5
10
15
20
ii.1. confessio tetrapolitana
637
tem ᶜ quovis modo ᶜ promoveat, non tradat ᵈᵃ . Ita solui ᵉ hisce laqueis conscientias,
per scripturas Christianam comendantes libertatem ᵉ , maxime autem
ᶠ paulina scripta ᶠ , quae hec mundi elementa a ᵍ cervicibus christianorum ᵍ singulari
studio submovent, ʰ passi sumus ʰ . Neque enim leve apud nos momentum
habere debuit.
Illud Pauli ad Coloss. 2[16]: »Ne quis igitur vos iudicet de cibo aut potu aut
delectu diei festi aut Novilunii aut Sabbathorum«, et rursus: »Itaque si mortui
estis cum christo ab elementis mundi, quid tanquam viventes decretis tenemini?«
¹ ⁱ Sane si morte christi in eam nos adsertam libertatem Paulus affirmat,
ut indignum nobis sit, etiam ʲ divinitus institutis ʲ ceremoniis addici, utpote
quos spiritus christi internus magister ducere iam ᵏ debeat nec locum
relinquit ˡ pedagogiae illi, quae externis istiusmodi preceptiunculis, hoc est
elementis sancte discipline in mundi rebus haerentibus constat, Et nemini
prorsus tantum in nos iuris concedit, ut illas a nobis exigat, quanto minus obstringi
nos par est ceremoniis institutis humanitus quantoque iniustius fuerit,
id in nos potestatis ut tales a nobis requirat quemque mortalium ᵐ sumere? ⁱ
Quis enim non videat gloriam christi, ⁿ cui totos vivere nos, quos totos sibi
sanguine suo redemit, adderet ⁿ , plus obscurari, si preter eius auctoritatem
iis legibus conscientiam nostram subiicimus ᵒ , quae ᵖ ex se homines comenti
sunt ᵖ , quam que authorem q habeant deum q . ʳ Et si ʳ suo dumtaxat tempore
*c)–c) von Bucer über der Zeile nachgetragen für gestr.: unlesbares Wort: d; fehlt in a.
d) tradat, sumpsisse: a.
e)–e) conscientias hisce laqueis permisimus, sed per scripturas: A.
f)–f) Paulinae scripta: a; Paulinas: A.
g)–g) Christianorum cervicibus: A.
h)–h) fehlt in A.
i)–i) Si etenim D. Paulus, quo nemo unquam Christum certius docuit, in eam nos libertatem
rerum externarum, per Christum adsertos contendit, ut non modo nulli creaturae ius
permittat, eos, qui Christo credunt, vel illis quidem ritibus et observationibus, gravandi,
quos tamen Deus ipse instituit, et suo tempore prodesse quoque voluit, sed etiam denunciat
a Christo excidisse, factumque eis Christum ociosum, qui se his addici patiantur, quid iam
putamus sentiendum sit de praeceptionibus, quas non solum citra omne oraculum, verum
etiam absque ullo imitabili exemplo, ex se homines commenti sunt, quaeque ideo non egena
tantum et infirma, sed noxia etiam, non elementa, hoc est, sacrae dissciplina [Drf.] rudimenta,
sed omnis verae pietatis impedimenta plurimis fuere? Quanto iniustius erit, quenquam
sibi hanc potestatem in Christi clerum sumere, ut huiusmodi eum servitute premat,
quantumque a Christo nos remotiores [f]ecerit, si illis nos subiecerimus?: A.
j)–j) institutis divinitus: a.
k) vor den linken Rand geschrieben und eingewiesen für gestr.: non: d.
l) korr. aus: relinquere: d; relinquere: a.
*m) von Bucer über der Zeile nachgetragen und eingewiesen: d; fehlt in a.
n)–n) cui nos decet totos vivere, quos ille sibi, idque sanguine suo, totos redemit, vindicavitque:
A.
o) obstringimus: A.
p)–p) inventa hominum sunt: A.
q)–q) Deum habent: a; habent Deum: A.
r)–r) etiamsi: A.
