Metadaten

Wolgast, Eike [Editor]; Seebaß, Gottfried [Editor]; Heidelberger Akademie der Wissenschaften [Editor]; Kirchenrechtliches Institut der Evangelischen Kirche in Deutschland [Editor]; Sehling, Emil [Bibliogr. antecedent]; Dörner, Gerald [Oth.]
Die evangelischen Kirchenordnungen des XVI. Jahrhunderts (20. Band = Elsass, 1. Teilband): Straßburg — Tübingen: Mohr Siebeck, 2011

DOI Page / Citation link: 
https://doi.org/10.11588/diglit.30661#0497
License: Free access  - all rights reserved

DWork-Logo
Overview
loading ...
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
49. Bekenntniserklärung der Straßburger Geistlichen

Eutychetis haereticum errorem damnavit, qui sensit
Christum divinam solum naturam retinuisse post
assumptam a verbo naturam humanam in unitatem
personae9.
Ac quoniam his ultimis temporibus, quae sunt post-
rema mundi senectus, Deus ex immensa et incredi-
bili sua gratia atque charitate erga nos lucem sui
divini verbi atque evangelii rursus accendit, et |26r|
vera doctrina ex tenebris reducta est per reveren-
dum virum, dominum Martinum Lutherum sanctae
memoriae, electum Dei organum, toto pectore am-
plector et recipio eam doctrinae formulam et sum-
mam, quae libro de hoc scripto exhibita est ab
illustrissimo Saxoniae electore et aliis principibus
duabusque civitatibus Norimberga et Reutlinga im-
peratori Carolo V. Augustae Vindelicorum anno
1530, quae inde Augustana Confessio est nomi-
nata10. Hac enim breviter et perspicue sine ulla am-
biguitate tanquam compendio praecipua Christia-
nae religionis purae videlicet veraeque catholicae et
orthodoxae capita et articuli comprehensi et expli-
cati sunt, idque sententia atque interpretatione eo-
rum omnium, qui eo tempore in Saxo- |26v| nicis et
his coniunctis ecclesiis cum Luthero et aliis piis doc-
toribus unanimi consensu iuxta hanc piam normam
evangelii vocem constanter sonuerunt. Nec mihi du-

c-c Am Rand erg.

9 Ebd., S. 77-82 und 86.
10 BSLK, S. 31-137, mit den Unterschriften der Fürsten
und der beiden Städte Nürnberg und Reutlingen unter
die Confessio Augustana ebd. S. 136f.
11 Johannes Bugenhagen.
12 Philipp Melanchthon.
13 Erhard Schnepf (1495-1558) ebnete als Prediger der Re-
formation den Weg in der Reichsstadt Wimpfen und im
nassauischen Weilburg. 1525 unterzeichnete er das von
Johannes Brenz entworfene und gegen die Abendmahls-
lehre Oekolampads gerichtete Syngramma Suevicum (zu
diesem s. Nr. 61, S. 550). 1534 wurde Schnepf zusammen
mit Ambrosius Blarer zur Durchführung der Reforma-
tion nach Württemberg berufen (s. die Stuttgarter Kon-
kordie zur Abendmahlsfrage). Die württembergische
Kirchenordnung von 1536 ist weitgehend Schnepfs
Werk. Er vertrat Württemberg auf den Religionsge-
sprächen in Hagenau (Haguenau), Worms und Regens-
burg. 1548 mußte er wegen des Interims Württemberg

bium est, quin illa formula atque confessio in om-
nibus et singulis articulis extructa sit ex fundamen-
tis veris, certis et immotis Sacrarum literarum, h[oc]
e[st] propheticis et apostolicis scriptis. Itaque hanc
Christianam veramque doctrinam sentio non alio
sensu intellegendam esse aut interpretandam (vide-
licet peregrinis quibusdam expositionibus), quam
quo sensu eodem, quo aedita est tempore in electo-
ratu Saxoniae, non solum intellecta est et explicata
populo pro sacris concionibus, |27r| sed etiam publice
illustrata et defensa eruditissimis theologorum illius
confessionis scriptis Luthero, Pomerano11, Phil-
ippo12, Schneppio13, Crucigero14, Brentio et aliis.
Atque hoc fuit primum tempus Augustanae confes-
sionis sententiae. Sequitur alterum canno 1537c,
quod est Mantuani concilii, cuius rei causa pro-
testantium electoris Saxoniae, aliorum principum ac
civitatum theologi et alii homines literatissimi
Smalcaldiae conventum celebrarunt, in qua synodo
summo illi consensu receperunt aliquot articulos
Christianae fidei, quos defendere parati et instructi
erant non solum adversus Romanum pontificem,
h. e. antichristum revelatum, sed etiam adversus
quasvis nuper natas sectas et haereses et horum au-
thores sectarios quoslibet atque schismaticos15.
Inter hos locos expresse positus est ille de reali et

verlassen. Danach war er als Professor und Superinten-
dent in Jena tätig. Als Vertreter Herzog Johann Fried-
richs von Sachsen nahm er am Wormser Kolloquium teil
und gehörte zu den Verfassern des Konfutationsbuches,
mit dem der Frankfurter Rezeß verworfen wurde (s.
Nr. 41). Vgl. TRE 30, S. 233-235; RGG4 7, Sp. 945f.
14 Caspar Cruciger d. Ä. (1504-1548) war ab 1528, zu-
nächst in der Philosophischen, später dann in der Theo-
logischen Fakultät, als Professor und Prediger an der
Universität Wittenberg tätig und bekleidete mehrfach
das Amt des Rektors. Zusammen mit Friedrich Myco-
nius führte er die Reformation in seiner Heimatstadt
Leipzig ein. Obwohl theologisch Melanchthon naheste-
hend, galt Cruciger den Zeitgenossen als Sachwalter von
Luthers Werk. Luther selbst bezeichnete ihn als seinen
Elisa. Cruciger unterstützte Luther bei der Revison der
Bibelübersetzung. Zusammen mit Georg Rörer begann
er 1539 die Wittenberger Ausgabe der Werke des Refor-
mators. Vgl. TRE 8, Sp. 238-240.
15 Dies dürfte sich auf die Schweizer beziehen. Zum Konzil
von Mantua hatten Heinrich Bullinger, Oswald My-

481
 
Annotationen
© Heidelberger Akademie der Wissenschaften