DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.30258#0552
548
DIE LETZTEN STRASSBURGER JAHRE 1546-1549
Sed haec est, ut falsus cultus cum primis tollatur; igitur:
Nulla potestatis contractio a quoquam fieri potest, praeter dei voluntatem; po.testas
enim dei est, non medii ministri1.
Quae exemptio ecclesiasticorum facta est, in hoc facta est, ut dei cultus provehatur,
non impediatur, vel perverse geratur. Nec potuit alia fieri. Potestas enim dei est. 5
Igitur ut ea potestas suscipienda non esset, quam fungens superiore [potestate] vellet
conferre sic contractam, ut connivere oporteret ad ea, quibus deus irritatur, quia iam
non potestatem ille, sed tyrannidem conferre, eoque nequaquam ex dei iussu, cuius
omnis potestas est, vellet, ita si iustis legibus potestatem quis per superiorem accepit,
ferre non debet, nec ut lila contra dei iussa contrahatur, nec ut sibi adimatur, quo alius 10
contra dei missa furat.
| 375 | Spiritu suo deus suos ducit; propterea, quemadmodum claris indiciis notum
illis facit, quando ex se potestate funguntur, ita, si visum ei est illam rursus eis adimere,
item sic rem attemperat, ut satis videant, divina se voluntate in ordinem cogi.
Spiritum itaque principaliter orent, qui potestate funguntur, deique placita cum 15
primis spectent et quamcumque Spartam nacti fuerint2, ut filiam dei - sic enim ciuitates
populi dei vocantur - excolant, et pro viribus ornent, omnibus, quo ad eius fieri potest,
scandalis e medio sublatis.
Lex dei sapientia donat parvulos aut insipientes, hanc in primis consulant, sic tarnen,
ut non serviant literae, sed pro Spiritus ductu, omnia ad aedificationem libere instituant. 2O
1. Zu der ganzen Problematik des Verhältnisses von potestas inferior/superior vgl. die Fragestel-
lung in B.s Evangelienkommentar: num principi, vel Reipublicae liceat suos defendere contra vim
cuiusque, etiam fungentis potestate superiore (Ev. Komm. 1536; Bibi. Nr. 28a, S. 143).
2. Anspielung auf das Sprichwort: Spartam sortitus es, hanc orna. Vgl. Ae. Forcellini'. Lexikon
totius latinitatis 6, S. 642, Sp. 1.
DIE LETZTEN STRASSBURGER JAHRE 1546-1549
Sed haec est, ut falsus cultus cum primis tollatur; igitur:
Nulla potestatis contractio a quoquam fieri potest, praeter dei voluntatem; po.testas
enim dei est, non medii ministri1.
Quae exemptio ecclesiasticorum facta est, in hoc facta est, ut dei cultus provehatur,
non impediatur, vel perverse geratur. Nec potuit alia fieri. Potestas enim dei est. 5
Igitur ut ea potestas suscipienda non esset, quam fungens superiore [potestate] vellet
conferre sic contractam, ut connivere oporteret ad ea, quibus deus irritatur, quia iam
non potestatem ille, sed tyrannidem conferre, eoque nequaquam ex dei iussu, cuius
omnis potestas est, vellet, ita si iustis legibus potestatem quis per superiorem accepit,
ferre non debet, nec ut lila contra dei iussa contrahatur, nec ut sibi adimatur, quo alius 10
contra dei missa furat.
| 375 | Spiritu suo deus suos ducit; propterea, quemadmodum claris indiciis notum
illis facit, quando ex se potestate funguntur, ita, si visum ei est illam rursus eis adimere,
item sic rem attemperat, ut satis videant, divina se voluntate in ordinem cogi.
Spiritum itaque principaliter orent, qui potestate funguntur, deique placita cum 15
primis spectent et quamcumque Spartam nacti fuerint2, ut filiam dei - sic enim ciuitates
populi dei vocantur - excolant, et pro viribus ornent, omnibus, quo ad eius fieri potest,
scandalis e medio sublatis.
Lex dei sapientia donat parvulos aut insipientes, hanc in primis consulant, sic tarnen,
ut non serviant literae, sed pro Spiritus ductu, omnia ad aedificationem libere instituant. 2O
1. Zu der ganzen Problematik des Verhältnisses von potestas inferior/superior vgl. die Fragestel-
lung in B.s Evangelienkommentar: num principi, vel Reipublicae liceat suos defendere contra vim
cuiusque, etiam fungentis potestate superiore (Ev. Komm. 1536; Bibi. Nr. 28a, S. 143).
2. Anspielung auf das Sprichwort: Spartam sortitus es, hanc orna. Vgl. Ae. Forcellini'. Lexikon
totius latinitatis 6, S. 642, Sp. 1.