquam tolerabile. 15
Monstrum erit, si disciplinam erigant Germani, qualis et a Christo requiritur
et in veteri Ecclesia fuit, ut populus, quibus expedit rudimentis in ordine
retineatur, ut pigri extimulentur, moneantur imperiti, repraehendantur, qui deliquerint,
idque pro modo delicti fiat, coerceantur contumaces, in hunc usum
ministros et seniores habeat Ecclesia, qui censuram exerceant et severitatem 20
quoque a Christo institutam, ubi opus erit, adhibeant: At quod nunc pseudoepiscopi
de potestate Ecclesiastica impudenter nundinantur, quod excommunicatio,
res saluberrima ³ , in extraneum prorsus usum degeneravit, quod
impune palam feruntur multa non toleranda flagitia, quod populus sine correctione
vagus diffluit, nec aliud curatur, nisi ut bestiis istis salvum maneat 25
suum regnum: In eo sunt merae delitiae?
Monstrum horrendum edent Germani, si de facultatibus Ecclesiae rite dispensandis
hiscere ausint, nedum si deliberent de reprimenda istorum latronum
direptione, ut opes deo dedicatae in eum, cui destinatae sunt, usum conr)
Drf. quod.
1. Vgl. Mt 24,15; IIKor6,16.
2. Vgl. hierzu CO 5, Sp.493, Anm. 1.
3. Zur Hochschätzung des Banns bei Bucer vgl. bes. BDS 14, S.461,1 (»Nu mag kein
kirch sein, sie muß ein ban haben«) und S. 494,13 (»wo gar kein zucht vnnd ban ist, da ist
auch kein gemein«). Ausführlich zu Bucers Verständnis der Kirchenzucht vgl. Burnett,
Yoke of Christ.