DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.30258#0422
418
DIE LETZTEN STRASSBURGER JAHRE 1546-1549
| 146a | Illustrissfimi] Principes Eflectores] benignissimi Domini. Si illustrisfsimi] Cfel-
situdines] Vfestrae] iusissent nuper me responsum meum, quod a me requirebant de eo,
quomodo ego existimarem Consilium Impferialis] M[aiesta]tis Clementisfsimi] Domini
nostri de conciliandis Ecclesijs posse commode ad effectum salutarem deduci, dare
scripto, id obedienter fecissem. Nunc cum petunt, ut subscribam ei scripto, quo per 5
alium mea responsio, ut ipse eam meminit et excepit, est comprehensa1, oro per Domi-
num nostrum Iesum Christum et tot millia Ecclesiarum, quarum causa agitur, ut illu-
strissfimi] Celsitudines Vfestrae] dementer consulant3, quod responsum illud meum
meis ipsius uerbis describereb voluerimc. Nemini enim potest illud quam mihi esse
notius; et ind profanis enim causis hoc cuique conceditur, ut ipse suam responsionem et 10
sententiam, si opus sit, in literas referat.
Primum ergo illustfrissimi] principes Electores, ut facile recordamini, cum causas
reddidissem, cur non possem solus de tantis rebus et ad tot myriadase Ecclesiarum
pertinentibus respondere et me, existimarem ad salutarem Ecclesiarum concordiam
factura, scripto obtulisse, iniungebant mihi Illustrissfimi] Celsfitudines] Vfestrae], ut 15
responderem pro mea tantum persona, quomodo putarem praesens Inuictissfimae]
Impferialis] Mafiestajtis Clementisfsimi] Dominj nostri Consilium de conciliandis
Ecclesijs posse ad salutem Ecclesiarum commodissime demandari executioni, responde
primum. | 146b | Mihi adhuc non uideri posse ullam rationem ad hanc rem adhiberi
magis utilem et salutarem, quam si Impferialis] Mafies]tas exemplo veterum piorum 20
Iudicum, Regum et Imperatorum populi Dei Synodum cogeret ex principibus et opti-
matibus huius nationis et ex selectoribus doctrinae Christi professoribus et sectatoribus
et iuberet hos singula propositi libri Capita excutere et iuxta Dei uerbum et ad aedifica-
tionem Ecclesiarum Germaniae explorare atque moderari. Sic me non dubitare Ecclesias
pulchre et pie inter se consensuras. Doctrinam enim de iustificatione, primo religionis 25
nostrae capfite], de sacrificio et plerisque alijs locis sic esse in hoc libro propositam, ut
meo quidemf iudicio quicumque illam uelint simpliciter et synceriter docere et sequi,
sicut ego illam propositam in literis agnoscere possum, facile docere et instituere queant,
quae ad solidam pietatem pertineant omnia. Etenim quae ad omnium et singulorum
conscientiam pertineant Dominum nolle per multos tractari et semper gratiae suae 30
incrementum benigne dedisse et ad discordias in Religione® sumovendas et ad concor-
diam piam constituendam, quando res huiusmodj talibus synodis fuerunt pertractatae.
Deinde autem, cum ab illustfrissimis] Cfelsitudinibus] Vfestris] audirem Impferia-
lem]. Mafiestajtem hanc rationem sibi ad institutum praesentis negotij non iudicare
commodam, sed statuisse edicere illam | 147a | hrationem, quae comprehensa est in 35
proposito libfro] dixi meum non esse Impferialis] M[aiesta]tis consilijs aliquid praescri-
bere, sed cum agnoscerem me illustfrissimis] Cfelsitudinibus] Vfestr]is debere simplici-
ter de mea opinione respondere, quae a me requirerent optare me, ut ab Impferiali]
a) Text: consufant. - b) korr. v. B. aus: describam. - c) add. v. B.
d) gestr.: propfa. - e) korr. v. B. - f) add. v. B.: über der Zeile.
g) zuerst: Religiöse. - h) gestr.: illam.
1. B.s mündliche Erklärung über das Interim. S. oben, S. 416; vgl. Pol. Cor. 4,2, S. 911-914,
Nr. 750 und den Bericht der Nürnberger Gesandten in Augsburg, a.a.O., S. 911, Nr. 749.
