568
DIE LETZTEN STRASSBURGER JAHRE 1546-1549
totum ministerium administrare debere. Nec ullos esse episcopos, qui plus habeant
potestatis in Sfancto] ministerio quam quilibet pastor. Nec etiam quenquam Episcopo-
rum habere per se iurisdictionem in alios. Sed Ecclesiarum atque Conciliorum ex his
collectorumz esse iurisdictionem in omnesy.
6. aOrdinationes uerob de temporibus, locis, cratione etc modod uerbum eet sacra- 5
menta atque discipliname administrandj debere libere institui in qualibet Ecclesia ad
eum finem, ut administratio verbj et sacramentorum atque precum et ablationum eum
omni disciplina fobeatur et perficiaturf decenter et ordine atque ad aedificationem fidel5 6
eoque ita, ut omnia ab Omnibus intelligantur.
Haec est nostra Confessio. Ea uerog quae nunc afferuntur[sic!] contra. hEst doctrina 10
et confessio papae et suorum, ut ipsimet fatentur, quam1 etiam uolunt suo tantum intel-
lectu intelligi et docerj. Duo tantum nobis concedunt et jea per se, non uP catholica
neck piah6: ’vxores ministrorum, sed earum tantum, quas1 modo habent, nonm quas
postea ducent. Et communionem sub utraque specie, sed neo tantum0 pacto11, ne repre-
hendamus eos, qui vna specie ptantum vtunturp. 15
[1.] qPraeter haec duo caetera omnia papa sua agnoscit. Et inq his docetur Iustificatio-
nem nostram tum demum perfici nobis, cum dilectio adr fidem uenit et constituit inhae-
rentems iustitiam7. Et fides uera adseritur, quae1 est sine charitate. | 326 | His euertitur
doctrina Spiritus sanctj, quod ex sola Dei gratia et Christi merito iustificamur11 idque
cumv donamur fide viva, qua hanc gratiam in Christo certo amplectimur. Et quod fides 20
mortua condemnat, non iustificat.
2. Docetur etiam hic neminem posse esse uerum Christi membrum nec Ecclesiae
ministrum, qui non se Pont[ifici] Romfano] et Episcopis subijciat eisque deferat potesta-
tem scripturas Dei etw comprobandj et ut uolunt interpretandj et quaslibet Ecclesijs
leges imponendj et dubia fidej decidendj8, cum constet autem illos et doctrina et ritibus 25
z) gestr.: hanc K. - a) fehlt K. - b) add. über der Zeile K.
c)-c) add. über der Zeile K. - d) gestr.: ratione K.
e) -e) add. über der Zeile statt gestr.: administrandi K.
f) -f) add. über der Zeile statt gestr.: fiant K.
g) add. statt autem, gestr.: quae K. - h)-h) add. am Rand K.
i) quamque K. — j)—j) ea nec per se non K. - k) add. statt gestr.: atque K.
l) —1) add. über der Zeile statt gestr.: exeptis tantum duabus rebus, permissione uxorum ministro-
rum quas ministri K.
m) zuerst: nos K. - n)—n) statt gestr.: quae tarnen non aliter permittitur quam. — o) gestr. K.
p) -p) add. statt gestr.: contenti sunt; nec permittuntur etiam ista nobis, nisi ad intellectum Papae
et suorum K.
q) —q) statt gestr.: In K. - r) add. über der Zeile K.
s) inherentem K. - t) gestr.: etiam K. - u) gestr.: cum K.
v) gestr.: gratiam Dei in Christo per K. — w) add. über der Zeile K.
5. Vgl. Eph 4,29.
6. S. Mehlhausen, S. 143.
7. Quae [caritas] quatenus ad fidem et spem accedit, eatenus per iustitiam inhaerentem vere
iustificamur. Mehlhausen, S. 51. ARC 6, S. 315, Z. 10-12.
8. Debent autem christiani omnes et pontifici summo et singulis suis etiam episcopis parere.
Mehlhausen, S. 73.
