DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.42032#0046
46
J. Koch, Cusanus-Texte: IV. Briefwechsel. Erste Sammlung
Quamvis, pater colendissime, admodum multa sint que michi
hoc tempore silentium indicant, tanta tamen est fidei fluctuacio,
tantaque tempestuosa nauicule Petri revndacio1, vt cum lacrimis
saltim potentes remigos sollicitare compellar. Amplius in tam preci-
5 puo periculo et domus dei incendio dimittende sunt disputationes;
quomodo ignis et per quem iniectus sit, sed succurrendum, ne prius
in fauillam redigatur quam causa sciscitetur. Iam nunc exitus a
deo condempnatus et omnibus vere Christianis execrabilis dubia
tollit, ut nichil pro scismaticis presumi possit nisi hoc quod ex eorum
10 fructibus cognoscatur2 in spiritu domini non fuisse concilium, qui
est vnitatis et pacis auctor, sed in spiritu seminatorum zizanie3 et
discordiarum.
Timebant actenus reges et principes, ne aut reformationem aut
conciliorum auctoritate< m > offenderent, et precibus institerunt, ne
is scisma fieret. Sperantes nec scisma futurum nec reformationem
defecturam nunc palam exitus docet, qua calliditate dyabolus dei
ecclesiam scindere volens, quo nichil periculosius-accidere possit,
pietatis media induxit antedicta, vt venenum suo tempore effun-
deret ; neque esset adeo terribile scisma subire, si tot pietatis modis
20 non foret involutum, [159v] vt non videatur remedium.
Concilia solebant vnitatem facere, pro vnitate statuta edi< d >e-
runt. Omnia nunc ad hoc conducta sunt dyaboli instinctu, vt Basi-
lienses credant se esse concilium et posse impune ecclesiam contra-
dicentibus principibus scindere. Ab inicio fidei temeritas tanta
25 audita non est, ut pauci contradicente Romanorum rege et ali j s
regibus et principibus se ecclesiam vniuersalem fecerunt et eius pre-
textu ad tam abhominabile scelus processerunt. Lego semel simile
Cipriani tempore attemptatum, vt Cornelio papa recepto per ec-
clesiam et sedem Nouacianus quidam erigeretur4. Sed quomodo
2 indicam U1 3 tantaque ] tanta quod U1 4 precipui U1
7 adeo U1 10 cognoscuntur U1 11 in dupl. Ux 13 attenus L\
16 defecturam ] destüram U1 donet U1 17 qua L\
23 posset U1 27 ad ] causam adcl. et dei. U1 29 Nouicianus U1
1 Vgl. Mark. 4, 37.
2 Vgl. Matth. 7, 16.
3 Vgl. Matth. 13, 25.
4 Vgl. darüber besonders: Cyprian, Ep. 55, CSEL III, S. 624ff. E. Cas-
par, Geschichte des Papsttums I, 1930, S. 66 ff.; F. X. Seppelt, Der Auf-
stieg des Papsttums, 1931, S. 50ff.
J. Koch, Cusanus-Texte: IV. Briefwechsel. Erste Sammlung
Quamvis, pater colendissime, admodum multa sint que michi
hoc tempore silentium indicant, tanta tamen est fidei fluctuacio,
tantaque tempestuosa nauicule Petri revndacio1, vt cum lacrimis
saltim potentes remigos sollicitare compellar. Amplius in tam preci-
5 puo periculo et domus dei incendio dimittende sunt disputationes;
quomodo ignis et per quem iniectus sit, sed succurrendum, ne prius
in fauillam redigatur quam causa sciscitetur. Iam nunc exitus a
deo condempnatus et omnibus vere Christianis execrabilis dubia
tollit, ut nichil pro scismaticis presumi possit nisi hoc quod ex eorum
10 fructibus cognoscatur2 in spiritu domini non fuisse concilium, qui
est vnitatis et pacis auctor, sed in spiritu seminatorum zizanie3 et
discordiarum.
Timebant actenus reges et principes, ne aut reformationem aut
conciliorum auctoritate< m > offenderent, et precibus institerunt, ne
is scisma fieret. Sperantes nec scisma futurum nec reformationem
defecturam nunc palam exitus docet, qua calliditate dyabolus dei
ecclesiam scindere volens, quo nichil periculosius-accidere possit,
pietatis media induxit antedicta, vt venenum suo tempore effun-
deret ; neque esset adeo terribile scisma subire, si tot pietatis modis
20 non foret involutum, [159v] vt non videatur remedium.
Concilia solebant vnitatem facere, pro vnitate statuta edi< d >e-
runt. Omnia nunc ad hoc conducta sunt dyaboli instinctu, vt Basi-
lienses credant se esse concilium et posse impune ecclesiam contra-
dicentibus principibus scindere. Ab inicio fidei temeritas tanta
25 audita non est, ut pauci contradicente Romanorum rege et ali j s
regibus et principibus se ecclesiam vniuersalem fecerunt et eius pre-
textu ad tam abhominabile scelus processerunt. Lego semel simile
Cipriani tempore attemptatum, vt Cornelio papa recepto per ec-
clesiam et sedem Nouacianus quidam erigeretur4. Sed quomodo
2 indicam U1 3 tantaque ] tanta quod U1 4 precipui U1
7 adeo U1 10 cognoscuntur U1 11 in dupl. Ux 13 attenus L\
16 defecturam ] destüram U1 donet U1 17 qua L\
23 posset U1 27 ad ] causam adcl. et dei. U1 29 Nouicianus U1
1 Vgl. Mark. 4, 37.
2 Vgl. Matth. 7, 16.
3 Vgl. Matth. 13, 25.
4 Vgl. darüber besonders: Cyprian, Ep. 55, CSEL III, S. 624ff. E. Cas-
par, Geschichte des Papsttums I, 1930, S. 66 ff.; F. X. Seppelt, Der Auf-
stieg des Papsttums, 1931, S. 50ff.