1. Kol 2,20.
10
15
20
ii.1. confessio tetrapolitana
637
tem ᶜ quovis modo ᶜ promoveat, non tradat ᵈᵃ . Ita solui ᵉ hisce laqueis conscientias,
per scripturas Christianam comendantes libertatem ᵉ , maxime autem
ᶠ paulina scripta ᶠ , quae hec mundi elementa a ᵍ cervicibus christianorum ᵍ singulari
studio submovent, ʰ passi sumus ʰ . Neque enim leve apud nos momentum
habere debuit.
Illud Pauli ad Coloss. 2[16]: »Ne quis igitur vos iudicet de cibo aut potu aut
delectu diei festi aut Novilunii aut Sabbathorum«, et rursus: »Itaque si mortui
estis cum christo ab elementis mundi, quid tanquam viventes decretis tenemini?«
¹ ⁱ Sane si morte christi in eam nos adsertam libertatem Paulus affirmat,
ut indignum nobis sit, etiam ʲ divinitus institutis ʲ ceremoniis addici, utpote
quos spiritus christi internus magister ducere iam ᵏ debeat nec locum
relinquit ˡ pedagogiae illi, quae externis istiusmodi preceptiunculis, hoc est
elementis sancte discipline in mundi rebus haerentibus constat, Et nemini
prorsus tantum in nos iuris concedit, ut illas a nobis exigat, quanto minus obstringi
nos par est ceremoniis institutis humanitus quantoque iniustius fuerit,
id in nos potestatis ut tales a nobis requirat quemque mortalium ᵐ sumere? ⁱ
Quis enim non videat gloriam christi, ⁿ cui totos vivere nos, quos totos sibi
sanguine suo redemit, adderet ⁿ , plus obscurari, si preter eius auctoritatem
iis legibus conscientiam nostram subiicimus ᵒ , quae ᵖ ex se homines comenti
sunt ᵖ , quam que authorem q habeant deum q . ʳ Et si ʳ suo dumtaxat tempore
*c)–c) von Bucer über der Zeile nachgetragen für gestr.: unlesbares Wort: d; fehlt in a.
d) tradat, sumpsisse: a.
e)–e) conscientias hisce laqueis permisimus, sed per scripturas: A.
f)–f) Paulinae scripta: a; Paulinas: A.
g)–g) Christianorum cervicibus: A.
h)–h) fehlt in A.
i)–i) Si etenim D. Paulus, quo nemo unquam Christum certius docuit, in eam nos libertatem
rerum externarum, per Christum adsertos contendit, ut non modo nulli creaturae ius
permittat, eos, qui Christo credunt, vel illis quidem ritibus et observationibus, gravandi,
quos tamen Deus ipse instituit, et suo tempore prodesse quoque voluit, sed etiam denunciat
a Christo excidisse, factumque eis Christum ociosum, qui se his addici patiantur, quid iam
putamus sentiendum sit de praeceptionibus, quas non solum citra omne oraculum, verum
etiam absque ullo imitabili exemplo, ex se homines commenti sunt, quaeque ideo non egena
tantum et infirma, sed noxia etiam, non elementa, hoc est, sacrae dissciplina [Drf.] rudimenta,
sed omnis verae pietatis impedimenta plurimis fuere? Quanto iniustius erit, quenquam
sibi hanc potestatem in Christi clerum sumere, ut huiusmodi eum servitute premat,
quantumque a Christo nos remotiores [f]ecerit, si illis nos subiecerimus?: A.
j)–j) institutis divinitus: a.
k) vor den linken Rand geschrieben und eingewiesen für gestr.: non: d.
l) korr. aus: relinquere: d; relinquere: a.
*m) von Bucer über der Zeile nachgetragen und eingewiesen: d; fehlt in a.
n)–n) cui nos decet totos vivere, quos ille sibi, idque sanguine suo, totos redemit, vindicavitque:
A.
o) obstringimus: A.
p)–p) inventa hominum sunt: A.
q)–q) Deum habent: a; habent Deum: A.
r)–r) etiamsi: A.
1. Kol 2,20.