DIE LETZTEN STRASSBURGER JAHRE 1546-1549
totum ministerium administrare debere. Nec ullos esse episcopos, qui plus habeant
potestatis in Sfancto] ministerio quam quilibet pastor. Nec etiam quenquam Episcopo-
rum habere per se iurisdictionem in alios. Sed Ecclesiarum atque Conciliorum ex his
collectorumz esse iurisdictionem in omnesy.
6. aOrdinationes uerob de temporibus, locis, cratione etc modod uerbum eet sacra- 5
menta atque discipliname administrandj debere libere institui in qualibet Ecclesia ad
eum finem, ut administratio verbj et sacramentorum atque precum et ablationum eum
omni disciplina fobeatur et perficiaturf decenter et ordine atque ad aedificationem fidel5 6
eoque ita, ut omnia ab Omnibus intelligantur.
Haec est nostra Confessio. Ea uerog quae nunc afferuntur[sic!] contra. hEst doctrina 10
et confessio papae et suorum, ut ipsimet fatentur, quam1 etiam uolunt suo tantum intel-
lectu intelligi et docerj. Duo tantum nobis concedunt et jea per se, non uP catholica
neck piah6: ’vxores ministrorum, sed earum tantum, quas1 modo habent, nonm quas
postea ducent. Et communionem sub utraque specie, sed neo tantum0 pacto11, ne repre-
hendamus eos, qui vna specie ptantum vtunturp. 15
[1.] qPraeter haec duo caetera omnia papa sua agnoscit. Et inq his docetur Iustificatio-
nem nostram tum demum perfici nobis, cum dilectio adr fidem uenit et constituit inhae-
rentems iustitiam7. Et fides uera adseritur, quae1 est sine charitate. | 326 | His euertitur
doctrina Spiritus sanctj, quod ex sola Dei gratia et Christi merito iustificamur11 idque
cumv donamur fide viva, qua hanc gratiam in Christo certo amplectimur. Et quod fides 20
mortua condemnat, non iustificat.
2. Docetur etiam hic neminem posse esse uerum Christi membrum nec Ecclesiae
ministrum, qui non se Pont[ifici] Romfano] et Episcopis subijciat eisque deferat potesta-
tem scripturas Dei etw comprobandj et ut uolunt interpretandj et quaslibet Ecclesijs
leges imponendj et dubia fidej decidendj8, cum constet autem illos et doctrina et ritibus 25
z) gestr.: hanc K. - a) fehlt K. - b) add. über der Zeile K.
c)-c) add. über der Zeile K. - d) gestr.: ratione K.
e) -e) add. über der Zeile statt gestr.: administrandi K.
f) -f) add. über der Zeile statt gestr.: fiant K.
g) add. statt autem, gestr.: quae K. - h)-h) add. am Rand K.
i) quamque K. — j)—j) ea nec per se non K. - k) add. statt gestr.: atque K.
l) —1) add. über der Zeile statt gestr.: exeptis tantum duabus rebus, permissione uxorum ministro-
rum quas ministri K.
m) zuerst: nos K. - n)—n) statt gestr.: quae tarnen non aliter permittitur quam. — o) gestr. K.
p) -p) add. statt gestr.: contenti sunt; nec permittuntur etiam ista nobis, nisi ad intellectum Papae
et suorum K.
q) —q) statt gestr.: In K. - r) add. über der Zeile K.
s) inherentem K. - t) gestr.: etiam K. - u) gestr.: cum K.
v) gestr.: gratiam Dei in Christo per K. — w) add. über der Zeile K.
5. Vgl. Eph 4,29.
6. S. Mehlhausen, S. 143.
7. Quae [caritas] quatenus ad fidem et spem accedit, eatenus per iustitiam inhaerentem vere
iustificamur. Mehlhausen, S. 51. ARC 6, S. 315, Z. 10-12.
8. Debent autem christiani omnes et pontifici summo et singulis suis etiam episcopis parere.
Mehlhausen, S. 73.