DIE LETZTEN STRASSBURGER JAHRE 1546-1549
| 146a | Illustrissfimi] Principes Eflectores] benignissimi Domini. Si illustrisfsimi] Cfel-
situdines] Vfestrae] iusissent nuper me responsum meum, quod a me requirebant de eo,
quomodo ego existimarem Consilium Impferialis] M[aiesta]tis Clementisfsimi] Domini
nostri de conciliandis Ecclesijs posse commode ad effectum salutarem deduci, dare
scripto, id obedienter fecissem. Nunc cum petunt, ut subscribam ei scripto, quo per 5
alium mea responsio, ut ipse eam meminit et excepit, est comprehensa1, oro per Domi-
num nostrum Iesum Christum et tot millia Ecclesiarum, quarum causa agitur, ut illu-
strissfimi] Celsitudines Vfestrae] dementer consulant3, quod responsum illud meum
meis ipsius uerbis describereb voluerimc. Nemini enim potest illud quam mihi esse
notius; et ind profanis enim causis hoc cuique conceditur, ut ipse suam responsionem et 10
sententiam, si opus sit, in literas referat.
Primum ergo illustfrissimi] principes Electores, ut facile recordamini, cum causas
reddidissem, cur non possem solus de tantis rebus et ad tot myriadase Ecclesiarum
pertinentibus respondere et me, existimarem ad salutarem Ecclesiarum concordiam
factura, scripto obtulisse, iniungebant mihi Illustrissfimi] Celsfitudines] Vfestrae], ut 15
responderem pro mea tantum persona, quomodo putarem praesens Inuictissfimae]
Impferialis] Mafiestajtis Clementisfsimi] Dominj nostri Consilium de conciliandis
Ecclesijs posse ad salutem Ecclesiarum commodissime demandari executioni, responde
primum. | 146b | Mihi adhuc non uideri posse ullam rationem ad hanc rem adhiberi
magis utilem et salutarem, quam si Impferialis] Mafies]tas exemplo veterum piorum 20
Iudicum, Regum et Imperatorum populi Dei Synodum cogeret ex principibus et opti-
matibus huius nationis et ex selectoribus doctrinae Christi professoribus et sectatoribus
et iuberet hos singula propositi libri Capita excutere et iuxta Dei uerbum et ad aedifica-
tionem Ecclesiarum Germaniae explorare atque moderari. Sic me non dubitare Ecclesias
pulchre et pie inter se consensuras. Doctrinam enim de iustificatione, primo religionis 25
nostrae capfite], de sacrificio et plerisque alijs locis sic esse in hoc libro propositam, ut
meo quidemf iudicio quicumque illam uelint simpliciter et synceriter docere et sequi,
sicut ego illam propositam in literis agnoscere possum, facile docere et instituere queant,
quae ad solidam pietatem pertineant omnia. Etenim quae ad omnium et singulorum
conscientiam pertineant Dominum nolle per multos tractari et semper gratiae suae 30
incrementum benigne dedisse et ad discordias in Religione® sumovendas et ad concor-
diam piam constituendam, quando res huiusmodj talibus synodis fuerunt pertractatae.
Deinde autem, cum ab illustfrissimis] Cfelsitudinibus] Vfestris] audirem Impferia-
lem]. Mafiestajtem hanc rationem sibi ad institutum praesentis negotij non iudicare
commodam, sed statuisse edicere illam | 147a | hrationem, quae comprehensa est in 35
proposito libfro] dixi meum non esse Impferialis] M[aiesta]tis consilijs aliquid praescri-
bere, sed cum agnoscerem me illustfrissimis] Cfelsitudinibus] Vfestr]is debere simplici-
ter de mea opinione respondere, quae a me requirerent optare me, ut ab Impferiali]
a) Text: consufant. - b) korr. v. B. aus: describam. - c) add. v. B.
d) gestr.: propfa. - e) korr. v. B. - f) add. v. B.: über der Zeile.
g) zuerst: Religiöse. - h) gestr.: illam.
1. B.s mündliche Erklärung über das Interim. S. oben, S. 416; vgl. Pol. Cor. 4,2, S. 911-914,
Nr. 750 und den Bericht der Nürnberger Gesandten in Augsburg, a.a.O., S. 911, Nr. 749.