322 11. appellatio contra certos quosdam homines
rialium, quae ipsi subscripserimus agere aliud, quam ut in Coloniensi Provincia dissensiones,
aemulationes, rixae, sectae et novae subinde ac violentae turbationes divini
cultus excitentur. Unde Ecclesiae Metropolitanae vastatio, insignis Dioceseos
indubitata eversio, almae Universitatis interitus, Catholicae Religionis extirpatio,
omnis obedientiae dissipatio, rerum omnium horribilis confusio, denique totius in- 5
ferioris Germaniae ¹ ruina sit consequutura.
Et ut brevi oratione, quae volumus quaeque caussa postulat, dicamus, Adversarii
nostri Provinciales Ecclesias sine ulla intermissione solicitant, instigant impelluntque,
ut suae impiae Appellationi adhaereant, prout et quasdam circumiacentes Ecclesias
importunis suis instigationibus eo audaciae et impietatis commoverunt, ut in- 10
terpositae Appellationi sese adiunxerint, nihilque non faciunt, ut Reformationem
pie inchoatam radicitus extirpent, verbum Dei et renascens Evangelium rursus opprimant,
populo superiores abusus obtrudant, horribiles idolatrias in usum revocent,
veros cultus Dei abrogent, superstitiosas caeremonias restituant, rectam doctrinam
piis mentibus eripiant, seditiones concitent, defectionem parent. Denique ut 15
nos in hac solicitudine ac summa cura restituendae ac reparandae Ecclesiae singulari
cum impietate non solum turbent, inquietent et molestent, verum etiam omni dignitate
exuant tandemque ex universa Diocesi eiiciant.
Cum itaque omnia et singula praemissa, sic ut praemittitur, se habeant et Adversarii,
ut dictum est, nostrum hunc conatum et studium reparandae Ecclesiae in gravis- 20
simas, falsas et impias criminationes adducant eiusque odio commoti nos diversis
exquisitis mediis multipliciter molestarint, vexarint, inquietaverint et turbaverint ac
molestent, vexent, inquietent, impediant et faciant, quominus dicta Refor- | Biiiia |
matio in usum Ecclesiae adduci possit. Et quod gravius est, commoveri nulla pietate
queant, ut quae ad turbulentam seditionem vergere videant, ab illis sibi temperent, 25
sed contra indies magis magisque conspirationem adversus nos excitent, et ad quosdam
Comites, Nobiles, Oppida Civitatesque nostras literas dent, quibus solicitant et
adhortantur, ut a nobis tamquam Domino suo atque ordinaria potestate ad ipsos deficiant,
sicut illa verba ad Senatum et populum Civitatis Kemponae ² et plaerosque
alios nostros subditos scripta et per totum nostrum Archiepiscopatum dissipata 30
clare testantur:
»Jr neben den andern Stenden vnnd gemeine Landtschafft bei vnns dem Capitel
pleiben vnnd vns gehorsam sein vnnd dem Hern vnnd den seinen nicht.« ³
1. inferioris Germaniae: Niederdeutschland.
2. Kempen, Stadt nordwestlich von Düsseldorf, zum Hochstift Köln gehörig. Zu den reformatorischen
Entwicklungen in Kempen vgl. Laux, Reformationsversuche in Kurköln, S.170–266.
3. Die Quelle läßt sich nicht nachweisen. Es handelt sich nicht um einen Satz in der Verlautbarung
des Domkapitels am 11. Oktober 1544 an die weltlichen Stände: ›Affterdechant vnnd Capittel
des Dhoimstiffts zu Collen ...‹, Köln: Jaspar von Gennep, 1544.VD16 K 1776 (und ähnlich VD 16
ZV 9071). Schlüter, Flug- und Streitschriften, Nr. 70 (und Nr.71).
rialium, quae ipsi subscripserimus agere aliud, quam ut in Coloniensi Provincia dissensiones,
aemulationes, rixae, sectae et novae subinde ac violentae turbationes divini
cultus excitentur. Unde Ecclesiae Metropolitanae vastatio, insignis Dioceseos
indubitata eversio, almae Universitatis interitus, Catholicae Religionis extirpatio,
omnis obedientiae dissipatio, rerum omnium horribilis confusio, denique totius in- 5
ferioris Germaniae ¹ ruina sit consequutura.
Et ut brevi oratione, quae volumus quaeque caussa postulat, dicamus, Adversarii
nostri Provinciales Ecclesias sine ulla intermissione solicitant, instigant impelluntque,
ut suae impiae Appellationi adhaereant, prout et quasdam circumiacentes Ecclesias
importunis suis instigationibus eo audaciae et impietatis commoverunt, ut in- 10
terpositae Appellationi sese adiunxerint, nihilque non faciunt, ut Reformationem
pie inchoatam radicitus extirpent, verbum Dei et renascens Evangelium rursus opprimant,
populo superiores abusus obtrudant, horribiles idolatrias in usum revocent,
veros cultus Dei abrogent, superstitiosas caeremonias restituant, rectam doctrinam
piis mentibus eripiant, seditiones concitent, defectionem parent. Denique ut 15
nos in hac solicitudine ac summa cura restituendae ac reparandae Ecclesiae singulari
cum impietate non solum turbent, inquietent et molestent, verum etiam omni dignitate
exuant tandemque ex universa Diocesi eiiciant.
Cum itaque omnia et singula praemissa, sic ut praemittitur, se habeant et Adversarii,
ut dictum est, nostrum hunc conatum et studium reparandae Ecclesiae in gravis- 20
simas, falsas et impias criminationes adducant eiusque odio commoti nos diversis
exquisitis mediis multipliciter molestarint, vexarint, inquietaverint et turbaverint ac
molestent, vexent, inquietent, impediant et faciant, quominus dicta Refor- | Biiiia |
matio in usum Ecclesiae adduci possit. Et quod gravius est, commoveri nulla pietate
queant, ut quae ad turbulentam seditionem vergere videant, ab illis sibi temperent, 25
sed contra indies magis magisque conspirationem adversus nos excitent, et ad quosdam
Comites, Nobiles, Oppida Civitatesque nostras literas dent, quibus solicitant et
adhortantur, ut a nobis tamquam Domino suo atque ordinaria potestate ad ipsos deficiant,
sicut illa verba ad Senatum et populum Civitatis Kemponae ² et plaerosque
alios nostros subditos scripta et per totum nostrum Archiepiscopatum dissipata 30
clare testantur:
»Jr neben den andern Stenden vnnd gemeine Landtschafft bei vnns dem Capitel
pleiben vnnd vns gehorsam sein vnnd dem Hern vnnd den seinen nicht.« ³
1. inferioris Germaniae: Niederdeutschland.
2. Kempen, Stadt nordwestlich von Düsseldorf, zum Hochstift Köln gehörig. Zu den reformatorischen
Entwicklungen in Kempen vgl. Laux, Reformationsversuche in Kurköln, S.170–266.
3. Die Quelle läßt sich nicht nachweisen. Es handelt sich nicht um einen Satz in der Verlautbarung
des Domkapitels am 11. Oktober 1544 an die weltlichen Stände: ›Affterdechant vnnd Capittel
des Dhoimstiffts zu Collen ...‹, Köln: Jaspar von Gennep, 1544.VD16 K 1776 (und ähnlich VD 16
ZV 9071). Schlüter, Flug- und Streitschriften, Nr. 70 (und Nr.71).